Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. Cumhurbaşkanı Celal bayar vefatının 34. yılında saygı ve minnetle anılıyor. Peki Celal Bayar kimdir? Uzun hayatına onlarca acı, keder, başarı ve umut sığdıran Celal Bayar vefatının yıldönümünde anılıyor.
Cumhuriyetimizin kurulması gelişmesi ve ilerlemesinde değerli katkıları olan Celal Bayar’ın ailesi, Bulgaristan’ın sınırlarında yer alan Plevne şehrinden Bursa’ya göç etti. Celal Bayar da Bursa’nın Gemlik ilçesinde doğdu. İşte hayat hikâyesi…
CELAL BAYAR KİMDİR?
1883 yılında Bursa'nın Gemlik ilçesinin Umurbey köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi, şimdi Bulgaristan'a sınırları içerisinde yer alan Plevne şehrinden göç etmiştir ve Celâl Bayar'ın babası, ilmiye sınıfına mensup bir fıkıh bilgini olan Abdullah Fehmi Efendi'dir. 93 Harbi'nden dolayı muhacir olarak göç ettiği Bursa'nın Umurbey köyündeki rüştiyede müdürlük ve bir ara Gemlik'te müftülük yapmıştır.
Celâl Bayar, ilk ve orta öğrenimi bittikten sonra memuriyet hayatına atıldı. Adliye, reji ve bankacılık sahasında memurluk yaptı. Reji Kalemleri'nde ve Gemlik Mahkeme memur olarak göreve başladı ve daha sonra Bursa'ya gitti Ziraat Bankası'nda çalışmaya başladı, bu sırada Harir Darüttalimi ve Collège français de l'Assomption isimli okullarında eğitim almayı sürdürmüştür. Bursa'daki çalışmalarını Deutsche Orientbank 'ta yapmıştır. Daha sonra İttihad-ı Milli bankasında çalışmış ve bu sırada İnegöllü Refet Bey'in kızı Reşide ile hayatını birleştirmiştir.
1908 senesinde İkinci Meşrutiyet'in ilanının ardından İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne katıldı ve bu cemiyetin Bursa Şubesi Genel Sekreterliğini yaptı. 1918 yılında Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti'nde yer aldı.
1913 yılında İzmir'e gelen Celâl Bayar, İttihat Terakki Cemiyeti'ne katılmaları için spor yapan Altay'lı gençleri çağırdı ve 1914 yılının 16 Ocak tarihinde Altay tamamıyla kuruldu Celâl Bayar, Şark İdadisinde çalışan Altay'ın kuruluşu için bağışta bulundu.
12 Ocak 1920 tarihinde bir araya gelen son Osmanlı Mebusan Meclisi'nde Saruhan Sancağı milletvekili olarak yer aldı. Millî Mücadele'nin başlaması ile Anadolu'ya giderek bu harekete resmen Galip Hoca olarak katıldı.
Bu mücade kazanılmaya çalışılırken Batı Anadolu'da faaliyet gösterdi. Aynı sürede Birinci Büyük Millet Meclisi'nde Saruhan (Manisa) Milletvekili olarak çalıştı. 1921'de İktisat Vekili oldu.
Lozan Barış Konferansı'nda müşavirdi. 1923 seçimlerinden sonra İkinci Büyük Millet Meclisi'ne İzmir Milletvekili olarak katıldı.
1924 yılında Türkiye İş Bankası'nın kurulmasının önderlerindendi. Görevi İktisat Vekilliğiydi . Türkiye Cumhuriyeti'nin mücadele adamı, politikacı ve iktisatçı olarak bilindi. 1932-1937 yıllarında İktisat Vekilliği, 1937-1939 yılları arasında Başvekillik yaptı. 1943 yılına kadar İzmir Milletvekili olarak görevini devam ettirdi.
Çok partili siyasi hayata geçildikten sonrq 1946 yılında arkadaşları ile birlikte Demokrat Parti'yi kurdu ve başkanlığını yaptı. Demokrat Parti genel başkanı olan Celal Bayar'ın, 1948 yılında, o yılların Milli Şefi İsmet İnönü'nün demokratik seçimlere gidebilmek için Devr-i Sabık yaratmayacağız demesinin üzerine bazı DPliler partilerinden istifa etti ve, 19 Temmuz 1948'de Mareşal Fevzi Çakmak liderliğinde, Osman Bölükbaşı ile birlikte Millet Partisi'ni kurdular. Demokrat Parti'nin 1950 seçimlerini kazanmasının ardından aynı sene Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin üçüncü Cumhurbaşkanı oldu. On yıl cumhurbaşkanlığı yaptı ve Celal Bayar, 27 Mayıs 1960 darbesi ile askerler tarafından görevinden alındı.
22 Ağustos 1986 yıllarında, 103 yaşında İstanbul'da vefat etti ve memleketi olan Bursa-Umurbey'de defnedildi.Doğduğu ev, Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Kazım Taşkent'in yardımıyla restore edilmiştir.
