Türkiye Raportörü, Kati Piri tarafından hazırlaran ve AP’de görüşülen rapor Türkiye ile müzakerelerin durdurulmasını, fonların kesilmesini istiyor. Raporda Türkiye ile üyelik müzakareleri yerine 6 başlıkta ‘Kuvvetli işbirliği’ kurulması önerisi getiriliyor.
Avrupa Parlamentosu’nun (AP) yıllık olağan Türkiye raporu parlamentonun Strasbourg’da genel kurul toplantılarında tartışılıyor. AP Türkiye raportörü Hollandalı parlamenter Kati Piri tarafından kaleme alınan karar tasarısı şeklindeki raporun bu yılki özelliği, üyelik müzakerelerinin başladığı 2005 yılından bu yana ilk defa bir AB kurumunun bu müzakerelerin resmen askıya alınması çağrısında bulunuyor olması. Taslak kararda, “16 Nisan anayasa değişikliği paketinin mevcut haliyle yürürlüğe girmesi halinde” Türkiye ile üyelik müzakerelerinin “derhal ve resmen askıya alınması” için AB devletleri ve Avrupa Komisyonu’na çağrıda bulunuluyor. Avrupa Parlamentosu’na göre anayasa değişikliği paketi, Venedik Komisyonu görüş raporlarında da belirtildiği gibi, kuvvetler ayrılığı ilkesi ve Kopenhag kriterleriyle uyumlu değil. AP Kasım 2016’da aldığı bir diğer kararda da üyelik müzakerelerinin “dondurulması” çağrısında bulunmuştu. Bugün Genel Kurul’da oylanması beklenen rapordan öne çıkan başlıklar şöyle;
4 BAŞLIKTA KUVVETLİ İŞBİRLİĞİ: AP, üyelik müzakereleri yerine “kuvvetli işbirliğinin mümkün olabileceği ortak çıkar alanları üzerine Ankara ile samimi ve açık bir tartışma başlatılmasını” savunuyor. “Ortak çıkar alanları” olarak terörle mücadele, göç, enerji, ekonomi ve ticaret örnek gösteriliyor. Ancak, gümrük birliğinin güncellenmesi de dahil olmak üzere, tüm bu alanlarda işbirliğinin “insan hakları ve temel özgürlüklere saygı koşuluna bağlanması” talep ediliyor.
FONLAR KESİLSİN: AP, Türkiye’ye verilen üyelik öncesi AB fonlarının da gözden geçirilmesinden yana. Üyelik müzakerelerinin askıya alınması halinde bu fonların da askıya alınmasını, bu paranın doğrudan Türkiye’de sivil toplum ve sığınmacılar için kullanılmasını istiyor.
15 TEMMUZ’A KINAMA: Taslakta 15 Temmuz darbe girişimi ve Türkiye’de gerçekleşen terör eylemleri kınanıyor, Türkiye’nin sorumluları hukuk devleti ve adil yargı hakkı çerçevesinde yargılama hak ve sorumluluğu olduğu belirtiliyor. Buna karşılık, darbe girişimi sonrası ilan edilen OHAL kapsamında alınan önlemlerin temel özgürlüklerin korunması ve birçok vatandaş üzerinde “büyük çaplı, uzun vadeli, orantısız ve olumsuz etki yarattığı” görüşü not ediliyor.
VİZE İÇİN TERÖRLE MÜCADELE YASASI: Karar taslağında, vize serbestisinin Türkiye terörle mücadele yasalarında temel hak ve özgürlükleri güvence altına alıcı revizyona gitmediği sürece mümkün olamayacağını belirtiyor.
NAZİ BENZETMESİ: Taslak metinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bazı Avrupalı liderlere yönelik “Nazi” suçlamalarına da yer verilerek bu ifadeler eleştiriliyor. Türkiye’nin iç sorunlarının ihracının “önemli sayıda Türk kökenlinin yaşadığı AB üyesi toplumlar içindeki barışçıl birlikte yaşamı tehdit ettiği” iddia ediliyor. Taslak metinde Türk hükümetinden “kendi ihtiyaçları için AB ülkelerindeki Türk diasporasını sistematik biçimde seferber etmekten kaçınması da isteniyor.
AB’YE PKK ÇAĞRISI: Raporda, AB terör örgütleri listesinde olduğu hatırlatılan PKK’nın “yeniden şiddete başvurması” kınanıyor. PKK’ya “silah bırakma” ve “taleplerini barışçıl ve yasal yollardan dile getirme” çağrısında bulunuluyor. Avrupa devletlerinin AB terör örgütleri listesindeki örgütlerin sembol ve işaretlerini yasaklayan yasal mevzuatı uygulamaları isteniyor. Buna karşılık, Kürt sorununa barışçıl çözümün “Türkiye’nin demokratik geleceği için gerekli” olduğu vurgulanıyor. -BRÜKSEL
