1 trilyon metreküp doğalgaz rezervini Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırmak isteyen İsrail ile ilişkiler normalleşti. Bu yeni dönem ile doğalgazdaki bağımlılığımızın azalacağı Rusya ile ilişkilerin düzelmesi için elimiz biraz daha güçlenmiş oldu.
Kasım 2015’teki uçak düşürme hadisesinin ardından gerilen Türkiye ile Rusya ilişkileri gerilmiş ve ekonomik yaptırım kararları alınmıştı. Fakat Türkiye ile İsrail ilişkilerinin normalleşmesi Rusya ile de ortak bir paydada buluşabilmenin anahtarı olabilir.
Pazar günü Türk ve İsrailli heyetler arasındaki görüşmelerin gerçekleştiği İtalya'nın başkenti Roma'da konuşan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesini 'önemli bir adım' olarak niteleyerek "İsrail ekonomisi için olumlu etkileri olacaktır” dedi. İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkilerin düzelmesiyle Doğu Akdeniz’den çıkarılan gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya gönderilmesi de sağlanmış olacak. Bu sayede Türkiye’nin doğalgazda Rusya’ya olan bağımlılığı da bitiyor. Önemli kozlarından birini kaybeden Rusya Türkiye'ye karşı daha ılımlı bir politika izleyebilir.
TÜRKİYE’YE MECBUR
İsrail yeni bulunan doğalgaz rezervlerinin uluslararası pazarlara satışı için Akdeniz ve Türkiye üzerinden geçecek bir boru hattı projesi üzerinde duruyor. Ayrıca Akdeniz'in doğusunda yeni doğalgaz arama-çıkarma çalışmalarının yürütülebilmesi için Türkiye ile İsrail ilişkilerinin normalleşmesinin önemli olduğu ifade ediliyordu.
YÜZDE 40’I İHRACATA
Türkiye, halen tükettiği birincil enerjinin yüzde 32,5’ini doğalgazla karşılıyor ve doğalgaz ihtiyacının yüzde 55’ini de Rusya’dan temin ediyor. Bilkent Üniversitesi’nden enerji uzmanı Necdet Pamir, İsrail’in Leviathan dahil olmak üzere çok sayıda doğalgaz sahası keşfettiğini, bu sahaların toplam üretilebilir doğalgaz rezervinin yaklaşık 1 trilyon metreküp olduğunu, bunun da Türkiye’nin geçen yıl tükettiği gazın yaklaşık 20 katına tekabül ettiğini söylüyor. Pamir, İsrail’in doğalgazının yüzde 40’ını ihraç etme yönünde bir kararı bulunduğuna işaret etti.
HEM MÜŞTERİ HEM DE KÖPRÜ
Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği (IAEE) Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu ise Türkiye-İsrail normalleşmesinin her iki ülke açısından da büyük kazançlar anlamına geldiğini belirterek, "Türkiye, İsrail için hem iyi bir müşteri hem de çok iyi bir köprü" dedi. Kumbaroğlu, şöyle devam etti: "İsrail'in bu denli büyük bir rezervi iç tüketimle bitirmesi imkansız. Nüfusu yüksek, sanayisi gelişen, tüketimi çok fazla olan iki hedef ülke var, Türkiye ve Mısır. Mısır açıklarında bulunan rezervler de biliniyor. Bu nedenle Türkiye, İsrail için çak önemli bir ülke."
TANAP 2020’DE AÇILIYOR
Azerbaycan'dan Avrupa'ya doğalgaz taşımak üzere yürütülen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nde (TANAP) ilk gaz akışı 2020’de başlıyor. Türkiye'nin arz güvenliği açısından kritik öneme sahip olan TANAP, başlangıçta 16 milyar metreküp taşıma kapasitesine sahip olacak ve bu kapasite daha sonra artırılarak 31 milyar metreküpe kadar çıkabilecek.
ÖNEMLİ FIRSATLAR DOĞAR
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Ömer Cihad Vardan, Türkiye ile İsrail anlaşmasını, bölgenin siyasi ve ekonomik geleceği açısından çok önemli bir gelişme olarak değerlendirdiklerini bildirdi. “Anlaşmanın bundan sonra iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerine olumlu katkı sağlayacağını ümit ediyorum” diyen Vardan, sözlerine şöyle devam etti: “Özellikle ekonomik çerçevede, enerji arz güvenliği ve enerji kaynak çeşitliliği adına bölgedeki dengeler açısından önemli fırsatlar oluşacaktır. Ayrıca, başta enerji, inşaat, altyapı ve turizm olmak üzere farklı sektörlerde ekonomik iş birlikleri de gündeme gelecektir."
