İstanbul’da Uluslararası Genç Şairler Buluşması yaşandı yaşadığımız acıların ortasında. Şiir ve edebiyat görünmez ipliklerle insanlığı bir uçtan diğerine birbirine bağlayan kadim rabıta. Genç şairin hiç bilmediği bir ülkeye gelip de şiirini okuması, sonra hazirûnla birkaç dakika içinde sağlam bağlar kurabilmesi Allah’tan bir inayet değil de nedir?

İki dünya arasında salınarak muhatabını arayan sözün özü şiir, muhatabını illaki yukarıya tırmandırıyor, bu böyle. Dünyanın kravatlı yönetim kurulunda insan hakları, eşitlik, demokrasi gibi kavramların sözü çok edilse de, yalan, tuzak, pusu, cinayet ve entrikalara strateji, politik deha dense de başkaları da var, mesela şairlerin varlığı büyük tehdit. Şairler halklarını, ülkelerini, insanlığın ortak değerlerini, dillerini müdafaa edebilmek için gerçeğin bütün yüzlerine, karanlık kuytularına korkmadan bakmak zorunda. Sinsi riyakârlıklar ancak böyle deşifre olabilir.

Şuara Suresi’nin sonunda şairler her vadide şaşkın şaşkın dolaşan ve yapamayacakları şeyleri söyleyen kişiler olarak tanımlanır, amenna, ama bir de iman edip iyi işler yapanlardan haksızlığa uğratıldıklarında kendilerini savunanlardan söz edilir. Dünya öyle bir devasa haksızlık ve hakkaniyetsizlik yumağı ki, küresel adaletsizlik ve cinayetler nefes almayı bile engelleyecek boyutta kirletti havayı. Bu günlerde dünyanın dört bir yanından gelen genç değil gencecik şairlerin şiirleri güzel bir alan açtı akleden kalplere. Doğum tarihlerinin çoğu 1987-95 arası. Onların kalbinden, zihninden dünyaya yeniden bakmak için, ev sahipliği yapan Zeytinburnu Belediyesi’nin Türkçe ve İngilizceye çevirerek yayınladığı kitabı okumak lazım. Ancak bir iki örneklik yerimiz var.

Katalonyalı Anna Gual: Bir kazma kürek alıyorum elime/Ve kazmaya başlıyorum/Zemini parçalıyorum önce/Sonra betonu sarsıyorum/Sonra hepsini taşıyan yeryüzünü/Ve bulduğum her taşı saklıyorum/Gerekir diye cebimde/Sonra bir heyelan oluyor/Bir duvar dikmeliyim ve beklemeliyim/Her şeyin daha da yumuşamasını…

Bosna Hersek’ten Safija Vehaboviç: Özgürlük meydanında köle feryat etti/Ceza olarak yerli bir kadın dilini kesti onun/…Kimse şiirsel anılardan bahsetmiyor/Tarih her yerde hazır ve nazır/Bir şiddet öğretmeni olarak.

Türkiye’den Muhammed Mücahit Yılmaz’ın kalbi kaldırmamış demek biz çok bilmişlerin kararıp kalmış vicdanını. Otuz Gümüş Dinar şiiri hepimize: Yağmur altında namaz kılıp elbet riya yapıyorlar/Pasaport açıp dileniyorlar, sen bunlara kanmazsın/Acayip zekisin sen, seni hiçbir şey kandıramaz/O çocuk zatürreden ölse numaradan ölecektir/Kaç buradan, korkma, yaşadıklarımızı anlatmam/İyi say cebindekini yalnız, eksik çıkmasın.

Genç insanlara derler bazen, sen ne gördün ne yaşadın ki bu mısralar dökülüyor, acın herkesten nasıl büyük, ne oldu da deneyimin bir kamyon yükü? Şiir belki de yetişkinlerin kirine bulanmamış temiz suyla yeşeren bir bahçe.

***

Güzel bir haber de Anadolu Yazarlar Birliği’nden. İstanbul’un çeşitli üniversitelerinde okuyan dünyanın birçok ülkesinden öğrenciler Türkçeyi en iyi düzeyde öğrenmeyi başarmışlar. Eğitimlerinin yanı sıra rehberlerin de desteğiyle kendi ülkelerinin önemli şair ve yazarlarını Türk diline çevirmişler ki çeviriler arasında daha önce hiçbir metni ya da şiiri çevrilmemiş edebiyatçılar var. Endonezya, Fildişi Sahili, Gana, Kamerun gibi ülkelerden ilk kez şiir okuma bahtiyarlığı yaşatıyorlar Her Boydan-Dünya Edebiyatından Şiirler seçkisinde. Bu ülkelerin hikayelerini okuyabilmek de ayrı bir bahtiyarlık. Üsküdar Belediyesi de kültüre yatırım yapmayı önemsiyor gerçekten.

Güney Afrikalı Sipho Sepamla’dan Marmara Üniversitesi Kamu Hukuku öğrencisi Emerant Yves Omgba Akoudou’nun Türkçeye çevirdiği bir şiirden tadımlık mısralar: Siyah bir adam olsan, aldırış etmem/beyaz bir adam olsan mühim değil/Yerli olsan yahut melez yine aynı…/Deri var diyorum/Fakat sırf bir şey var gelen/Bu mutlaka kırmızı kandır/Her kişide bulunan/Bu aynı, aynı…