Ücret artışları dolarla hesaplanır mı?
Dün asgari ücret açıklandı. Yüzde 50 artışla 4 bin 250 lira olarak belirlendi.
Bu artışı beğenenler de oldu beğenmeyenler de.
Beğenmeyenler dolar üzerinden hesap yapıyorlar ve bu şekilde asgari ücretlinin 2001 başına göre 100 dolar zararda olduğunu söylüyorlar.
Buna karşı olanlar, Türkiye’nin milli parasının Türk Lirası olduğunu ve hesaplamaların lira üzerinden yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
Değerli okur, meğer dolarla iş görülmesinden hoşlanmayan ne kadar çok kişi varmış.
Hazine’nin iç borçlarda benimsediği temel ilke “yerli para cinsinden borçlanmak” idi. Hazine 2018 yılından itibaren kendi vatandaşından döviz cinsinden borçlanmaya başladı.
Dolardan hoşlanmayanlar nedense bu borçlanmaya seslerini çıkarmadı.
Döviz üzerinden gelir garantisi verilen mega projeleri hatırlayın!
28 Kasım, 2021 günü bu köşede “maaşınızı dolarla mı alıyorsunuz” başlıklı bir yazı kaleme aldım. Yazıda 2022 yılı başında mega projelerin ücretlerindeki tahmini artışları hesapladım.
Biliyorsunuz bu gelir garantileri sadece dolar cinsinden belirlenmiyor. Üstüne Amerikan enflasyonuna göre de zamlanıyor. (Dolarla iş görmeyi sevmeyenler buna dersiniz?).
Eskiden bu ücretler yılda bir kez zamlanırdı. Son yıllarda Amerikan doları karşısında Türk Lirası hızla değer kaybetmeye başlayınca; değerli müteahhitler mağdur olmasın diye artış yılda iki defaya çıkartıldı.
24 Kasım günü dolar kuru 12,07 idi. Aşağıdaki tabloda da göreceğiniz gibi bu kura göre KDV dahil ücret artışı % 83 olacaktı. Gebze-İzmir otoyolunu kullanarak İstanbul-İzmir gidiş dönüş seyahatinizde KDV dahil 2 bin 24 TL ödeyecektiniz (Sütun II).
16 Aralıkta kur 15,15 TL idi. Hesabı tekrar yaptım.
Bu kura göre mega projelerin müteahhitlerinin ücretlerine % 120 zam yapılacaktı. Sizler de Gebze İzmir otoyolunda gidiş dönüş 2 bin 432 TL ödeyecektiniz (Sütun III)
Bu yazının yazıldığı 17 Aralık sabahı kur 16,20’yi gördü. Bu kura göre müteahhitlerin ücretleri % 136 artacak. Sizler de Gebze-İzmir otoyolunda gidiş-dönüş 2 bin 601 TL ödeyeceksiniz.
Değerli okur tabii ki sizler bu ücretleri ödeyemeyeceksiniz. Ücretler düşük tutulacak, aradaki fark “katkı payı” uygulamasına göre bütçeden ödeyecek. Ama Karayolları Genel Müdürlüğünün bütçesi de kara bir delik olacak.
Asgari ücret artışında Türk Lirası esas alınsın. Alınsın.
Müteahhitlerin ücret artışı, Amerikan doları ve Amerikan enflasyonuna göre belirlensin. Belirlensin.
Bayağı adil bir ilkeymiş.