EPDK 19 Kasım, 2022 gece yarısı bir yönetmelik değişikliği yaptı.
Yönetmelik değişikliğiyle dünyada eşi benzeri olmayan bir ön lisans tahsisi yaptı.
Depolamalı elektrik ön lisans tahsisinde ne başvuru sahiplerinin ne de sektörün mali yapısını gözetti.
Ülkenin makroekonomik koşullarını, finansal piyasaların yapısını ve dış ticaret dengesinin durumunu ciddiye almadı.
Hadi bu konuları bilmiyorlardı?
En bilmeleri gereken konuları da mı bilmiyorlar mıydı?
Örneğin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının (ETKB) 2022 yılında açıkladığı “Türkiye Enerji Planını.”
TEİAŞ’ın 2022 yılında yayımladığı “5 ve 10 Yıllık Bağlanabilir Bölgesel Üretim Tesisi Kapasiteleri Raporunu (2023-2027, 2028-2032)”
Tabii ki biliyorlardı.
Ama görmezden geldiler.
Ne uğruna?
Üç beş çantacı vurgun yapabilsin diye.
Nasıl mı?
Gelin başlayalım.
MALİ YAPI
Yönetmelik değişikliğini (günü ve saatini) önceden bilen çantacılar ön lisans alabilsinler diye asgari sermaye ve teminat mektubu şartları geçici olarak kaldırıldı.
Örtülü biçimde bu şartları daha sonra da yerine getirebilirsiniz denildi.
Çantacılar ön lisans aldıkları şirketlerini, ikinci el piyasada bu şartları yerine getirebilecek şirketlere sattılar.
Hem de büyük paralar karşılığında.
Bana sosyal medyada racon kesen bir çantacı 10 şirket üzerinden bin 562 MWe ön lisansa aracılık ediyor.
Ön lisansların megavatı 100 ile 250 bin dolar arasında değişiyor.
Sektörü bilmiyorlar demişti.
32 bin megavat kapasiteli depolamalı elektrik yatırımları için sektörde yeteri kadar öz sermaye var mı?
Hadi bu yatırımlar proje finansmanı ile yapılacak diyelim.
Proje finansmanında öz sermaye/kredi oranı %20/%80 şeklindedir.
Peki, finansal kuruluşlarda bu tutarda krediyi verebilecek mecal var mı?
Dillerine pelesenk etmişler bir dış ticaret açığı.
32 bin megavat batarya bu ülkede yok.
Bataryalar ithal edilecek.
Bu ithalatın dış ticaret açığı üzerine etkilerini ölçtüler mi?
Bakanlığın Planını dikkate almıyorlar.
Bakanlık Planında “batarya kapasitesi kesintili yenilenebilir enerji kaynaklarının devreye giriş hızına göre artış göstermekte ve 2035 yılında 7,5 GW’lık kapasiteye ulaşılmaktadır” diyor. (s.26)
Yani 2035 yılına göre yaratılacak batarya yatırımı 7 bin 5 yüz megavat.
TEİAŞ’ı dikkate almıyorlar.
5 ve 10 Yıllık Bağlanabilir Bölgesel Üretim Tesisi Kapasiteleri Raporunda TEİAŞ Bölgesel bağlanabilir kapasite çalışmasında ilk beş yıl için çoğunluğu Trakya bölgesinde olmak üzere 18 bin 986MW, ikinci beş yıl için ilave olarak 7 bin 134MW bağlanabilir kapasite hesapladı. Ayrıca kapasite hesaplanamayan bölgelerde kalan 63 il için beş ve on yıllık olmak üzere toplam 17 bin 576MW bağlanabilir kapasite açıkladı.
Toplamda 43 bin 696MW kapasite.
Birinci beş yıl 2027’de ikinci beş yıl 2032’de tamamlanacaktır.
EPDK neden TEİAŞ’ın henüz yatırımını yapmadığı kapasitenin yaklaşık % 75’ini bir gecede tahsis ediyor?
Peki, batarya nedir biliyorlar mıdır sizce?
Gelin bir bakalım.
BATARYA
Malum EPDK bir gecede 32 bin megavatın üzerinde bir batarya kapasitesi tahsis etti.
Uluslararası Enerji Ajansına göre 2023 yılı sonu itibariyle senaryo bazında küresel kurulu enerji depolama kapasitesi 54 bin megavat.
EPDK 2022 yılında tek başına 32 bin megavatlık batarya kapasitesi için ön lisans tahsis etti.
Diyeceksiniz ki “e zaman içerisinde batarya kapasitesi artacak ve Türkiye’de bu kapasite artışından payını alacak.”
O zaman şu meşru sorulmaz mı?
Dünya’da mevcut olmayan batarya için hemen bir gecede kap kaç yapar gibi ön lisans verdiniz.
Siz de Bakanlığın YEKA ihalesi benzeri bir yarışma düzenleseydiniz.
Mali gücü yeterli olan yatırımcılara katkı payı yarışması yaptırsaydınız.
Devletin kasasına da dört milyar doların üzerinde para girseydi.
Fena mı olurdu?
Evet, çantacılar için fena olurdu.
Batarya ön lisansları Bakanlığın YEKA’da yaptığı gibi zaman yayılsaydı ne olurdu.
ABD Enerji Bakanlığı 4 saatlik bir batarya sisteminin genel sermaye maliyetini hesaplamaktadır.
2022 yılında batarya fiyatı ortalamada 482 bin/megavat ABD dolarıdır.
Bu fiyat 2025 yılında 388 bin/megavat dolara düşüyor.
TEİAŞ’ın 43 bin kapasitelik yatırımlarını tamamlayacağı 2032 yılında ise 316 bin/megavat dolar olacak.
Zaman içerisinde batarya maliyetleri düştüğü için ülke kazanacaktı.
Sahi siz kimin derdiyle dertleniyorsunuz?
Değerli okur ben yine yoruldum.
Bu sorunun cevabını da siz verin artık.
Devam edeceğim.
İyi pazarlar.
