'Umut hakkı' için yasal hamle

BAHÇELİ 6 AY ÖNCE İŞARETİNİ VERDİ

MHP lideri Bahçeli 22 Ekim 2024’te ‘Terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM’de örgütün lağvedildiğini haykırsın. Bunu yaparsa ‘umut hakkı’ için yasal düzenleme yapılsın’ dedi. Bu sözler iktidarın adlandırmasıyla ‘Terörsüz Türkiye Süreci’ni başlatırken DEM Parti’ye de İmralı’da Öcalan’la görüşme yolunu açtı. Ziyaretler sonrası Öcalan da 27 Şubat’ta ‘Tüm gruplar silah bırakmalı ve PKK kendini feshetmelidir’ çağrısını yaptı. Ancak örgüt bu çağrıya uymak için ‘güvenlik ve yasal düzenleme’ şartını ileri sürüp adım atmadı.

YASAL DÜZENLEME İÇİN İLK SİNYAL

Süreç hakkında meclisteki siyasi partilerin liderleriyle görüşmeler yapan DEM Parti İmralı Heyeti uzun bir bekleyişin ardından AK Parti lideri Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da randevu aldı. Cumhurbaşkanı’yla 1.5 saat görüşen heyetin ‘Öcalan’a umut hakkı’ dahil bir talep listesi ilettiği ileri sürüldü. Heyet üyesi Pervin Buldan ‘Umut hakkı başta olmak üzere, sürecin ilerlemesi için yasal adımlara ihtiyaç var. Hangi yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğine dair önümüzdeki hafta Adalet Bakanı ile görüşeceğiz’ dedi.

MEVCUT YASALARA GÖRE ÖCALAN FAYDALANAMIYOR

Umut hakkı ömür boyu hapis cezası alanların bir süre sonra toplumla buluşmasına imkan tanıyan bir düzenleme. Ancak ‘Devletin Güvenliğine’, ‘Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine’ ve ‘Milli Savunmaya Karşı’ işlenen suçlar sebebiyle cezaya çarptırılanlar bundan faydalanamıyor. Bunun için yeni yasal düzenleme gerekiyor.

ÖCALAN’A UMUT HAKKI MASADA

Bahçeli’nin süreci başlatırken söylediği “Teröristbaşının tecridi kaldırılırsa gelsin DEM Parti Grup Toplantısı’nda konuşsun. Bu kararlılığı gösterirse ‘umut hakkı’nın kullanımıyla ilgili yasal düzenleme yapılsın” çağrısı hayata geçiyor. İmralı Heyeti, bu hafta Adalet Bakanı ile “sürecin ilerleyebilmesi için” umut hakkı başta olmak üzere yasal düzenlemeleri ele alacak.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin başlattığı, hükümetin “Terörsüz Türkiye” olarak adını koyduğu süreçte kritik dönemece girildi. Bahçeli, 22 Ekim 2024’te partisinin Meclis Grup Toplantısı’nda, cezası ağırlaştırılmış müebbet hapse çevrilen ve 25 yıldır İmralı Cezaevi’nde bulunan PKK lideri Abdullah Öcalan’ı kast ederek “Teröristbaşının tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM’de konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini haykırsın. Bu dirayet ve kararlılığı gösterirse ‘umut hakkı’nın kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın” ifadelerini kullanmıştı. Öcalan’ın 27 Şubat’ta örgüte yaptığı silah bırakma ile fesih çağrısı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan da 10 Nisan’da İmralı heyetini Külliye’de ağırlayarak süreci sahiplendiğini gösterdi.

‘MESELENİN SAHİBİ DEVLET’

Bahçeli, 3 hafta önce yaptığı açıklamada fesih için 4 Mayıs tarihini ve kongrenin toplanma yeri olarak Muş’un Malazgirt ilçesini önermişti. MHP lideri önceki gün de Erdoğan’la gerçekleşen görüşmeyi överek “Türk ve Türkiye Yüzyılı’na terörün kökünü kazıyarak mühür vurmak müşterek sorumluluğumuzdur. Terörsüz Türkiye gayesi tavsamadan ve daha fazla uzamadan gerçekleşmeli, on yıllara sari bu melanet ortadan kalkmalıdır. 27 Şubat İmralı çağrısı karşılık bulmalıdır. Meselenin sahibi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’dir. PKK terör örgütünün kongresini toplayarak siyonist ve emperyalist komploların devreye girmesine fırsat vermeden silah bırakması ve örgütsel feshi sonuçlandırması kısa süre içinde temin edilmelidir” dedi.

‘MECLİS DEVREYE GİRMELİ’

Küliye’deki buluşma hakkında bilgi veren DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir talepler listesi sunulmadı. İmralı Heyeti, Erdoğan’la sürecin nasıl ilerleyeceğini ve nasıl gelişeceğini değerlendirdi” şeklinde konuştu. İmralı Heyeti’nden DEM Parti Van milletvekili Pervin Buldan ise, bu hafta Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’u ziyaret edeceklerini duyurdu. Görüşmede çıkarılacak yasaları gözden geçireceklerini anlatan Buldan, şöyle devam etti: “Nelerin yapılması gerektiğine dair bir fikir alışverişinde bulunacağız. Umut hakkı başta olmak üzere sürecin ilerleyebilmesi için yasal düzenlemelere ihtiyaç var. Meclis’in devreye girmesi gerek. Çünkü bu işin asıl çözüleceği yer parlamento. Bütün partilerin dahil olabileceği bir mekanizma şart. Biz beklentilerimizi ifade ettik. Yakında ilgili adımların atıldığını görebiliriz. Ben umutluyum.” NTV’de yer alan habere göre; görüşmede özellikle infaz yasasında yapılacak değişiklikler ve hasta hükümlülerin tahliyesi gibi kritik konular ön plana çıkacak. Ayrıca Öcalan’ın şartlarının iyileştirilmesi de DEM Partisi’nin talepleri arasında...

AİHM DAHA ÖNCE ‘HAK İHLALİ’ DEMİŞTİ

“Umut hakkı”, ömür boyu hapis cezasına çarptırılan mahkumların iyi halinden dolayı koşullu salıverilmesinin mümkün olup olmadığının değerlendirilmesi anlamında kullanılıyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 8 Mart 2014 tarihinde teröristbaşı Abdullah Öcalan hakkında “umut hakkı” kararı vermişti. Kararda “Serbest kalma ümidi olmadan, cezasının infazının ölünceye kadar devam etmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesini aykırı” denilmişti. Hükümet, konuyla ilgili istenen yasal düzenlemeyi yapmayı reddetmişti. AİHM, benzer başvurularda müebbet hapis cezasının en fazla 25 yıl sonra gözden geçirilmesi gerektiğini belirtiyor. Türkiye’de idam cezası Öcalan’ın asılmaması için MHP’nin de desteğiyle 2002’de kaldırıldı. Yasa değişikliğiyle “İdam cezası müebbet ağır hapse dönüştürülen terör suçluları için şartla salıverilmeye ilişkin hükümler uygulanmaz. Cezası ölünceye kadar devam eder” düzenlemesi getirildi.