Merkez Bankası, 2002 yılından bu yana enflasyon hedeflemesi politikasını (başlarda örtülü hedefleme olsa da) takip ettiğini söylüyor.

Enflasyon hedeflemesi politikası, Merkez Bankası’nın nihai hedefi olan fiyat istikrarının sağlanması ve sürdürülmesi amacına yönelik olarak para politikasının makul bir dönem için belirlenen bir enflasyon hedefi ya da hedef aralığına dayandırılması ve bunun kamuoyuna açıklanması şeklinde tanımlanabilen para politikasıdır.

Bu politikanın en temel yararlarından biri öngörülebilirliği arttırmasıdır.

Bu politika tercihi ile ekonomideki tüm aktörler, yerli ve yabancı yatırımcılar, iş insanları, vatandaşlar enflasyondaki gelişmelere göre Merkez Bankası’nın ne yapacağı konusunda bir fikir sahibi olurlar.

Planlarını ve programlarını daha kolay yapabilirler.

Çünkü bilirler ki enflasyonda hedefin başarılabilmesi için Merkez Bankası gerekli tüm önlemleri alacak, tüm adımları atacaktır.

Enflasyon artmaya başlarsa Merkez Bankası faizleri arttıracak, daha sıkı bir para politikası izleyecektir. Ya da enflasyon hedefin çok altında kalırsa, ekonomideki durgunluğun aşılması için faizleri indirecek, daha genişlemeci bir çizgi takip edebilecektir. Böylece bakkalından, tüketicisine, KOBİ sahibinden büyük işletmelere, yerli yatırımcıdan yabancı yatırımcıya kadar herkes daha istikrarlı ve öngörülebilir bir ortamda karar verebilecektir. Ama elbette ki böyle bir politikanın sürdürülebilir olması o hedeflerin de gerçekçi olması ve başarılması ile yakından ilgilidir. Sürekli hedefin tutmaması bir süre sonra o hedeflerin inandırıcılığını ortadan kaldıracaktır.

Maalesef ki bizdeki durum da tam anlamıyla buna dönüşmüş durumda. Geriye doğru baktığımızda Merkez Bankası 2010 yılından bu yana sadece 2010 yılında hedefi başarabilmiş görünüyor.

İşin kötü tarafı uzunca bir süredir hedefin tutturulamamasından öte hedefin yakınından bile geçemez durumdayız.

Bunu ben değil, veriler söylüyor.

2010 yılından önce görece daha iyi bir performansa sahip olan enflasyon hedeflemesi politikasının, 2010 sonrasında ciddi bir hayal kırıklığı yarattığını söylemek lazım.

2012 yılından bu yana yüzde 5’e sabitlenen Merkez Bankası enflasyon hedefi o günden bugüne bir kez dahi tutturulamadı.

Tutturulamamasından daha kötüsü ise tabloda da göreceğiniz üzere son dört yıldır bu hedefin 4-5 katına varan yıllık enflasyon oranları gördük.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçtiğimiz 2018 yılından bu yana ise yaşananlar tam anlamıyla büyük bir başarısızlığa işaret ediyor.

İş sadece hedefleri yakalayamamakla sınırlı da değil maalesef. TCMB’nin enflasyon gerçekleşmelerine ilişkin tahminlerinde de son dönemde ciddi bir başarısızlık var.

Her yıl Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında yıl sonu enflasyon tahmini yayınlayan Merkez Bankası’nın tahminlerinin başarısı da gördüğünüz gibi.

Her yıla iyimser tahminlerle başlayan Merkez Bankası, yıl sonuna gelindiğinde bambaşka bir tablo ile karşımıza çıkıyor.

Öte yandan tablodan da göreceğiniz üzere TCMB’nin enflasyon hedefi olan yüzde 5 ne tahminlerde ne de gerçekleşmelerde yer alıyor.

Bütün bunları neden anlattım?

İki şeyi vurgulamak için.

Merkez Bankası’nın enflasyon hedeflemesi politikası bu koşullarda artık işe yarar bir politika değildir. Bunu kabul etmek en azından hepimizin her faiz kararından önce düştüğü belirsizliği bir miktar ortadan kaldırır.

İşler yoluna girmese de para politikasındaki belirsizlik bir nebze azaltılmış olur.

İkincisi ise ekonomideki aktörlerin bu saatten sonra Merkez Bankası’na güven duyması şu şartlarda oldukça güçtür.

Merkez Bankası’nın ve hükümetin bizi enflasyon derdinden kurtarma gibi bir kaygısı gerçekten var ise ilk yapılacak iş Merkez Bankası’nın yeniden itibarını arttıracak, sözünün kıymetinin olacağı bir ortamı yaratacak adımı atmaktır.

Yoksa Merkez Bankası’nın enflasyon duası olmayacak dualar arasında kalmaya devam eder.

Biz de bu gidişle daha çok olmayacak duaya amin deriz!