Yapıcı muhalefet denilince, sorunlara vakıf olamayan aşırı iyimser saf romantiklerin, güzelleştirmeye çalıştıkları, gerçek olmayan bir dünyayı algılıyoruz genellikle. Yapıcı olmak, nefes aldırmayan amansız bir muhalefete alışkın zihinlerimiz için nerdeyse aymazlığa eşdeğer bir işgüzarlık gibi algılanıyor.
Oysa yapıcı olmanın sadece hayatın güzelliklerini görme çabasıyla alakası yok. Yapıcı olmak sorunları tespit ederken çözüm önerileri de getiren bir mantık işleyişi. Yani sorunları sadece tespit edip tekrarlamak değil, kamuoyuna umut verecek sağduyulu alternatifler oluşturmak için de caba sarf etmek anlamına geliyor.
İktidar 21 yıl boyunca aşırı eleştirilere karşı, dini hassasiyetlerle yoğrulmuş ve üzerine milliyetçilik serpiştirilmiş hamasi bir koruma kalkanı oluşturmayı başardı. Hiçbir eleştiri bu kalkanı delmeye yetmiyor.
Hem iktidar hem muhalefet tarafından yapılan atışlar aslında her iki tarafın da beklediği, kanıksadığı zararsız taciz atışları gibi. Herkes bu üsluba alıştığı için kimse söylemini ya da konumunu değiştirme ihtiyacı hissetmiyor.
***
Seçim sonrası, iktidar çevrelerinin dışında da kısmi kabul görmüş olan yeni bakanlar kurulu nedeniyle görece bir iyimser havadan söz etmek mümkün. Ancak mahalli seçimlere bir yıldan az bir sürenin kaldığı bu atmosferde ilk kıvılcımın atılması an meselesi ve bizlerde eski polemikleri sanki hiç yaşanmamış gibi yeniden tedavüle sokmaya hazır bekliyoruz.
Yapıcı duruş ki bunu sadece siyaset değil medya için de düşünmek gerek, yaşadığımız kısır döngüyü aşabilmemiz adına bizlere imkanlar sunuyor. Sorunları sadece tespit etmek, ortaya koymak değil, bu sorunların nedenleri ve çözüme yönelik vizyon hakkında da kafa yormak gerekiyor. Sorunlar hakkında nesnel bir tartışma zemini oluşturabilmek kamuoyunu hiç şüphesiz olumlu olarak etkileyecektir.
Yapıcı siyasette sadece hangi sorunlar ve meydan okumalarla karşı karşıya olduğumuzun tespit edilmesi değil, sorunların vereceği hasarların azalmasına ya da ortadan kalkmasına yönelik alternatifler ve bu sorunlardan kaçınma yolları gibi çözüm önerileri de gerekiyor. Başka ülkelerin, kurumların ya da daha önceki hükümetlerin tecrübelerini analiz ederek, çözüm odaklı bir söylem geliştirmek çatışmaya hazır iktidar için bir şok etkisi yaratabilir.
***
Hukuk, eğitim, enflasyon vs. gibi temel sorunlar için hazır reçeteler yok. Ancak yapıcı olmak, sorunların doğru tespiti için doğru sorular sormak birinci koşul. Tespit doğru yapılınca bilim, sivil toplum ve kanaat önderlerinin sunduğu parça çözümler bütüncül bir çözüme katkı sağlayabilir. Muhalefet bir yönüyle siyaset üstü toplumsal bir dinamizmi, tartışmaları makul yönetmek kaydıyla, kendi lehine harekete geçirebilir.
Çözüm önerileri hamaset ya da ideolojilere dayalı olarak değil bilimsel temeli olan nesnel ögeler içermeli. Bilimsel verilere, sağlıklı analiz edilmiş tarihi tecrübelere dayalı çözüm önerileri kabul görecektir.
Yapıcı bir tavır sergilemek sorunların nedenlerini görmezden gelmeyi gerektirmiyor. Toplumsal, ideolojik ve dini hassasiyetler gözetilerek sorunların nedenlerine inmek de inanılır olmayı arttıran etkenlerden birisi.
***
İktidar icraatlarını ve siyasetçilerini aralıksız olarak eleştirip, seçmenler nezdinde çıkışı olmayan bir durumda olduğumuz duygusu yaratmak, dönüşüm motivasyonunu tetiklemez, öğrenilmiş çaresizlik hissiyatını yerleştirir. Tekrar tekrar aynı eleştirileri yapmak, sorunların aşılamaz olduğu ve artık kabul edilmesi gerektiği duygusunu besler.
Yapıcı muhalefet sadece seçim kazanmak adına değil, yıllardır saplanıp kaldığımız kutuplaşmayı aşma adına da toplumun ihtiyaç duyduğu üslup ve anlayışı ikame edebilir.
