Ukrayna’nın Rusya’ya karşı koyabilecek ne askeri gücü, ne de devlet tecrübesi var. Buna rağmen Rusya saldırısını akamete uğratmayı başardı. Böyle bir direnişi dünya da beklemiyordu. Peki bu direnişin kaynağı ne olabilir? Ukrayna da Rusya’ya karşı askeri olarak hiçbir şansı olmadığını biliyordu. Onun için yatırımlarının önceliğini askeri savunma stratejilerine değil, kazanmak için yegane şart olan vatanperverlik ve ulus bilincine yaptı.
Ukrayna’nın elitleri, hem idarecilerini hem orta sınıfını bir ulus olmanın gerekliliğine inandırdı. Yani bağımsız olmanın ana şartının ulus olmaktan geçtiğini, bağımsızlığın ancak ulus bilinciyle mümkün olabileceğini Ukraynalılar kavradı. Bunu da dünyaya hamaset ve nefret tuzağına düşmeden aktarmayı başardılar. Bu başarılarını sadece Türkiye kamuoyunda bile rahatça gözlemlemek mümkün. İflah olmaz komplo teorisyenleri ve dinozor solcular hariç, Ukrayna halkının direnişi ülkemizde partiler üstü bir kabul gördü. Türkiye Ukrayna halkına karşı sempati duyuyor ve mücadelesini destekliyor. Elbette dünyada da durum farklı değil.
Rusya saldırısı olmadan önce Ukrayna askeri olarak hazır değildi ama mental olarak tam da bugünü bekliyordu. Ve herkesi şaşırtan hatta hayran bırakan, aslında sürpriz sayılmayacak tepkisini gösterdi. Bu realite, Ukrayna bizim kardeşimizdir, bizim orda olmamızdan memnuniyet bile duyar algısına kendisini ve halkını inandırmış Rus ordusuna büyük bir sürpriz ve psikolojik yıkım oldu. Tarihi ve ahlaki anlamda işgallerini meşru bir ‘’operasyon’’ olarak gören Rus ordusu, bir direnişle karşılaştı ve yaptıklarının bir işgal ve savaş olduğu gerçeği yüzlerinde patladı.
***
Yani Wolodimir Zelenski’nin umulmadık Rusya saldırısında, küller arasından yıldız gibi parlayıp, cesaretle Ukrayna direnişinin öncüsü olması anlatısı kısmen doğru. Zelenski elbette takdire şayan bir cesaret örneği gösterdi, halkı için bir moral oldu. Bu cesareti ve dirayeti göstermeseydi Ukrayna direnişi hiç şüphesiz bu noktada olmazdı. Ama Zelenski arkasında, çağrılarının karşılık bulacağı bilinçli bir halk olduğundan da emindi. Ukrayna elitleri 2014 yılındaki Euromaydan gösterilerinden itibaren vatanperverlik ve ulus bilincinin halk arasında daha yoğun bir şekilde işlenmesi gerektiğinin farkına vardı ve bunun için ciddi girişimlerde bulundu.
Batı’nın Ukrayna’da demokratikleşme ve ulusal bilinç oluşturma adına çok yoğun girişimleri oldu. Çoğu batı ülkeleri ve kurumları tarafından desteklenen sivil toplum kuruluşları ülkenin demokratikleşmesi ve ulus bilincine sahip olması için sayısız etkinlikler yapıldı. Ülke idarecilerinin yetiştirildiği akademiler kuruldu, resmi kurumlarda kurslar düzenlendi, okullarda ve medyada ulus bilinci yoğun olarak işlendi. Yeni ulus bilinci ve iletişim stratejisi konusunda Ukraynalılar saldırıdan önce hazırlıklıydı.
Ukraynalıların sadece başkan ve hükümet düzeyinde değil tüm muhalefet ve STK’lar düzeyinde de örnek aldığı ülke İsrail. İsrail’in askeri gücünü ve İsraillilerin vatanperverliğini, Rusya tehlikesi bağlamında kendilerine uygun bir örnek olarak görüyorlar. Ülkedeki Neonazi örgütleri bile kendilerine İsrail’i örnek alıyor. Frankfurter Allgemeine Zeitun gazetesinde İsrail’in Ukrayna için rol model olduğuna dair geniş bir makale yayınlandı. Zelenski 20 Mayıs 2019’daki yemin töreninde ülkesinin savunması bağlamında İsrail’i örnek alacaklarını söylemişti.
***
Bugünlerde Ukrayna’da slogan haline gelmiş “Şan olsun Ukrayna'ya’’ ‘’Slava Ukrayini‘’ sloganını ülkede her yerde duymak mümkün. Bu kavram daha 1840 yılında Taras Schewtschenko isimli ulusal şair tarafından yazılmış bir şiirden geliyor:
Bizim ruhumuz, bizim şarkımız
Ölmeyecek, yok olmayacak
Şanımız da buradan geliyor
Şan olsun Ukrayna’ya
Slava Ukrayini sloganı daha sonra Bolşevik devrimi esnasında, ikinci dünya savaşı esnasında, Sovyetlerin yıkılması esnasında ve son olarak Euromaydan protestolarında kullanıldı ve şimdi de direnişin sembolü oldu. Ukrayna gerçek anlamda bir ulus olmak için yüzyıllardır bekliyordu bu ancak şimdi mümkün oldu.
