Bir rüya daha bitti. Nihayet Tokyo 2020’yi de geride bıraktık. Olimpiyatlar’dan sonra Paralimpik Oyunları da sessiz ama anlam yüklü törenle sona erdi...
Paralimpik Oyunları’nın kesin galibi Çin. 96 altın, 60 gümüş ve 51 bronz olmak üzere 207 madalyayla genel ve toplam madalya sıralamasında büyük farkla birinci olmayı başardı.
***
Olimpiyatlar’ın birincisi ABD 37’si altın, toplam 104 madalyayla Çin ve Büyük Britanya’nın ardından üçüncü sırada.
Kardeş Azerbaycan büyük başarı göstererek 14’ü altın olmak üzere 19 madalyayla 10.sırayı aldı.
Komşumuz İran 12’si altın 24 madalya kazanarak 13.basamakta yeraldı... Kardeş Özbekistan da 8’i altın 19 madalyaya ulaştı ve 16.sırada yer bulmayı başardı...
***
Türkiye ise tarihinin en fazla madalyasını toplamasına rağmen, 2 altın, 4 gümüş ve 9 bronz madalyayla oyunları 42. basamakta bitirdi.
Milliler, 15 madalyayla toplam madalya sıralamasında ise 25. sırayı aldı.
Türkiye, 2012 Londra’da 1 altın, 5 gümüş, 4 bronz olmak üzere toplamda 10 madalya elde etmişti...
***
Türkiye, şu ana kadar paralimpik oyunları tarihinde 7 altın, 8 gümüş ve 19 bronz olmak üzere toplam 34 madalya kazandı...Bu sonuçlara göre madalyalara daha yeni, 2004’te başlayan Türkiye’nin tıpkı Olimpiyatlar’da, 2 altın, 2 gümüş, 9 bronz, toplam 13 madalya toplayan ve 37.basamakta yeralan olimpiklerin performansı gibi alması gereken çok mesafesi var...
Ancak Paralimpikler, son iki oyun Londra ve Rio’da olduğu gibi Tokyo’da da Olimpik sporcularımızı geçmeyi başardı...
***
Verilen fırsatları çok kısa zamanda beklenenin üstü bir performansla değerlendirmeyi başaran paralimpik sporcularımıza çok daha ciddi bir destek ve özen gerekiyor...
Her halükarda doğruyu konuşmak anlamına gelen “Eğri oturup doğru konuşmak” yerine biz “Doğru oturup doğru konuşalım” ve her daim gerçekleri söylemekten, özeleştiri yapmaktan çekinmeyelim. Başarıda çok geride olduğumuzu kabul edelim.
***
Başta Gençlik ve Spor Bakanlığı olmak üzere teşkilat mensupları, TMOK, Paralimpik Komitesi, federasyonlar,üniversiteler, basın mensupları, yöneticiler, hocalar ve herkesin bir özeleştiri yapması ve basamakları 3’er 3’er tırmanmanın yolunu keşfedip modern ülkeleri yakalamamızı sağlaması gerekiyor.
TÜRKİYE, 2004’TE “EŞİT ÖDÜL”Ü BAŞLATTI
Türkiye, 2004 Atina Olimpiyatları ve Paralimpik Oyunları’ndan bu yana, olimpik ve paralimpik sporculara eşit ödül veren ilk ülke...
2002 sürecinden sonra görev aldığımız Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü olarak reform kabul edilecek bir ödül yönetmeliği çıkardık...
Hem olimpik, hem de paralimpik sporcuları, bütün dünyada eşitleyen ve ödüllerini de buna göre yapan bir düzenleme yaptık...
***
Aslında dünyada bu kadar detaylı, böylesine adil, her kategoriye yaygınlaştırılan ve müthiş bir orantı uygulayarak da adalet dengesini de kuran bir yönetmelikti...
Olimpiyatlar ve paralimpik oyunları, dünya ve avrupa şampiyonaları, Akdeniz ve Karadeniz Oyunları,üniversite ve gençlik oyunları... Büyükler, ümitler, gençler, yıldızlar ve her kategoride aşağıdan yukarıya artarak devam eden bir düzenleme...
***
İkinci madalyaya da, kırılan rekora da ödül vardı düzenlemede...
Mesela Elvan, 5000 m.’de dünya rekoru kırdığında 1000 Cumhuriyet Altını almıştı...
Halil Mutlu Atina 2004’te hem Olimpiyat Şampiyonu olmuştu, hem de rekor kırınca ilave ödül almıştı...
***
2004 Atina’da ilk Paralimpik Oyunları Şampiyonu’muz Korhan Yamaç, bir de 3.’lük alınca iki ödül birden almıştı...
Yetiştiren kulüplerine de ciddi ödül veren, ilk hocalarını da gözeten ve spor elemanlarını da ihmal etmeyen, emek veren herkesi onore eden fevkalade bir çalışma yapmıştık...
Gerçi bu yönetmelik daha sonra sulandırıldı ödüller indirildi, kulüpler ve hocaların ödülleri kuşa çevrildi...
BATI’DAN, ENGELLİLER’E ÇİFTE STANDART
Türkiye’de ve dünyada, tüm engelleri aşarak ülkelerinin gurur kaynağı olan para milliler kendi ülkelerinde nasıl ödüllendiriliyor?
Üstad Necip Fazıl’ın
“Allah’ın 10 pulunu bekleyedursun 10 kul 1 kişiye tam 9, 9 kişiye 1 pul.
Bu taksimi kurt yapmaz kuzulara şah olsa...” dediği gibi...
***
İşte bu konuya baktığımızda hele de Euronews’in derleme haberinin verileriyle beslediğimizde dünyanın en zengin ülkelerinin engelli-engelsiz sporculara nasıl çiftestandart uyguladığını gözlerimizle görüyoruz...
Medeniyetin beşiği olduğunu düşünen ve haklar-özgürlükler konusunda mangalda kül bırakmayan bu ülkelerin, engellilere nasıl üvey evlat muamelesi yaptığına şahit oluyoruz...
***
Ayrıca ülkeler arasında uçurumlar bulunabiliyor.
En zengin olan ülkeler millilerine en fazla ödül veya para yardımında bulunan ülkeler arasında da genellikle yeralmıyor...
Genelde oyunlarda başarı şansı en düşük olan ülkeler ödülleri yüksek tutarken, başarı grafiğinin yüksek olduğu ülkelerde ödüllerin miktarı ve değeri de düşüyor.
AVUSTRALYA’DA YARDIM KAMPANYASI
Avustralya, 2020 Paralimpik Oyunları’na kadar para millilerine hiç bir ödeme yapmayan ülkelerden biri olma özelliğine sahipti.
Olimpiyatlara katılan Avustralyalı sporcular altın madalya için 13 bin euro, gümüş için 9 bin 600 euro, bronz için ise 6 bin 400 euro ödül alıyorlardı.
Bu eşitsizlik ülke kamuoyunda büyük tepki toplarken protesto mahiyetli yardım kampanyaları başlatıldı.
***
Ragbide olimpiyat şampiyonu Chloe Dalton ile triatloncu para milli Katie Kelly’nin başlattığı kampanya sayesinde madalya kazanan para millilere dağıtılmak üzere toplam 77 bin 300 dolar yardım toplandı.
Hükümeti, adım atmaya zorlayan protestolar sayesinde Avustralya Başbakanı Scott Morrison, para millilerin de tıpkı olimpiyatlarda madalya kazanan Avustralyalı sporcular kadar ödüllendirileceğini açıklamak zorunda kaldı...
BELÇİKA, BU NASIL ADALET?
Belçika da olimpik ile paralimpik spotürcular arasında “ayrımcılık” yapan ülkeler arasında bulunuyor.
Ferdi müsabakalarda altın madalya kazanan Belçikalı bir para milli 15 bin euro, gümüş kazanan 10 bin euro, bronz kazanan ise 7 bin 500 euro ödül alıyor. Oysa Olimpiyat madalyalılarda bu miktarlar sırasıyla 50-30-20 bin Euro...
FRANSA BİZDEN SONRA
Fransa ise eşitliği sağlayan diğer bir ülke. Onlar, Türkiye’nin 2004’te uygulamaya başladığı eşitliği 2008’de yürürlüğe koydu.
Paralimpik Oyunlarda 7’si altın 46 madalya kazanan ülkede 2008’den beri “prim eşitliği” kuralı uygulanıyor.
Bu kurala göre altın madalya kazanan atletler 65 bin euro, gümüş 25 bin euro ve bronz 15 bin euro ile ödüllendiriliyor.
GÜNAYDIN ABD
ABD, engelli-engelsiz eşitliğini 2020’de keşfetti. Paralimpik Oyunlarında 37’si altın toplam 104 madalya ile üçüncü sırayı alan ABD, 2018’den sonra eşitliği sağladı...
Para milliler ve olimpiyata katılan atletlerden altın madalya kazananlara 32 bin euro, gümüşe 19 bin euro ve bronza 13 bin euro ödül veriliyor.
