2013 yılında TL çok değerlendiği için kişi başına Milli Gelir (MG) 12.578 $’a kadar yükselmişti.
2013’ten sonra çapa olma niteliği de taşıyan Avrupa Birliği müzakere süreci, IMF gibi olguların etkisi azaldı. Piyasaların itibar ettiği bazı şahsiyetler de ya yönetimden uzaklaştırıldı ya da etkileri azaltıldı; kurumsallaşma zedelendi, vs.
Sonuçta birikmiş sorunlar ve negatif enerjilerin kıskacındaki TL’nin değerinde reel kayıplar sürekli bir hal aldı. Bu sürekli değer kayıplarının sonucunda, 2020 yılında, Milli Gelir 8.639 $’a kadar düştü.
Hâlbuki Milli Gelirin zirve yaptığı 2013 yılından sonraki yedi yıllık sürede ekonomi %30 büyümüştü.
Covid 19 Salgınının etkisi geçince Türkiye Ekonomisi tekrar “hızlı büyüme döngüsü”ne kavuştu. Büyüme oranları 2021’de %11,4, 2022’de %5,5 ve seçim yılı olan 2023 yılında da %4,5 arttı.
Böylece Türkiye ekonomisi bu on yıllık dönemde %60’a büyüdü.
Ekonomi büyüyünce, kişi başına Milli Gelir de 2023 yılında 12.986 $’a yükseldi ve nominal olarak rekor kırdı.
2024’ün birinci çeyreğinde de 13.100 $’a yükselip rekoru egale etti.
Not: Yukarıdaki rakamların tamamı TCMB dolar kurunu (kambiyo kuru) esas alan Dünya Bankası verilerinden derlenmiştir.
SATINALMA GÜCÜ PARİTESİ (SGP)
Dünya Bankası Ülke Ekonomilerini kambiyo kuruna ilaveten “Satınalma Gücü Paritesi”ne (SGP) göre de değerlendiriyor. (İngilizcesi Purchasing Power Parity, PPP)
Mesela SGP’ye göre Türkiye ekonomisi 2013 yılında 1,830 Trilyon $’a ve kişi başına Milli Gelir de 24.032 $’a yükselmiş.
On yıl sonra yani 2023 sonunda bu rakam %60 büyüyerek 2,940 Trilyon $’a ve kişi başına Milli Gelir de 34.426 $’a yükselmiş.
(Dünya Bankasının SGP’ye göre kişi başına geliri 44.000 $ hesaplayan bir SGP endeksi daha var fakat şimdilik burada duralım.)
Dünya bankası 29 Temmuz 2024 tarihinde, 2023 yılı için kambiyo kuruyla hesapladığı “ülke gelir grupları” limitlerini güncelledi.
Bu güncellemeye göre kişi başına Milli Geliri 4.516 $ ile 14.005 $ arasında olan ülkeler Orta-Yüksek Gelirli ülkeler grubunu oluşturuyor.
Geliri 14.005 $’ı aşan ülkeler ise yüksek gelirli ülkeler grubunu oluşturuyor.
Bu yılın ilk çeyreğinde Türkiye’de, kişi başına Milli Gelir 13.100 $’dı. Eğer milli gelir rakamı 14.005 doları aşarsa, Türkiye de yüksek gelirli ülkeler grubuna dâhil olacak.
Peki, aşabilir mi?
Benim yaptığım tahminlere göre bu yılın üçüncü çeyreğinde 14.005 $ rakamı aşılabilir. Yılsonunda da kişi başına Milli Gelir 15.500 $’ı aşabilir.
2025 ve 2026 yıllarında da TL’nin az ya da çok değerleneceği kesin yani kişi başına Milli Gelir biraz daha yükselecek.
GELİR DEĞİL TARİF ZENGİNLİĞİ
Rakamların dili bize böyle bir hikâye anlatıyor.
2021, 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye gerçekten de her an bir krize girebilirdi.
Hâlbuki bu üç yılda ekonomi toplam %23 büyümüştü, 4,3 milyondan fazla istihdam artışı sağlanmıştı ve 2020’de 170 milyar $ olan ihracat, 2023’te 256 milyar $’a kadar yükselmişti.
Önümüzdeki üç yılda, geçmiş üç yılda sağlanan bu başarıların hiç biri tekrarlanamayacak, bu kesin.
Önümüzdeki üç yılda büyüme oranları kesin olarak düşecek, daha az istihdam artışı sağlanacak ve ihracat da yerinde sayacak; bu verilere rağmen kişi başına milli gelirimiz öyle çok artacak ki bu, ülkemizi, yüksek gelirli ülkeler sınıfına terfi ettirecek.
Vatandaş da, cüzdanına göre değil fakat tanımına göre zenginleşecek.
Peki, bu çelişkili gibi görünen analiz ve rakamlar nasıl yorumlanmalı?
2021, 2022 ve 2023 yıllarında ekonomi freni patlamış bir kamyon gibi hızlanmıştı ve her an bir uçuruma yuvarlanabilirdi, bunu bütün dünya görüyordu; bu birinci açıklama.
İkinci olarak Dünya Bankasının derleyip yayınladığı Satınalma Gücü Paritesine göre Milli Gelir rakamlarının trendinde bir istikrar var.
Kambiyo kuru, piyasalardaki aktörlerin arz ve talebine göre bir bakıma psikolojik hassasiyetlerine göre belirleniyorken; SGP metodu, bir mal grubu sepetinin göreli değerini diğer ülkelerdeki bir mal sepeti değeriyle mukayese ediyor.
Mesela yukarıda 2013 yılı kambiyo kuru rakamlarına göre kişi başına Milli Gelir 12.578 dolardan, 2020 yılında 8.639 dolara düşmüştü.
Hâlbuki 2013 yılında 1,830 Trilyon $ olan SGP, 2020 yılına kadar her yıl artarak 2,390 Trilyon $’a kadar yükselmişti.
Öyle görünüyor ki SGP duygu ve değerlendirmelerden muaf bir ölçüm metodu; her zaman el altında bulundurulmasında fayda var.
Doğrusu, gerekçesi ne olursa olsun Türkiye’nin yüksek gelirli ülkeler sınıfına girmesinin, piyasalar üzerinde olumlu etkileri olacaktır.
Hükümet yetkilileri çok yakında bu konuda reklamlara başlayacaktır, başlasın; biz, işin özünü yeterince irdelediğimiz için heyecanlanmayacağız.
Süper marketlerdeki sepetleri dolu şekilde sıra bekleyen insanlara bakarsak zenginleşmişiz diyebiliriz. Ama aynı marketlerde, tek bir makarna, yağ, pirinç, bulgur, vesaire alanlara bakarsak batmışız diyebiliriz... Hepimiz de biliyoruz ki, ülkenin yüzde 30 kısmının tuzu kurudur. Geri kalan yüzde yetmişinin de işi zordur.
Yanıtla (2) (0)Yazar bey galiba tuzu kurulardansın.Rakamları,endexleri bırak,garibin derdine dermanı yaz.Ekonomist bey,emekli perişan,çiftçi perişan,orta gelir gurubu bitti,yüzde altmış nüfus asgari ücret alıyor.Rakamlarınız bu dertlere niye derman olamıyor?Büyüdü de büyüdü ,ne büyüdü,kim büyüdü?
Yanıtla (1) (0)Pes doğrusu! Nüfusunun %80 nin yoksullukla, yarısının açlık sınırının altında yaşadığı bir ülkede Zenginleşiyoruz diye yazı yazmak, Millete küfür etmekten farksız. Bunu İktidar bile yapmaya cesaret edemez. Sn Verçin.
Yanıtla (12) (1)"Hükümet yetkilileri çok yakında bu konuda reklamlara başlayacaktır, başlasın; biz, işin özünü yeterince irdelediğimiz için heyecanlanmayacağız."
Yanıtla (1) (0)Yazar yorumunda iki konuyu gözardı etmiş. 1- 2013'teki doların değeri de ABD'de yaşanan enflasyon sebebiyle on yılda yüzde 35 mertebesinde değer kaybetti. 2013 dolar değeriyle yaklaşık 13 bin dolarlık kişi başına gelirimiz aynı seviyede kalsa bugün 17 bin doların üstünde olması gerekirdi. Yani zenginleşme söz konusu değil. 2- Ülkemizde yaşayan 10 milyondan fazla sığınmacı ve kaçak bir şekilde üretim faaliyetinde olmasına rağmen, kişi başına milli gelir hesabında dikkate alınmıyor.
Yanıtla (4) (0)Ekonominin kötü olduğuna inanan bir halk var. Gittikçe iktidar seçmeni de buna inanıyor. Bence saçmalık. Sadece para belirli bir zumrenin elinde toplanıyor. Ülke batacak diyenler çok bekler. Ama millet baya baya batacak bunu bilsin yeter.
Yanıtla (3) (0)O zümrenin elinde biriken para ülkede kalsa iyi de ne kadarının yurt dışına gittiğini biliyor muyuz? Ayrıca yüksek maliyet ve vergiler nedeniyle fabrikasını, işletmesini yurtdışına tasiyanlari ekonomik değerini biliyor muyuz?
Yanıtla (1) (0)Hele şükür.. sonunda gerçeği görüp iyi bir başlık atmışsın..
Yanıtla (0) (2)Sayın Verçin bu yazının başlığını "Güya Zengileşiyoruz" yapsaydı pek çok Karar okuyucusu yazıyı es geçecekti. "Zenginleşiyoruz" yapınca "Nasıl yani?", "Ne zenginleşmesi?", "Ne diyor bu adam yahu?" diye bizi kışkırtıp yazıyı okuttu. "Zenginleşiyoruz" derken ironi yaptığının anahtar cümlesi "Vatandaş da, cüzdanına göre değil fakat tanımına göre zenginleşecek." olabilir. M. Ali Bey, Akif Bey'in köşe komşusu. Üzüm üzüme baka baka diyebiliriz.
Yanıtla (1) (0)Böyle ülkenin böyle ekonomi ve yazar gibi ekonomi analistleri olduğu sürece sırtımız yere gelmez!MŞ bile her gün ekranlara çıkıp parasal sıkıştırmalarla övünüp bir kaç anlamsız rakam verip duruyor.Gariban millet ise 'bu ne diyor' diye bön bön bakıyor.Ekonomi bir bilimdir ancak ülkelerin yerel özelliklerine göre çeşitlilik arzeder.Kitapta yazılanla düzelecek olsaydı her alanda rekor kırmıştık.
Yanıtla (2) (0)Zenginleşemeyeceğiz!Konu ile ilgisi yok gözüküyor ama işin temeli Üniversiteler:
Yanıtla (7) (1)-Kontenjanlar kısıtlanmalı,
-Lise eğitimi çağın şartlarına göre ağırlaştırılmalı,Üniversiteye başlama yeterliği artırılmalı,zor eğitimden geçmeyi göz alana verilir hale getirilmeli,
-Bazı Üniversiteler sanat okulu+2yıllık eğitime çevrilmelidir.
.
-Üniversite sosyalleşme alanı değildir!
-Ailenin harcamalarına yazık,
-Hiç bir meslek edindirmemek! için Devletin harcadığına yazık.
-Gencin çalınan hayatına yazık
2013'teki 100 USD bugün 135 USD. 2013'te 12.578 USD bugün 16.924 USD yapıyor. Şu an milli gelirimiz 14.000 USD'ye çıkarsa 2013'e göre %21 daha aşağıda kalıyor. Üstelik bazı malların fiyatı reel dolar fiyatından da pahalı hale geldi. Biz büyüdük de kişi başı gelir niye reel olarak büyümedi? Alım gücü düştüğü kesin zira en azından vergiler arttı. Örneğin araç ÖTV ve KDV'si %65 iken şu an %116. Gelirimizin niye %21 küçüldüğü ise belli. Kötü yönetim, şişen kamu harcamaları vs.
Yanıtla (4) (0)SGP Verileri zenginleştiğimizi söylüyor, gerçek ise fakirleştiğimiz. Alım gücümüz azaldı.
Yanıtla (5) (0)....."Ekonomi büyüyünce, kişi başına Milli Gelir de 2023 yılında 12.986 $’a yükseldi ve nominal olarak rekor kırdı.
Yanıtla (1) (1)2024’ün birinci çeyreğinde de 13.100 $’a yükselip rekoru egale etti."
bu durumda rekor egale olmuş olmuyor, rekor tazelenmiş oluyor.
önemsiz bir ayrıntı ama yazmadan edemedim.
"Zenginleşiyoruz" derken sayın yazar kendisini kastediyor olmalı. Emekliler ve asgari ücretiler ki eşleri ve çalışmayan çocukları da dikkate alındığında ülkenin neredeyse %70'ini oluşturuyor. Merak ediyorum Sayın yazar nerede yaşıyor, Türk halkını ne kadar tanıyor?
Yanıtla (11) (0)sayın verçin mehmet şimşek gönderilirse artık yerin hazır.
Yanıtla (9) (0)senden iyisini mi bulacak bu iktidar.
asgari ücret 17 bin tl en düşük emekli maaşı 12.500 tl
açlık sınırı 19 bin tl yoksulluk 62 bin tl.
zenginleşiyoruz öyle mi.
Yazı yı tekrar tam oku lütfen…
Yanıtla (2) (0)En güvenilmez kurumların ilk sırasına yerleşen TÜİK in tüm büyüme ve gelir rakamlarına kuşkuyla bakıyoruz.
Yanıtla (3) (0)Yurtdışına gidip geliyoruz, özellikle Doğu Avrupaya göre Türkiye özellikle gıdada ya eşit ya pahalı.
Piyasalarda geleceğe güven yok.
En önemlisi de ülkedeki 10 milyon cıvarına çıkan göçmenler kişi başı milli gelir hesabına dahil değil. 10 milyon deyip geçmeyin iki tane Avrupa ülkesi eder.
Hocam sen ne diyorsun Allah aşkına, ülke ne halde sen zenginledik diyorsun. Kim zenginledi, ülkenin sadece Yüzde 1 i süper zengin oldu, Yüzde 4 ü de normal zengin oldu. Yeni gelen neslin çoğunun ev alma hayali bile yok, ülke 80 lerden 90 lardan daha kötü durumda. Bugün almanya ya ilticada Afgan dan sonra 2. sıradayız. Sen neden bahsediyorsun. Ülkeyi bu hale getirenler ve bunlara oy verenler utansın. Ben haklarımı bunlara kesinlikle helal etmiyorum.
Yanıtla (9) (0)Gercekleri carpitma tam gaz !! Verin mehteri !! Algi operasyonlarinda cok iyisiniz !! Zenginlesmiyoruz... Fakirlesiyoruz !! % 2 - 10 - 15 Yuzde 98 - 90 - 85 den farklidir !! O kadar net ve basit !!
Yanıtla (5) (0)sonuc ıflas yoksulluk halk ıcnı gerısı yalan dolan akp nın yaptıgı tek ıs yatacak yerlerı yok
Yanıtla (6) (0)"2013 yılında TL çok değerlendiği için kişi başına Milli Gelir (MG) 12.578 $’a kadar yükselmişti."
Yanıtla (0) (9)Gezi vakası, 17/ 25 Aralık vb sorunlar bu gelişimi durdurup, demokrasiyi raydan çıkardı.
Milli gelir yakamları bilerek yanlış hesaplanıyor. MB bankası yabancı kaynaklara verilen bilgiler de yanlış. Terkip, bölen, bölünen, değer, ortalama vb hepsi yanlış. Bunları bilmenize rağmen Milli gelir ve SGP arttı-artıyor diye yazmanızın amacı nedir? Tuik in Enfalasyun, issizlik, büyüme rakamlarının gerçeği yansıtmadığını, 10 yıldır yalan söylendiğini bir tek siz bilmiyorsunuz sanırım.
Yanıtla (7) (0)Gunumuz Turkiyesinde rakamlar Yalan soyluyor, dolayisiyla pek bir anlam ifade etmiyor...
Yanıtla (10) (0)Türkiye yüzyılı gibi hayaller hayaller... Gerçekler ortaya çıkar mutlaka.
Yanıtla (3) (0)"Önümüzdeki üç yılda, geçmiş üç yılda sağlanan bu başarıların hiç biri tekrarlanamayacak, bu kesin." Demiş sayın yazar. geçmiş üç yıldaki hezimeti iktidarda oturanlar bile bu kadar ballandiramiyor. Filistinlilere "son bir yıldır iyi yaşadınız lakin önümüzdeki yıl biraz sıkıntılı geçecek" demek gibi birşey. Sizi bilmem de ben cebimdeki paraya bakarım. O kadar sıkmama, ailecek ayda bir kere bile dışarda gönlümüzce yemek yiyemememe rağmen el ele baş başa -ki ben zengin! sayılırım. Hadi canım sende
Yanıtla (7) (0)Sn. Verçil'e rahmetli Kemal Sunal gibi cevap vereyim : ''Zengin olduk de mi? Hı hı hı..
Yanıtla (5) (0)Ülke kaynakları iktidar ve çevresince aleni kişisel servetlere aktarılırken, bu servetler ile ayrıca ülke yüksek faiz, carry-trade gibi yöntemler ile kendi varlığı ile ikinci kez sömürülürken, MB başkanı utanç verici şekşlde işini bırakırken, ilgili bakanın vatandaşın her şeyine göz koyduğu ortamda, üstelik kamu dahil bazı devasa kurumların vergi bile vermediği ortada iken bu tip yazılar ileri bir akıl tutulmasından çok bilinçli, maksatlı ve iyi niyetli olmayan bir aldatma gibi görünmüyor mu???
Yanıtla (3) (0)Yakın zamanda ABD Californiyaya gittim 15 gün kaldım…
Yanıtla (8) (0)Marketlere sık sık gittim. Et, süt, kuru yemiş, sebze , meyve kısacası her türlü temel ihtiyaç kesinlikle Türkiye’deki marketlerden daha ucuz.
1.5 kg çok kaliteli kuru badem 12 dolardı.
Aynı bademi ülkemizde bin liraya alamazsınız. Bir çok örnek daha sayabiliriz.
Mercedes 450 Matic SUV araç 93 bin dolardı. Aynı araç burada 1.000.0000 doların üzerinde…
Sayın yazar çok fazla iyimser yazmışsınız
Almaya"da yaşıyorum.
Yanıtla (7) (0)Yemin olsun Almanya Türkiye den daha ucuz.
Sayilarla iktidar propagandasi yapmis. Sanki bu ulkede olup bitenleri kimse bilmiyor.
Yanıtla (16) (3)Turkiye artik fakir avrupali turistlerin cirit atabilecekleri bir yer degil, zenginligimizden herkes nasibini alacak
Yanıtla (7) (3)Yazarımız, "Ey ahali, alım gücünüzün düştüğüne bakmayın. Aslında siz zenginleştiniz" mi demek istiyor.
Yanıtla (13) (1)Üst gelir grubunun milli gelirden giderek daha çok pay aldığını neden dikkate almıyor. Bir de, enflasyonu düşürmek için gelir dağılımının en altındaki ücretlilerin ücret artışlarının kısıtlanmasını talep ediyor. Pes doğrusu.
Maddi manevi bitirdiler her şeyi
Yanıtla (17) (0)Milli gelirin artması normal de SGP ye göre nasıl bu kadar artıyor bir açıklarsanız anlayacağız. Big Mac Türkiye fiyatı Amerika'dan pahalı. Herkes Avrupadan market fiyatı paylaşıyor gelirden bağımsız ya eskisi gibi ciddi bir fiyat farkı yok hatta daha ucuz. Eskiden hizmet sektörü, kira falan Avrupada ciddi yüksekti. Şimdilerde özellikle büyükşehirler için basabaslar. Geçen gurbetçi vatandaş otelin pahalılığından yakınıyordu ki booking airbnb kontrol edin gercek. Bu SGP nasıl hesaplanıyor ki.
Yanıtla (11) (0)Ülke isviçreden pahalı! Yani yine La Fonten’den masallar.
Yanıtla (13) (1)Yüksek enflasyonun etkisiyle gelir dağılımının bozulduğu bir ortamda aritmetik ortalama ne kadar doğru?
Yanıtla (9) (1)Çarpık bir dağılımda aritmetik ortalama popülasyonu temsil etmez.
GINI katsayısı kaçtı, şimdi kaç oldu?
Eğer zenginleşiyorsak
Yanıtla (8) (2)1) En son seçim neden hükümetin tüm seçimlerde en kötü performanslı seçimiydi
2) Neden anketlerde hükümetin oy oranı düşüyor.
3) Zenginleşen insanlar neden hükümete daha az oy vererek cezalandırıyor.
4) Bu işte bir gariplik yok mu
Üretimde ve tüketimde mülteciler var. Peki, geliri nüfusa oranlarken onları da hesaba kattınız mı?
Yanıtla (12) (0)