Bugünkü yazı “katma değerli ürün üretmeliyiz” önerisine karşı “NASIL”la başlayan sorulara cevap oluşturmak için yazılmış üçüncü yazı oluyor. Perşembe günü sonuncu yazıyı okuyabilirsiniz.
Dünyadaki başarılı ve ünlü varlık fonları genellikle petrol üreticisi veya cari fazlası olan ülkeler tarafından kurulmuş. Bu ülkelerin varlık fonlarına üç değişik kaynaktan gelirler akar. Birincisi yeraltı kaynaklarının satışından elde edilen gelirden pay, ikincisi önceki dönem gelirleriyle yapılmış yatırımlardan gelen değer artışları ve temettüler ve üçüncüsü tahvil ve mevduattan gelen faiz gelirleri.
Bizim yer altı kaynağımız ve cari fazlamız yok fakat başka varlıklarımız var ve bu varlıkları dayanak yaparak varlıklarımızı arttırabiliriz. Bu varlıklar sayesinde sanayileşmemiz ve gelişimimiz mümkün olabilir, görüşündeyim.
Kurulmuş olan TVF (Türkiye Varlık Fonu) da böyle bir amacı hedefliyor olmalı. Ancak şimdiye kadar ki performansı, geçen yazılarımda belirtiğim hedefler için hiç umut vermiyor. Ben de ilk defa kuruluyor gibi önerilerimi sunacağım.
Önce,
1- Zararda olmayan ve mülkiyeti kamuya ait olup karlılıkları devam eden bütün şirket ve değerler TVF’na aktarılmalı. (Zarar eden iştirak ve kurumlar varlıkları azaltacağı için TVF’na aktarılmaları amaca uygun düşmez.)
2- Her yıl bütçenin %1’i TVF’na aktarılmalı.
Sonra beş sektörel holding kurulmalı,
3- Finansal Hizmetler Holding
4- Enerji Holding
5- Ulaştırma ve Havacılık Holding
6- Gayrimenkul Holding
- Kamu Holding
Daha sonra,
Kamuya ait bankalar, katılım bankaları, sigorta şirketleri ve bunların iştiraki olan ne kadar finansal iştirak varsa, hepsi Finansal Hizmetler Holding’e aktarılmalı. Bu iştiraklerin hepsi tek tek halka açılmalı ve daha sonra da Finansal Hizmetler Holding halka açılmalı.
Kamuya ait ne kadar kar eden enerji iştiraki ve kurumu varsa, hepsi Enerji Holding’e aktarılmalı. Bu iştiraklerin hepsi tek tek halka açılmalı ve daha sonra da Enerji Holding halka açılmalı.
Kamuya ait ne kadar havaalanı, yol, köprü, havayolu şirketi ve benzeri iştirak varsa, hepsi Ulaştırma ve Havacılık Holding’e aktarılmalı. Bu iştiraklerden halka açılmamış ne kadar şirket varsa hepsi tek tek halka açılmalı ve daha sonra da Holding halka açılmalı.
Kamuya ait ne kadar gayrimenkulle iştigal eden şirket ve kurum varsa hisseleri ve gelir getiren gayrimenkullerin tapusu Gayrimenkul Holding’e devredilmeli. Sonra da Holding halka açılmalı.
Bu başlık altında değerlendirilemeyecek başka iştirakler ve varlıklar da olabilir. Mesela Türk Telekom, Savunma Sanayi Hizmetleri vs. Kamu Holding’ine devredilmeli ve önce bu iştirakler, sonra da Kamu Holding halka açılmalı.
Böylece Türkiye Varlık Fonu halka açılarak milyarlarca dolar gelire sahip olabilecektir. Bu sayede gelişmesini çok istediğimiz ve bir türlü başarmadığımız pay piyasaları da gelişmiş olacaktır. Bu varlık ve iştiraklerin karları da fonun kaynaklarını artıracaktır. İlaveten TVF’un ihtiyaç fazlası nakitleri değerlendireceği için faiz/kar payı gelirleri oluşacaktır.
Sonuçta TVF’nın da başka devletlerin fonları gibi “garanti edilmiş gelirler”i olacaktır. TVF bu işlemler sayesinde önümüzdeki 15 yıl içinde ne kadar fon üretebileceğine dair fon akım tabloları oluşturmalıdır.
Oluşacak fon akımları ve birikimler sayesinde, önceki yazımda belirtiğim ve belirtmediğim ne kadar kritik sektör varsa hepsi için finansal kaynak temin edilmiş olacaktır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus TVF’nın kesinlikle borçlandırılmamasıdır. Çünkü borçlar için ödenecek faiz ve kar payları varlığı azaltır. Gerekirse iştirakler ve yeni kurulan yatırım projeleri borçlanır, TVF da onlara kefil olur.
Devletin bütçesi 200 milyar $ civarında olduğu için senelik 2 milyar dolar ve 15 yılda 30 milyar dolar garanti fon birikecektir. Halka açılmadan ne kadar fon elde edilebileceği sorusuna ne cevap verilirse verilsin spekülatif olacaktır. Çünkü halka açılma oranı ve açılma dönemindeki fiyatlar, o günün konjonktürden kesinlikle etkilenir. Bu konuda son yazı perşembeye kaldı.
