Hükümetin sıcak para gelsin diye, yabancı yatırımcılara tahsisli swap limiti tanıdığı bir dönemde, yadırgansak da katma değerli üretimi tartışacağız.
Çünkü katma değerli ürünler üretilmediği sürece ne refah ne esenlik ne de istikrar olur.
Katma değerli ürün ne demektir ve nasıl üretilir?
Üretim aşamaları karmaşık ve katmanlı, çok sayıda bileşeni ve işlevi olan, rakiplerde bulunmayan “özkatkı”lar içeren ve satıldığında, satış fiyatıyla maliyeti arasında anlamlı ölçüde fark olan yani kârı yüksek olan ürünlere katma değerli ürün diyebiliriz.
Peki, bu nitelikte ürünler nasıl üretilebilir?
İki kavramla konu hakkında düşünmeye devam edilebiliriz. Birincisi “taklit edilmesi zor ve know how’ı firmaya ait üretim teknolojileri” geliştirmek; ikincisi bu teknolojilerle, ya yazılım desteğiyle üretim yapmak ve/veya yazılım içeren ürünler üretmek.
YENİ TEKNOLOJİLER VE BİLGİ TOPLUMU
Çinin önümüzdeki on yıllarda yapmak istedikleri bize de ışık tutabilir. Çünkü Çin, kendine on sektörde dünya liderliği hedeflemiş: 1)Bilgi teknolojileri 2)Sayısal denetim araçları ve robotik teknolojiler 3) Hava, uydu, uzay teknolojileri 4) Okyanus mühendisliği teknolojisi 5) Demiryolları donanımı 6) Enerji tasarrufu ve elektrikli araç teknolojileri 7) Pil ve enerji üretim ekipmanları 8) Ar- Ge ürünlerini ticarileştirme teknolojileri 9) Tıp ve medikal cihaz teknolojileri 10) Tarımsal teknolojiler.
Yüksek kalitede ve yeterli sayıda “çalışan mühendis”i olan toplumlar, er ya da geç bilgi toplumuna dönüşebilir.
Bu başarılırsa ve aşağıda değineceğim “yedi ana sektör”de yatırım yapılabilirse, gelişmiş teknolojilere ulaşılmış demektir.
Bu teknolojilerle, bilgisayarlar ve bileşenleri, akıllı telefonlar, televizyonlar ve benzeri diğer iletişim ekipmanları, MR, tomografi ve diğer teşhis ve tedavi ekipmanları, laboratuvar ekipmanları, aydınlatma ekipmanları, uydular, optik ürünler, elektrikli ve otonom arabalar, uçaklar, SİHA’lar, denizaltılar, savunma sanayi ekipmanları üretilebilir.
İleri teknolojilerin üretim metotları doğurgandır, gelecekte, bu doğurganlık şimdilik öngörülemeyen teknolojik fırsatlar sunabilir.
Bu ürünleri üretmek için zamanla aşağıdaki teknolojilerin edinilmesi gerekiyor.
1- Chip (çip) üretim tesisleri: Yukarıda sayılan bütün ürünler için çip üretecek optimal ölçekte bir fabrikanın maliyeti yaklaşık olarak on Milyar $’a çıkabilir.
2- Akıllı Ekran Fabrikası: Maliyeti, beş Milyar $ civarı olabilir.
3- LED TEKNOLOJİLERİ Fabrikası üç Milyar $’dan başlıyor.
4- OPTİC Teknolojiler Fabrikası, üç milyar $’a ulaşabilir. Bazı optik firmalarının piyasa değeri, (milyar dolar) Canon: 25, Nikon: 4,5, Fujifilm: 20 ve Konica-Minolta: 1,7
5- BATARYA, PİL Fabrikası. Üretilecek binlerce çeşidi var ve makul bir yatırımın tutarı, beş milyar $’a civarında olur.
6- Nükleer Santral, Ruslar Mersin Akkuyu’da bedeli 18 Milyar dolar olan nükleer bir enerji tesis kurdu fakat Türkiye’nin sadece enerji değil aynı zamanda barışçıl diğer teknolojilere de ulaşmasını sağlayacak yeni tesisler şart.
7- Yazılımlarla sürekli gelişen yapay zekâ, eşyaların interneti ve bunun ihtiyaç duyduğu bulut bilişimin daha ileri versiyonu olan edge computing, dağıtılmış bilgi işlem altyapısı, artırılmış gerçeklik, robotik süreç otomasyonu, 5G, siber güvenlik vs, vs.
İMKÂNSIZIN RÜYASI MÜMKÜNÜN ÖN ŞARTIDIR
Sorular:
1) Bu tesislere yatırım yapmaya istekli ve finansal imkanları yukarıdaki yatırım tutarlarını temin etmeye yetecek güçte bir “şirket veya kurumumuz” var mı?
Cevap: Yok.
2) Bu yatırımlara, mesela 10 milyar $ kredi verebilecek cesamette ve iştahta bir bankamız veya bankalar grubumuz var mı?
Cevap: Yok.
3) Peki, bu tesislere yatırım yapmaya iştahlı bir yabancı sermaye var mı?
Cevap: Hiç yok ve olmayacak.
Pekâlâ, bu mahrumiyet şartlarında bu teknolojiler nasıl edinilecek?
Cevap: Bu irdelemeler imkânsızı teyit etmek için değil, tam tersine imkânsızı mümkün kılmak için yapılıyor.
Edinilen bilimsel bilgi seviyesi ve teknoloji geliştirme potansiyeli, adanmış bir azimle bir araya gelirse, her umut bir projenin fizibilitesine dönüşür.
