Para yerine kredi verin (Leasing Sistemi)

BDDK (günlük) verilerine göre; bankaların vermiş olduğu toplam TL kredileri 2 trilyon 875 milyar liraya ulaştı. Buna 2 trilyon 097 milyar lira karşılığında verilen döviz kredilerini de eklediğimizde, bankacılık sektörünün toplam kredi büyüklüğü 4 trilyon 972 milyar liraya ulaşmaktadır.

Yeni Ekonomi Modeli-YEM; üretim-yatırım-istihdam ve ihracata dayalı olacaktı. Lakin dün açıklanan ocak ayı dış ticaret verisi gösterdi ki, ithalat resmen patladı.

Hatta bu modelin ilk günlerinde kur artışına ses çıkarılmazken, “rekabetçi kur işimize geliyor” diyorlardı. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu bile bir ara; “kur artacak ve böylece ithalat düşüp ihracat yükselecek; bu sayede de cari işlemler fazlası verip kurlar dengeye geldiğinde enflasyon da düşecek” diyordu.

Ama olmadı...

***

Şu anda ne cari işleme, ne de üretim için rekabetçi kura bakan yok. Varsa yoksa dövizi frenlemeye çalışıyorlar.

Hatta bu uğurda ilk başta söyledikleri “Yatırım-İstihdam” seçeneğini bile rafa kaldırmış durumdalar. Kredi alan şirketler-kişiler döviz alır korkusu ile bankalar kredi limitleri uygun olanlara dahi kredi vermekten imtina ediyorlar.

Bütün korku paranın dövize gitmesinden...

Diğer yandan da kredi vermek için çabalıyorlar. Ama bir türlü çıkış yolunu da bulmuş değiller.

***

Oysa bu işin çözümü var... Hem de eskiden kendi tıkadıkları yolu açmaktan başka bir şey değil...

AK Parti yıllar önce (2006’da) leasing sistemini aniden kilitledi. Sonradan düzeltme yapılsa da hâlâ arda kalan iki temel sorun devam ediyor.

Oysa Türkiye’de reel sektör yatırımlarının temel taşı bu sistemdi. Bir şekilde leasing sistemi kilitlendiğinde üretim sektörü de güç kaybetmeye başladı. Sanayi sektörünün GSYH payının azalması ile leasing sisteminin kilitlenmesi arasında bağı görebilirsiniz.

Nedir bu sistem?

Yatırım yapacak olan şirkete nakit para vermiyorsunuz, onun yerine makine-teçhizatı kiralama (leasing) şirketi alıyor ve firma o şirkete her ay kira bedeli ödüyor.

Kısaca nakit kredi yok; onun yerine ihtiyaç duyulan yatırım ekipmanları veriliyor.

***

2006 yılında 50’den fazla leasing firması varken, şimdi bu sayı sadece 22 ‘ye düşmüş durumda.
Sektörün toplam işlem hacmi ise 60 milyar lira seviyelerinde. Bu çok düşük bir rakam. Çünkü bankaların taksitli kredileri 700 milyar lirayı geçmiş durumda. Bu kredilerin tamamı leasing sisteminde olabilirdi ve olmalıydı.

Hatta şunu söyleyelim: BES Sistemine yüzde 30 Hazine katkısı yerine asıl üretim-yatırım demek olan leasing sistemine Hazine desteği verilebilirdi.

Bir adım daha ileri gidelim mi? Ticari kredilerin kademeli şekilde vergiden düşülmesi bile tartışmaya açılabilir. Bunun yerine yatırım-üretim kredilerine faiz desteği sağlanabilir. (Şimdilik bu konuyu kapatalım; çünkü bir yazıyı aşacak temel bir meselemiz de budur)

***

İyi ama neden bu sektör yeterince çalışmıyor? Neden önünde engeller çıkartılıyor?

İki temel sorun var:

1- Leasing şirketleri bankalardan kaynak alıp kredi (makine-teçhizat şeklinde) kullandırıyor. Ama bankalardan kaynak aldıklarında o kredi faizinin yüzde 5’i kadar BSMV ödüyorlar.

Düşünsenize, bir leasing şirketi bankadan yüzde 25 faizle kredi aldığında (100 milyon TL diyelim) o kredinin 25 milyon liralık faizine ek olarak yüzde 5 vergi ödüyor. Bu nedenle leasing maliyeti daha yüksek çıkıyor. Ama bankalar kendi aralarında para alış-verişlerinde hiçbir vergiye tabi değiller.

Desteklenmesi gereken sektör adeta kilitlenmiş durumda. Bu da ülke sanayisi için reel yatırımları kilitlemiş oluyor.

2- Sektörün ikinci temel sorunu ise yurtdışı kaynak temininde yaşanıyor. Yatırım demek makine-teçhizat demek ve genellikle bunlar yurtdışından ithal ediliyor.

İşte bu ithalat ve yabancı kaynak kullanımında sektöre adeta dur deniliyor. Eğer vade 4 yılın altında ise bu sefer de kredinin yüzde 3’üne varacak kadar KKDF kesintisi yapılıyor.

Dikkat ederseniz burada faizden değil, toplam krediden kesinti yapılıyor.

Sadece bankalarla aynı şartlarda işlem yapma fırsatı bile verilse, ülke sanayisine ve yatırımlarına ciddi katkı sunulabilecektir. Ama her nedense sektörün önü kesilerek adeta sanayi ve üretimin yolu yıllardır kapatılmış durumda...

***

Bugün ülkemizde yatırım ve istihdam en büyük ihtiyaç noktasıdır. Özellikle yatırımın finansmanında kaynak çeşitliliği adeta bankalar ile sınırlanmıştır. Alternatif çözüm modelleri kapımızda olmasına rağmen bir türlü sonuca gidemiyoruz.

Reel yatırım modellerinde leasing sistemi bize kapı açabilir. Fikri yatırım sisteminde de başka modeller geliştirmemiz gerekiyor. Özellikle risk sermayesi ortaklıkları burada kilit rol oynayabilir. Yeter ki çözüm isteyelim... Yeter ki çözüme odaklanalım. Sloganla bu işlerin olmadığını hepimiz gördük; değil mi?

YORUMLAR (37)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
37 Yorum
  • Timur / 03 Şubat 2022 16:46

    Gida kirizi var ülkede… CHP nin cözümü ne? Benim iscim benim köylüm, 70li yillardaki gibi. Adamlar firsat buldularmi benim inancima saldiriyorlar, benim inancimi hice sayiyorlar. Ben despot CHP yi din bezirgani AKP yi ve onlarin kuyruklarin istemiyorum. 70li ve 80li yillari unutmadik. Türk halki 85 milyondan bir lider cikaramiyorsa eger, basini öne egip aglasin. Bu ülke CHP ve Ekreme coook büyük gelir…

    Yanıtla (0) (8)
  • Necati / 03 Şubat 2022 21:33

    Timur ekremde kilicdarogluda bu ulkeyi cok iyi yonetirler. Cunku haram yemezler hak yemezler ihaleleri peskes cekmezler. Elestiriye acik olurlar.

    Yanıtla (2) (2)
  • Ali rıza / 03 Şubat 2022 23:40

    Timur bey peşin hükümlü olmamak lazım , ne umduk ne bulduk ,uçacaktık , çakıldık , denemek lazım , ummadık taş baş yarar derler , verilen burs doğruysa verene bir lafım yok , ama dindarım diyip boğazından haram lokma geçiriyorsa , vay haline ,

    Yanıtla (0) (1)
  • Ali rıza / 03 Şubat 2022 01:37

    Bakın İbrahim bey bütün bu gördüğünüz veya çizdiğiniz iç karartıcı tabloya rağmen , sayın Cumhurbaşkanı bu gün sayın Kılıçdaroğlu ve sayın Meral hanımla TRT de ülke sorunlarını konuşacağız , üç gün sonra HDP , ve diğerleriyle konuşacağız dese , anında dolar 10 TL nin altına düşer , denemesi beleş , bu didişme hem ruhumuzu hem işimizi hemde sağlığımızı çok olumsuz etkiliyor , çala çala bir havayı bulacak diyeceğim ama hep bekledik yirmi yıldır bir hava tutturamadılar ,

    Yanıtla (15) (4)
  • Hayriye Tekin / 03 Şubat 2022 11:36

    aman ağzımızın tadı kaçmasın Ali Rıza Bey

    Yanıtla (3) (3)
  • Ali rıza / 03 Şubat 2022 20:09

    Hayriye hanım esas şu anda hayatın bir lezzeti ( tadı) yok , belki bir lezzet katarlar diye hatırlatmak istedim ,

    Yanıtla (2) (2)
  • Necati / 03 Şubat 2022 21:30

    Ali riza karartici tabloyu ibrahim bey cizmiyor. Tabloyu bu karartici duruma getiren hukumettir.

    Yanıtla (1) (0)
  • Necati / 03 Şubat 2022 21:28

    Enag enflasyon hesaplamasi yuzde 114. Tuik enflasyon hesabina gore yillik enflasyon yuzde 48.69. Boylece memurlara yuzde 30 verilmisti. Memurlar tuike gore bile yuzde 18.69 zararda temmuza kadar boyle devam edecek. Akp memurun ve emeklinin hakkini vermiyor. Akp hak yiyen bir parti. Butun memurlarin ve emeklilerin secimde geregini dusunmeleri gerekiyor. Akp nin sadece kendine ve kendi yandaslarina faydasi var.

    Yanıtla (0) (1)
  • Özer / 03 Şubat 2022 20:46

    Ne kadar demokrasi o kadar ekmek.

    Yanıtla (0) (1)
  • Özer / 03 Şubat 2022 16:38

    Ali Rıza beye o kadar kolay değil o işler. Bunca olan bitenden sonra.

    Yanıtla (2) (2)
  • Ali rıza / 03 Şubat 2022 20:00

    Özer bey ne olmuş , sayın Bahçeli’nin sayın Recep Tayyip e vaktiyle ne dediğini unuttunuzmu , ne olur bir iki proğram beraber ülke sorunlarını tartışsa , hepsi bu ülkenin vatandaşı değilmi ? Kaldı ki hep demezmiyiz bütün müslümanlar kardeştir diye ,laf olsun diyemi diyoruz , kin ve nefret insan ruhunun zehirlidir ,

    Yanıtla (3) (1)
  • Timur / 03 Şubat 2022 16:41

    Muhalefet Erdogani düsürmekle mesgul. Cözümleri, aman o bi gitsinde, bakariz. Babacan Türkiyeyi ben kurtaririm diyor? Mehmet Simsekle beraber Türkiyeyi Kredi ile gelisme batakligina sanki kendisi sokmamis gibi. Demirel gibi birisi olsaydin simdi, seneye yüzde 60 alirdin. Siz muhalefet liderlerinin birisinde Ülkeyi yönetecek kapasite görüyormusunuz buna Ekremde dahil. Türkiyenin sorunu bu despotik düzen yilmadigi icin, yillarimiz heba oluyor hep…

    Yanıtla (0) (4)
  • karar okuru / 03 Şubat 2022 14:54

    Ak partinin İmf ile ortak hazırlanan program sayesinde yakaladıgı bir başarı var. 2008 yılında bu program sona erdi. başarıda bitti. hala kendisinin hazırlamadıgı bu programın başarısını konuşuyor. yapılan yol ve köprüler var ama maliyetini kimse bilmiyor. sorunca da kızıyorlar. yeniden üç haneli enflasyona ulaştık hayırlı olsun.

    Yanıtla (1) (2)
  • Mehmet / 03 Şubat 2022 13:40

    Hukukun olmadığı yerde ekonomi batar. Nitekim batıyor. Kimse içeride veya dışarıda yatırım yapmaya kalkmaz. Altına imza attıkları ahim kararlarına uymuyorlar.

    Yanıtla (4) (2)
  • yavuz / 03 Şubat 2022 12:39

    Tane tane domatesten,limondan,sebze meyve almaktan bahsedilen bir ülke..Artık elektriği bile günlük kw hesabıyla kullanabilen bir ülke.Nerden nereye.Kuyruklar vardı hikayesinden elektriği bile nerdeyse karneye bağlayacak cinsden günlük kw hesaplamaya...Sayın yazar ;bu durumdaki bir ülkenin yönetimin sizin yazdıklarınızı düşünebilecek kapasiteleri olabildiğinin sahiden düşünüyor musunuz?

    Yanıtla (4) (2)
  • cncrd / 03 Şubat 2022 11:42

    Bir futbol takımında bile futbolcular, antrenör değiştiğinde hala başarısız ise sıra yönetime gelir. Bizde ise her şey (bakanlar bürokratlar ..vs değiştiği ve başarısız olduğu halde değişmeyen tek şey var. Başarı o değişim olduğu zaman gelecek.

    Yanıtla (4) (2)
  • Bilimsel / 03 Şubat 2022 11:31

    Dolar ne olmalı.
    Eğer cari açık veriyorsak tl aşırı değerlidir. Bunun aması fakatı yok.
    Enerji hariç altın hariç diye de hesap yapılamaz.
    Dolar yükselince fakirleşeceğiz bu hem doğru hem yanlış.
    Hak etmediğimiz bir zenginliği yaşarken hak ettiğimiz değere geri geleceğiz.
    Dışardan aldığımız borçlarla Suriyeyi işgal etmeye kalkar 5 milyon Suriyeli getirir hanlar saraylar yaptırırsak..
    Fakirleşmezsek zaten mucize olurdu. Mucize diye bir şey de ne yazk ki yok

    Yanıtla (4) (3)
  • Okur / 03 Şubat 2022 11:29

    Verilen krediler yatirim yerine yine dovize yani tuzellerin sahsi hesaplarina aktarılıyor gibi. Kontrol varmi ???? Ihracatin ithalata baglilik orani yuzde 50-55 tir oyle yuzde 75 -80 olduguna ilkokul cocuklari bile inanmiyor. Bu sadece yaniltici bir algi. Dovizin 6.80 de satildigi zaman gibi yine bir durum var. Iste bedelini oduyoruz enflasyon %49 Ucuz kredilerle doviz toplayanlar kontrol edilmeyip yatirim ve istihdam yapmaz ise ayni dongu ile bu zamlari bile arariz. Yazik k yastik altida olmaz.

    Yanıtla (2) (2)
  • Necati / 03 Şubat 2022 10:56

    Tuik enflasyonu aciklamis. Yillik enflasyon yuzde 48.69 olmus. Bir ay once yuzde 36 demislerdi. Memura emekliye yuzde 30 verildi. Bir ay sonra enflasyon sahte tuik verisine gore yuzde 48.69. Cumhurbaskani memuru emekliyi enflasyona ezdirmedik dedi. Daha nasil ezeceklerdi. Gercek enflasyon yuzde 130 iken yuzde 30 vermek hangi vicdana sigar. Akp son yillarda memura emekliye zulum ediyor. Memurun emeklinin maaslari aylik enflasyona endekslenmeli

    Yanıtla (12) (2)
  • Bilimsel / 03 Şubat 2022 00:24

    AKP iktidarının 20 yıldır kurguladığı dışardan borç al borçla suni refah yarat iktidarını sürdür politikası Türkiyeyi derin bir açmaza sürükledi.
    Derin bir fakirleşme yaşamamıza rağmen hala fakirlğin sonuna gelmiş değiliz.
    Hala tl aşırı değerli..
    Daha fazla düşmesine izin verseler bu sefer halk isyan edecek fakirliğe katlanamayacak.
    Hak etmediğimiz refahı yaşadık ağır bedel ödeyeceğiz

    Yanıtla (20) (5)
  • Okumaz / 03 Şubat 2022 10:20

    TL aşırı değerli mi? Şu an reel efektif kur seviyesine baktınız mı? Bundan 20 yıl önce, AKP'den önce yani, araba almak daha kolaydı. Araba dolar euro ile alınıyor. Şu an maaşlı birinin araba alması çok zorlaştı. (ÖTV'nin yükseltilmesi de etken tabi). Ev alması da. AKP borçlarla, tüketimle büyümeyi seçti, evet. Kurlar uzun süre sabit kaldı, yanlıştı. Ama şu an son 6 senede 4-5 katına çıkması da çok yanlış. TL şu an aşırı değersiz. İnsanların alım gücü de, bence, neredeyse yarıya düştü.

    Yanıtla (6) (3)
  • Göktürk / 03 Şubat 2022 09:32

    Tarih bunların zamanında marketlerde yağa, peynire, devam sütüne, sıradan bi çikolataya bile alarm takıldığını gördü ya, rezilliğin daha ötesi yok derim, ama bunlar sınır tanımıyor rezillik de. Sıra da ne kaldı simit mi lüks olan?

    Yanıtla (6) (2)
  • Harun / 03 Şubat 2022 09:24

    İbrahim öneriniz güzel fakat siz de biliyorsunuz esas sorun bu değil. Bırakın leasing bulmayı cebinde hazır parası olan bile bu ülkede yatırım yapmaktan korkuyor. Tek adam sisteminin olduğu, hukukun yok olduğu, dövizin müthiş dalgalandığı bir ülke de siz olsanız yatırım yaparmısınız.

    Yanıtla (11) (0)
  • seçki / 03 Şubat 2022 01:08

    Bu ayki ve öncekilerde yapılan açığın ana nedeni enerjiye ödediğimiz paralar. Altın da diğer açık nedeni, ancak o tüketilmiyor, biriktiriliyor, yedek akçemiz oluyor. Şimdi madem ki enerji kaynaklı açığımız var, o halde bunu çözmeliyiz. Nasıl mı, tasarrufu arttırarak, yerel kaynakları arttırarak. Bunun için de enerjinin pahalılaşması, tasarrufu zorunlu kılar, aynı zamanda güneş, rüzgar, kömür santrali vb kaynakları kullanımını arttırmayı teşvik eder. Kredi verilecekse enerji yatırımına verilmeli

    Yanıtla (2) (1)
  • V.D / 03 Şubat 2022 09:07

    Enerjide tasarrufun alt sınırı vardır!
    Fazla enerji "tasarrufu" üretimi de azaltır! yüksek enerji maliyeti rekabet gücünü de düşürür!

    Yanıtla (4) (1)
  • Okur / 03 Şubat 2022 09:05

    Kamu kaynağından verilen işletme kredileri sıkı denetime tabi olursa ve istismarada sağlamından ceza verilirse iş düzelir..sağlam yumurta ile çürük yumurtaları ayırmadan olmaz bu işler..

    Yanıtla (2) (1)
  • Bence / 03 Şubat 2022 09:02

    Bence bir ülkede yatırım ancak ve ancak güvenilir bir iktidar, hukuğun işlediği, bağımsız ve kuvvetler ayrılığı olan bir ülkede artar. Şu mevcut 6 ayda bir merkez bankası başkanın değiştiği, bir ayda dövizin 18 liraya yükselip bir gecede 12 liraya düşürüldüğü, güven vermeyen bir ekonomi ve ülkede kimse ne borçla ne de nakit parasını gidip demire makinaya yatırmaz.

    Yanıtla (9) (1)
  • Halil Akıncı / 03 Şubat 2022 08:48

    Sanayimizin yerinde dahi sayamayıp geri gittiği malum.Leasing sisteminin sanayiye yaptığı, yapabileceği katkıları da gayet iyi anlatmışsınız.
    O halde niye bu sistem baltalandı onu anlatmanız gerek?Bir mahzuru yoksa açık açık.

    Yanıtla (5) (1)
  • TB / 03 Şubat 2022 06:05

    Sürekli fakirleşiyoruz İbrahim Bey. Toplumun sadece %7’si birikim yapabiliyor. Allah sonumuzu hayır etsin…

    Yanıtla (7) (0)
  • Bilimsel / 03 Şubat 2022 00:21

    Bu işin sonu dövizin patlamasına tl nin değer kaybetmesine gider..
    Bir ayda 10 milyar dolar dış ticaret açığı. Yalvar yakar araplardan alınan swapa eşit bir miktar.
    Üstelik bu ihracatta rekor kırıyoruz denen dönemde geldi.
    Dış borcumuz artıyor ödeyeceğimiz faiz artıyor
    Erdoğan akp mhp de seyrediyor

    Yanıtla (19) (3)
  • Ad / 03 Şubat 2022 05:21

    Ayda 10 milyar cari acika itiraz cok güzel itiraz ediyoruz...

    2002....2012 arasi yillik verilen 40 milyar dolar cari.aciklari ne yapacagiz..

    Problemler oradan buraya corap sökügü gibi geldi...

    Iktidari problemleri ile alacak olan muhalefetin bu konuda hic bir aciklamasi yok...cözüm önerileri.nedir..

    Problem orta da...

    Yanıtla (7) (2)
  • Turgay / 03 Şubat 2022 02:00

    Gerçekten ülke kalkınmasında önemli bir kaynak leasing avantajlı olması gerekirdi. Sadece sanayi değil pekcok alanda işini büyütmek isteyene büyük destek. Üretimin aslında ihmal edildiğini gösteriyor.

    Yanıtla (6) (1)
  • Dogukan ilbey / 03 Şubat 2022 01:19

    Turkiyeyi bekleyen bir tehlike daha var ,o da coin para tehlikesi.
    Her seyde oldugu gibi,biz mal bulmus magribi gibi ise saldirdik ve dunyada ilk bese girdik.su an kucuk denebilecek yatirimcilar paralarini bu mecraya aktariyor.son yurtdisina kacan herifle beraber bircok insanin arabasi evi..uctu gitti.korkarim iktidar ,nasil dovizinizi bize getirin diyor,coine yatirmayin bize getirin size su kadar faiz diyecek.

    Yanıtla (9) (2)
  • seçki / 03 Şubat 2022 01:09

    Bu ayki ve öncekilerde yapılan açığın ana nedeni enerjiye ödediğimiz paralar. Altın da diğer açık nedeni, ancak o tüketilmiyor, biriktiriliyor, yedek akçemiz oluyor. Şimdi madem ki enerji kaynaklı açığımız var, o halde bunu çözmeliyiz. Nasıl mı, tasarrufu arttırarak, yerel kaynakları arttırarak. Bunun için de enerjinin pahalılaşması, tasarrufu zorunlu kılar, aynı zamanda güneş, rüzgar, kömür santrali vb kaynakları kullanımını arttırmayı teşvik eder. Kredi verilecekse enerji yatırımına verilmeli

    Yanıtla (2) (5)