Karpuz fiyatları bu yıl nedense pek düşmedi. Marketlerde kg fiyatı 4-6 lira civarında seyrediyor.
Oysa üretimde sorun olmadığını, tarlada ürünün pek para etmediğinden anlıyoruz.
Geçen yıl Adana Hal fiyatı (07 Temmuz) 0,70-1,00 lira arasındaydı. Bu yıl ise 1,5-3,0 lira arasında seyrediyor. Kavun ise 1,0-1,5 liradan 2,5-5,0 liraya yükselmiş.
Ama fiyatlar İstanbul’da daha sert seyrediyor. Geçen yıl İstanbul Hal fiyatı 2,5-3,5 lira olan kavun bu yıl 8,0-12,0 liraya yükseliş yaşamış. Yine geçen yıl İstanbul Hal fiyatı 1,0-2,5 lira olan karpuz bu yıl 5,0-8,0 liradan satılıyormuş.
Artık normal bir karpuzu 50 lira civarına bir fiyattan alabiliyorsunuz. Yani asgari ücretli artık bu yıl yapılan iki büyük zamma rağmen yeni maaşı ile 110 karpuz alabiliyor. Geçen yıl bu sayı yaklaşık 190 karpuz seviyesindeydi.
Karpuz satın almak aynı zamanda bir risk demektir. Satın aldığınız karpuz kelek çıktığında maaşınızın yüzde 1’i gitti demektir.
Afiyet olsun...
***
Kelek riski sadece karpuzda mı?
Mesela Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi geldiğinde ülkemiz ekonomide sınır tanımayacak ve adeta uçacaktı.
Almanlar bizi kıskanacak; ABD korkudan çatlayacaktı.
Dünyayı titreten oyun kurucu ülke olacaktık.
Hatta Cumhuriyet döneminde ülkemiz ilk kez ekonomik bağımsızlığın tadına varacaktı.
Ne oldu şimdi?
Şurada 15 Temmuz’un finansörü dediğimiz BAE’nin ayağına gittik. Ülkemizde canlı bedeni bile doğranıp yok edilen Cemal Kaşıkçı’nın davasını “Bu can bu bedende olduğu sürece” dediğimiz Suudi Arabistan’a devrettik.
Kısaca TC Devleti olarak EGEMENLİK haklarımızdan feragat eder duruma geldik.
***
Partili Cumhurbaşkanlığı Referandumu öncesinde Brezilya, Güney Afrika gibi emsal ülke para birimleri ile paralel seyreden TL’mizin değeri birden Arjantin Parası PESO gibi oldu...
Bugün o emsal ülkelere göre 1 dolar 3,5-4,0 lira olması gerekirken 17,5 liraya dayandı.
Tek haneli enflasyon artık 3 hane sınırında. Son 40 yılın ikinci büyük enflasyon şokunu yaşıyoruz. (İlk şoku Tansu Çiller yaşatmıştı)
Ekonomi uçacak derken, bağımsız ekonomi derken dini bayramlarda bile Hazine garantili müteahhitlerin köprülerini-yollarını bedava yapamadık. Oysa Demirel-Özal zamanında yapılan köprü ve otoyollar dini bayramlarda hala bedava... Ama AK Parti yolları PARALI.
***
Burada mesele şu anda çektiğimiz sıkıntılardan daha da öte aslında.
YAPISAL YIKIM yaşayan ülkemizde gelecek dönemler daha ağır yıkımları getirecek. Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi Referandumu ile başlayan yıkım halen ekonomik yıkım olarak bizlere yansıyor. Ama asıl büyük yıkım önümüzdeki dönemde...
Mesela FED 100 baz puan daha faiz artırımına gidip bu yolda devam ederse dolar/TL ne olacak? Doların değerlenmesi ve dış talebin azalması dış ticarette çifte darbe getirecek. Dış satımı euro ama dış alımı dolar ağırlıklı olan ülkemize yılda 15-20 milyar dolara mal olacak.
Risk primi 900’leri geçen ve borçlanma maliyeti yüzde 12,0’leri aşan ülkemizde kim ve hangi şirket dolar bazında bu maliyeti karşılayabilecek?
Bir zamanlar %7,5 TL faizine “Vatanı satmak yüksek faizle olur” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan şimdi ABD dolarına yüzde 12,0 faiz vermek zorunda kalıyor. Bundan daha acı bir tablo olabilir mi?
Ama yapısal yıkım bunlarında ötesinde... Mesela herkesin üniversiteli olması bir yapısal yıkımdır. Hukukun-adaletin çifte çalışması bir yapısal yıkımdır. Kurumların ve kuralların işleyememesi bir yapısal yıkımdır.
***
Ülkenin egemenlik haklarını bile parasal ilişki uğruna devretmeye başlamak başlı başına bir yıkımdır.
Bize bu kışı çıkarmak için 35-45 milyar dolar sıcak dış kaynak gerekiyor. Bu parayı kimse bize piyasa şartları ile vermez. O zaman nasıl bulacağız bu dış kaynağı?
Ya S. Arabistan örneğinde olduğu gibi veya yeni örneklerle göreceğiz. Bu örnekleri göremezsek zaten kışın ışığı da göremeyebiliriz.
***
Yıllarca kaynaklarını verimsiz-gösteriş yatırımlarına harcayan bir ülkenin geleceği noktaya geldik. Faturayı artık herkes ödeyecek... Ama bu fatura en fazla gelecek nesilleri ilgilendiriyor.
Kısaca evladımız sevinsin diye aldığımız karpuz da sistem de kelek çıktı. İsteyen yesin isteyen tedbirini alsın.
Siz bilirsiniz... KARAR sizindir.
