29 Mart günü bu köşeden muhalefete bir soru yöneltmiş ve bir de taahhütte bulunmuştum, önce onu hatırlatayım:
“Yeni anayasa ve sistem tartışmalarına hangi gün yapıcı bir katkıda bulunacaksınız? Anayasa komisyonunu çalışmaz hale getirmenizden geçtim, daha önceki dönem üzerinde uzlaşmaya varılmış 60’a yakın anayasa maddesinin bile kamuoyunca tartışılmasına engel oldunuz. Millet bunları not etti. Biraz değişin yahu, önümüze somut, iyi işleyen, dört başı mamur bir parlamenter sistem önerisi koyun. Bendeniz 25 yıldır başkanlık sistemi taraftarıyım, ama söz veriyorum: Eğer sunduğunuz sisteme aklım yatarsa vallahi ve billahi destek olacağım.”
Geçenlerde haberleşti, CHP başkanlık sistemi üzerine tam 119 sayfalık bir rapor hazırlamış. Rapor henüz elime geçmedi. Bu yazıyı kaleme aldığım sıra henüz CHP’nin resmi sitesine de yüklenmiş durumda değildi. Merakla bekliyorum. Rapor elime geçtiği zaman satır satır özenle okuyacağım. Raporun haberlere yansıyan kimi temel önerilerini çok zihin açıcı buldum yine de. Bu temel öneriler üzerinden bir ön değerlendirme yapayım bari.
***
İlkiyle başlayalım: “Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi yönteminden vazgeçilmeli.” Ne diyeyim, bilemedim! Vallahi ve billahi çok ilerici bir adım. CHP siyasi mizah yapıyor desem, ayıp kaçacak.
Ciddi desem, buna bir tanım getirmek gerekecek. Deneyeyim: CHP’nin bu önerisi millet iradesine karşı seçkinci bir hassasiyetle siyaset üretmenin güzide bir örneği olsa gerek.
Nereden akıl yürütürsem yürüteyim, varabildiğim yer bu.
2007’deki halkoylamasında %69 oy oranıyla kabul gören bir yöntemden söz ediyoruz. Eminim CHP şöyle
diyecek: “Efendim, o zaman halk bunu iyi bir şey sandı. Sonra seçim oldu. Halk sonucu gördü ve çok ama çok korktu. Halk pişmanlık içinde.” Şaka yaptığımı düşünmeyin lütfen, CHP seçkinlerinin böyle düşündüğünden gram kuşkum yok. Halk adına karar verme alışkanlığının izleri kolay silinir iş değildir. CHP’nin saati de hep böyle işliyor.
***
Önerilere devam edelim: “Cumhurbaşkanı Meclis tarafından nitelikli çoğunlukla seçilmeli.” Bravo! Bu daha da ilerici bir öneri işte. CHP diyor ki: “Cumhurbaşkanını seçme yetkisini milletin elinden almakla yetinmeyelim. Meclis’teki eski yöntemi de toptan berhava edelim. Vesayet düzeninin getirdiği 367 icadını tescil edelim, parlamenter sistemin bayrağı yapalım.” Kimse kusura bakmasın, bu öneriden ancak bu yorum çıkar.
Üçüncü öneri: “Cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlanmalı ve görev süresi 1 dönemle sınırlandırılmalı.” Yetmez ama evet! Hatta anayasal düzenlemeyle belli adlara kısıt getirilmeli, seçilmeleri önlenmeli ve dahi siyasetten sürülmeli. Bir öneri daha: “Hükümetin kurulması kolaylaştırılmalı, düşürülmesi zorlaştırılmalı. Hükümet kurulurken güvenoyu kaldırılmalı.” Bunu pek anlayamadım: Mükemmel parlamenter sistem böyle olur önerisi mi? Yoksa, 276’yı bulacağımız yok, bari bu alanda böyle bir icat çıkaralım safdilliği mi?
***
Beşinci öneri: “Başbakanı atama ve hükümeti kurma görevi TBMM Başkanına bırakılabilir.” Bu biraz mahcup bir öneri. Üçüncü öneriyi de gereksizleştiriyor hatta. Üçüncü öneri şöyle revize edilmeli: “Cumhurbaşkanlığı, mevcuduyla birlikte, toptan kaldırılmalı ve bir daha ağıza alınmamalı.” Bir de “Seçim barajı yüzde 5’e indirilsin” önerisi var. Eh, bu güzel işte. En azından, diğer önerilerin arasında nazar boncuğu gibi duruyor. CHP “Biz gerektiğinde millete nezaketli davranmayı da biliriz” diyor.
Bu rapora elbet ulaşacak ve söz verdiğim gibi satır satır özenle okuyacağım. Ayrıntılarında bulduğum şeyler bu temel önerilerden daha beter ise, vallahi ve billahi ben de bu yazıdan daha beterini yazacağım. Sözüm söz.
