Tarım işçilerinin, taksi dolmuş şoförlerinin ve Bağkur’lu vatandaşların SGK’nın sunmuş olduğu sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için acil haller hariç yasa gereği 60 günden fazla vadesi geçmiş prim borçlarının bulunmaması gerekiyor.
Her ne kadar primlerini kendileri ödeyen genel sağlık sigortalıları ile Bağkur’luların 31/12/2021 tarihine kadar prim borçlarına bakılmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanmalarına imkan sağlanmış olsa da, 60 günden fazla vadesi geçmiş borcu olan taksi dolmuş şoförleri ile tarım işçileri maalesef ki bu imkandan yararlanamıyorlar.
Ayrıca 60 günden fazla vadesi geçmiş prim borcu bulunan Bağkur’lu ve GSS’li vatandaşların ilaç bedelleri de SGK tarafından karşılanmadığından bu vatandaşların ilaç bedellerini de kendilerinin ödemesi gerekiyor.
Haliyle ödeme vadesi geçmiş 60 günden fazla prim borcu bulunan bu vatandaşların prim borçlarının 60 günden fazlaya ilişkin kısmını ödemeleri gerekiyor.
***
Ne var ki, borcumun 60 günden fazlaya ilişkin kısmını ödeyip borcumu 60 güne düşürdükten sonra sağlık hizmeti alayım dediğinizde, yaptığınız ödeme öncelikle ödeme vadesi gelmemiş cari dönem borcunuza mahsup ediliyor.
Yani, vadesi geçmiş 60 günden fazlaya ilişkin borcunuzu ödeyebilmeniz için öncelikle henüz vadesi gelmemiş cari dönem borcunu ödemeniz, ardından eğer cebinizde paranız kalmışsa 60 günden fazla süreye ilişkin borcunuzu ödemeniz gerekiyor.
Şöyle bir örnek vereyim,
Diyelim ki, Ek-6 kapsamında bir taksi şoförüsünüz. Ekim ayının 3 ünde hastaneye gidip muayene olacaksınız veya ilacınızı alacaksınız. Ama Haziran, Temmuz ve Ağustos ayından kaynaklanan vadesi geçmiş 90 günlük prim borcunuz var. Bir de henüz vadesi 31 Ekimde sona erecek Eylül ayı borcunuz.
Provizyon alabilir misiniz?
Yasaya göre Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarından kaynaklanan vadesi geçmiş borcunuz 90 gün olduğu için elbette alamazsınız.
Cebinizde Haziran borcuna yetecek kadar paranız var ve Haziran borcunu ödeyeyim diyerek parayı bankaya yatırıyorsunuz. Ne var ki yatırdığınız bu para Haziran ayı borcu yerine henüz Ekim ayının 3’ünde olmanıza ve ödeme vadesinin dolmasına daha 28 gün kalmasına rağmen Eylül ayı borcuna mahsup ediliyor.
Sonuçta Haziran ayı borcunu ödemediğiniz ve vadesi geçmiş prim borcunuzu 60 güne düşüremediğiniz için de provizyon alamıyorsunuz.
***
Sosyal güvenlik mevzuatında yapılan ödemelerin mahsubu 6183 sayılı Kanunun 47. maddesine göre yapılıyor. Yasada, “Amme alacağına karşılık rızaen yapılan ödemeler sırasıyla; ödeme süresi başlamış henüz vadesi geçmemiş, içinde bulunulan takvim yılı sonunda zaman aşımına uğrayacak, aynı tarihte zaman aşımına uğrayacak alacaklarda her birine orantılı olarak, vadesi önce gelen ve teminatsız veya az teminatlı olana mahsup edilir.” deniyor.
Yani, yapılan ödemenin öncelikle vadesi gelmemiş borca mahsup edilmesi yasaya göre doğru.
Doğru olmasına doğru da, aynı yasaya tabi olan 4/a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenler ile sağlık sigortası primlerini kendileri ödeyen genel sağlık sigortalıları açısından yapılan ödemelerin mahsubu yasada belirtildiği şekilde yapılmıyor.
4/a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenler, ister cari dönem borcunu, ister vadesi geçmiş borcunu, isterse icraya intikal etmiş borcunu ödeyebiliyorlar.
Kendi primlerini kendilerini ödeyen 60/g kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının yaptığı ödemeler ise vadenin son gününde yapılanlar dışında öncelikle ödeme vadesi geçmiş en eski borca mahsup ediliyor.
Yani tam da tarım işçilerinin, taksi dolmuş şoförlerinin ve Bağkur’lu vatandaşların istedikleri gibi,
***
Sonuçta 60/g kapsamındaki genel sağlık sigortalılarınca yapılan ödemelerin mahsubu öncelikle vadesi geçmiş en eski borca, sonra cari dönem borcuna mahsup edilebildiğine göre aynı mahsup yöntemi aynı yasaya tabi olan tarım işçileri, taksi dolmuş şoförleri ve Bağkur’lular için de pek tabi yapılabilir.
Yok eğer yapılamaz, illa ki bir yasa değişikliği gerekir diyorsanız, bu vatandalar için de mutlaka bir adım atılmalı, sorunlarına bir çare bulunmalı.
Kaldı ki mahsup yöntemi düzeltildiğinde sadece bu vatandaşların provizyon alırken yaşadığı sorun giderilmiş olmayacak. Aynı zamanda hem uygulamada birliktelik sağlanmış olacak, hem de önce geçmiş dönem borcunu, sonrasında ayın son günlerine doğru cari ay prim borcunu ödeyen vatandaş bir miktar da olsa faiz yükünden kurtulmuş olacak.
Ezcümle, bu vatandaşlar için küçük bir dokunuş gerekiyor!
