Yakalandığı hastalığın adı, afazi.

Kafaya alınan darbe, beyin tümörü, enfeksiyon, demans ya da felç... Hepsi yol açabilirmiş.

Ama Bruce Willis’e oyunculuğu ve müziği bıraktıran neden hangisi, bilinmiyor. Biliniyorsa da açıklanmadı.

Afazi; söz yitimi demek, konuşma kaybı. Okuma, yazma yeteneğini de köreltiyor.

Konuşma terapisiyle, beyin hücrelerinin yenilenmesi ve canlanması sağlanarak birkaç ayda iyileştirilebildiğini okudum.

Fakat zekayı gerileterek köreltmiyorsa, Bruce Willis, 67 yaşında neden emekliye ayrıldı?

Bizde çok duyulmuş bir hastalık değil.

ABD’de, Ulusal Afazi Birliği bile varmış. Ülkede yaklaşık 2 milyon afazi hastası olduğu tahmin ediliyor. Ve her yıl ortalama 180 bin yeni afazi tanısı konduğu söyleniyor.

Demansa bağlı türünün bu sayıdaki payı nedir, ne kadarı tedaviye cevap veriyor, öğrenemedim.

Her afazi, konuşmayı zorlaştırıyor. Ama sanırım bunamadan, kalıcı beyin hasarından kaynaklanmayanlarda kayıp, terapiyle geri getirilebiliyor.

Düşünme ve hatırlama gibi akli melekeler yerindeyken konuşamamak, nasıl bir duygudur?

Nutkunuz tutulmuş gibi bir his mi? Yıldırımla çarpılmışa dönmüşsünüz gibi...

Beyninizden vurulmuşa döndüğünüz anlarda konuşma kaybı yaşarsınız.

Kara haberler, olmadık işlerin başa gelmesi, ani hayal kırıklıkları filan kafaya darbe almıştan beter edebilir.

Kelimeler boğazınızda düğümlenir. Acı, bir yumru gibi çöker ses tellerinizin üstüne. Kalakalırsınız. Dilinizin çözülmesi de zaman alır.

Ne diyeceğinizi bilemezsiniz. Lafın gelişi. Bazen bilirsiniz, yine de diyemeziniz, o gücü bulamazsınız kendinizde.

Bazense sözün bittiği yerdir. Etkilenen, yalnızca konuşma kabiliyetiniz değildir. Anlamlandırma kapasiteniz de dumura uğramıştır. Diyecek bir şeyi gerçekten bulamazsınız. Ne deseniz boştur. Kelimeler yetersiz kalır. Çeneniz kitlenir, bıçak açmaz ağzınızı.

Söz yitimi de bu tür anlam yitimleri de bize yabancı duygular sayılmaz. Bruce Willis’i bizden iyi kim anlayabilir!

Tabii söz, anlam gidip geliyorsa gelgit akılla da idare edilir. Gidip gelmemesi kötü.

Nedenle sonuç arasındaki ilişkiyi kurma becerisini yitirdiniz mi, işte onun dönüşü zor.

Olaylar arasında ortak nokta, bir bağlantı var da yakalayamıyorsanız, bir köşeye çekilme vaktiniz gelmiştir.

Ayrı kişiler arasında geçen, birbirinden ayrı üç olay alt alta sıralanıp üçünde de kurbanın aynı yöntemle kandırıldığı belirtildi diyelim.

O yöntemin kullanıldığı başka örneklerle benzerliğinden sonuç çıkarıyorsanız, korkmayın.

Geçen cumartesi yazmıştım. Afaziden bahis açılınca yine aklıma geldi.

El Chapo ve Kaçak Vegan dizilerini izlediniz varsayalım. Biri Meksikalı bir uyuşturucu baronu, diğeri ABD’li bir lokanta sahibesi hakkında.

İsmet Özel’in, “Celladıma gülümserken çektirdiğim son resmin arkasındaki satırlar” şiirini de biliyorsunuz.

Birbiriyle alakasız iki dizide de kurbanların, “sık dişini, rüyalarının gerçekleşmesine az kaldı” entrikasıyla aldatıldığını hemen fark edersiniz.

Sonra da hatırınızdaki şiirle bağlantısını kurar ve şu sonucu çıkarırsınız...

Diş sıkmanın sonu her zaman hayırlı olsa, sıkık diş kesik başta olmazdı. O da Cellat Çeşmesi’nin önündeki İbret Taşı’nda, yüzü Siyaset Meydanı’na dönük olarak sergilenmezdi.

Fakat El Chapo’da olup da Kaçak Vegan’da olmayan şöyle bir detay daha vermiştim.

Meksika hükümeti, El Chapo’nun uyuşturucu karteliyle işbirliği yapıp rakiplerini temizliyordu. Bunu da halka, uyuşturucu çetelerine operasyon, suçla mücadele diye satıyordu.

İzlerken diyecek bir şey bulamazsınız.

Ama son günlerde okuduğunuz yerli bir uyuşurucu baronu haberiyle bağ kurabiliyor, ortak bir yanını görüyorsanız...Konuşma kaybına uğramanız kaçınılmazken anlamlandırma kabiliyeti bakımından hala rahat edebilirsiniz.

Emektar yıldızımız Bruce Willis, son dansını bu yüzden bize saklamalı.

Öyleyse buyurun, şarkısını kendi sesinden dinleyelim: “Save the last dance for me”.