Dünyada her yıl milyonlarca insan başta sigara olmak üzere tütün bağımlılığı nedeniyle gelişen hastalıklar sonucu hastanede yatıyor veya hayatını kaybediyor. Elektronik sigara tüketen kişilerde ortaya çıkan yeni bir hastalık tanımlandı: EVALI! İşte, EVALI hastalığı belirtileri...
Doğrudan elektronik sigara kullanımına bağlı akciğerde hasara yol açan solunum hastalığı tanımlanarak, 'e-Cigarette and Vaping use Associated Lung Injury (EVALI)' olarak isimlendirildi.
SİGARA NEDENİYLE HER YIL KAÇ KİŞİ ÖLÜYOR?
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Genel Başkanı ve Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şule Akçay, Dünya Sigarayı Bırakma Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, sigara nedeniyle dünyada her yıl 8 milyon kişinin hayatını kaybettiğini söyledi.
Sigaranın tüm kanserlerin yüzde 30'undan sorumlu olduğuna işaret eden Prof. Dr. Şule Akçay, tütün kullanan her 2 kişiden birinin sağlığını zaman içinde kaybettiğini vurguladı. Prof. Dr. Şule Akçay, "Ülkemizde tütün kullanımı nedeniyle günde 250 kişi ölüyor" diye konuştu.
Prof. Dr. Şule Akçay
ELEKTRONİK SİGARALAR ZARARLI MI?
Sigara, kanserler, zatürre, astım, kalp ve damar hastalıkları gibi kronik sağlık sorunlarına yol açarken, elektronik sigaraların ise bunların yanı sıra aniden ortaya çıkan akut hasarlara neden olduğunu anlatan Prof. Dr. Şule Akçay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Isıtılmış tütün ürünleri olduğundan bataryanın patlaması halinde el, ağız ve yüzde yanıklara, sıvının içindeki yağlı bileşenler de akciğer hasarına neden oluyor. Sadece elektronik sigara tüketen kişilerde ortaya çıkan yeni bir hastalık tanımlandı. Bu hastalığın ismi de elektronik sigara ilişkili akciğer hasarı 'EVALI' olarak isimlendirildi. Bu hastalık, sadece elektronik sigara tüketirken kişide oluşan akut akciğer hasarı.
Yani elektronik sigara, kronik yan etkilerinin yanı sıra akut sağlık sorunlarına yol açıyor. EVALI, 17 yaşında bir Amerikalı öğrenci, akut solunum yetmezliğiyle hastaneye başvuruyor ve her iki akciğerinde yaygın zatürre saptanıyor. Öykü derinleştirildiğinde yakın zamanda elektronik sigara tükettiği öğreniliyor. Birçok hastalık elendiğinde elektronik sigarayla gelişen bir hastalık olduğu anlaşılıyor ve EVALI ismiyle bir hastalık olarak tanımlanıyor."
EVALI HASTALIĞI NEDİR?
Prof. Dr. Şule Akçay, artık hastalara muayenede sadece sigara değil, elektronik sigara kullanıp kullanmadığını da sorduklarını bildirdi. Elektronik sigara kullanımına bağlı akut akciğer hasarının belirtilerine ilişkin Prof. Dr. Şule Akçay, şu bilgileri paylaştı:
"Son 90 gün içinde elektronik sigara ve türevlerinin kullanılması halinde, kişide balgam, öksürük, nefes darlığı, ateş, bulantı, kusma, ishal, kilo kaybı, iştahsızlık semptomlarının varlığında ve akciğer grafisinde her iki tarafta zatürre görünümü olduğunda artık bu kişiye EVALI tanısı konuluyor. EVALI artık hastalık kod sınıflandırmasında yer almaya başladı. Bu artık hem ülkemizde hem dünyada bilinen bir hastalık haline geldi."
EVALI HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELER?
Bu tanının konulduğu kişide tedavi sürecindeki en önemli basamağın tütüne maruz kalmanın sonlandırılması olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Şule Akçay, elektronik sigara kullanımının devamı halinde akciğerde kalıcı hasarların gelişebildiğini dile getirdi.
Prof. Dr. Şule Akçay, sağlığın korunması için elektronik sigaranın en az geleneksel sigara gibi zararlı olduğunun unutulmaması gerektiğini ifade ederek, "Elektronik sigaralar, sigara bırakma aracı değildir, sigara içmenin ve bağımlılık gelişmesinin başka bir kapısıdır. Bu normalize edilemez. Bunların tamamı hastalık nedenidir" uyarısında bulundu.
