Günümüzde artık pek çok kez karşımıza çıkan çölyak hastalığı; besinlerde bulunan arpa, buğday, çavdarda bulunan glüten adlı proteine karşı hassasiyet ile ortaya çıkan bağışıklık sistemi hastalığıdır. Her yaşta ortaya çıkabileceği gibi sonradan da olabilir. Özellikle çocukluk çağlarında ortaya çıktığı bilinmektedir.
Ancak genetik yatkınlıkta bu hastalıkta önemli rol oynamaktadır. Toplumda yüz kişiden birinde görülebilen çölyak hastalığı genetik faktörler ortaya çıktığında yüzde onu bulmaktadır. Sadece besinlerde değil pek çok kozmetik grubunda da glüten olduğu görülmektedir. Eğer kozmetik grubu içinde glutenden uzak kalmak istiyorsanız arkasına içindekilere bakarak almayı tercih etmelisiniz.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR?
Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın bireylerde görülse de sonradan da çıkabilir. Nedenleri arasında yakın akrabalarında çölyak hastalığı hikayesi olanlarda görülme olasılığı daha fazladır.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ BELİRTİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Çölyak hastalığının belirtilerinde, iki yaş altı çocuklarda, iki yaş üstü çocuklarda ve yetişkinlerde hem benzer hem de farklılık gösteren belirtiler mevcuttur.
Genel olarak;
Kusma,
Kronik ishal,
Karında şişlik,
İştahsızlık,
İki yaş altı çocuklarda gelişme geriliği,
Kronik kabız veya ishal,
Kilo kaybı,
Özellikle yetişkinlerde görülen;
İştahsızlık ve gaz şikayetleri,
Sinirlilik, demir eksikliği,
Kemik ve eklem ağrısı,
Baş ağrısı,
Kısırlık,
Deri döküntüleri,
Mide bulantısı gibi şikayetlerle ortaya çıkar.
Eğer sizde kendinizde çocuklarınızda çölyak hastalığı olduğunu düşünüyorsanız hastanelerin gastroentoloji bölümüne gidip klinik muayene olarak, kan testine bakılarak, gerek duyulduğunda endoskopi yaptırarak tanınızı koydurup hayatınıza diyet ile dikkat ederek devam etmelisiniz.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ TEDAVİ YÖNTEMİ
Eğer çölyak hastalığınız var ise ömür boyu sürecek glütensiz bir diyettir. Henüz ülkemizde ve dünyada çölyak hastalığının glütensiz diyet dışında bir tedavisi bulanamamıştır ancak çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca diyetinizde çapraz bulaşa da dikkat etmelisiniz. Bu konu ile ilgili diyetisyen ile görüşebilirsiniz.
Buğday, arpa, çavdar, bulgur, irmik gibi ürünlerde bol miktarda bulunan glüten bunun dışında da tüm paketli gıdalarda, içeceklerde, baharatlarda, cips çerezler, çikolata, sos, ketçap, mayonez, şarküteri grubunda, sirke, soya sosu ve pek çok üründe bulunmaktadır.
Aldığınız her ürünün markasına ve arkasına bakarak içinde glüten olup olmadığını kontrol ederek almalısınız ve tüketmelisiniz. Evinizde mutfağınızda bıçaktan kesme tahtasına ortak kullanılan birçok materyalde glüten uzun süre kalabilir.
Çölyak hastalarının tedavisinde en çok dikkat etmesi gereken şeylerden biride çapraz bulaştır. Bunun için ortak kullandığınız tüm ürünlerinizi glütenden uzak tutmak için önem vermelisiniz veya peş peşe kullanmamalısınız. Sosyal hayatınızda da buna çok dikkat ederek yaşamalısınız. Beslenmenizde glütensiz diyetinizde pirinç ve mısırı sıklıkla tüketmeniz gerekiyor.
İçinde buğday, arpa, çavdar yani glüten içermeyen unları kullanmalısınız. Diyet dışına da folik asit, b12 vitamini, a, d, k ve e gibi yağda eriyen vitaminleri doktorunuza danışarak kullanabilirsiniz. Glüten içermeyen pek çok besin bulunmaktadır bunları tercih ederek diyetinize dikkat ederseniz zaman içerisinde bağırsak emiliminde düzelmeler olduğunu görebilirsiniz.
Eğer çölyak hastalığınız varsa tanısı konmuşsa mutlaka doktorunuza danışarak beslenme ve diyetinize başlamalısınız. Kulaktan dolma bilgiler ile asla tedavi olmaya çalışmamalısınız farkında olmadan glutene maruz kalarak diyetinizi bozabilir iyileşme sürecinizi uzatabilirsiniz. Bunun için mutlaka profosyonel destek almalısınız
ÇÖLYAK HASTALARI NE ZAMAN İYİLEŞİR?
Çölyak hastalığı geçebilen bir hastalık türü değildir. Sadece diyete bağlı olarak semptomların da düzelme görülmektedir. Son yapılan araştırmalara göre hap tedavisi için çalışma başlatılmıştır.
