Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ziyaret etmesi sonrasında bazı ürünlere yönelik ambargonun tamamen kalkması bekleniyordu. Fakat dün Rus yetkililer domates, et, tavuk ürünlerinde yönelik yasağın kalkmayacağını söyledi.
Türkiye hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesiyle birlikte Türkiye-Rusya ilişkileri buz kesti. 1 Ocak 2016 itibarıyla bazı ekonomik yaptırımlara giden Rusya, Türkiye’den alınan birçok sebze meyve ürünlerine ambargo koydu. Özellikle turizm konusunda da kısıtlama getiren ülke vatandaşlarının sıcak denizlere inmesine izin vermedi. Yaptırımlar kapsamında Türkiye’den domates, portakal, elma, kayısı, lahana, tuz, brokoli, mandalina, salatalık, armut, şeftali, erik, üzüm, çilek, kuru soğan, karanfil ile tavuk ve hindi eti ithalatına yasak getirdi.
Mart aynın başlarında Başbakan Binali Yıldırım ve Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev arasındaki telefon görüşmesi sonrasında ihracat yasağı kaldırılan tarım ürünlerinin soğan, karnabahar, brokoli ve karanfil olduğu açıklandı. Rusya’nın geçen yıldan itibaren başlattığı ihracat yasakları kapsamındaki en önemli ürünleri ise domates, üzüm, çilek, kabak ve narı kapsamaya devam etti. Geçtiğimiz haftalarda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan Kremlin Sarayı’nda Türkiye ve Rusya ilişkilerini görüşmek üzere bir araya geldi. Görüşme sonunda iki ülke ilişkileri deyim yerindeyse çözülmeye başladı. Birçok olumlu gelişmenin yaşandığı görüşmede domates, üzüm, çilek, kabak ve nar gibi ürünlere vize çıkmadı. Yaklaşık 10 gün önce gerçekleşen görüşmenin ardından herkes ambargonun kalkacağını düşünürken, dün Moskova’dan Türkiye için yeni bir açıklama geldi.
Rus yetkililer Türkiye’den domates, et, tavuk gibi tarım ürünlerindeki ambargonun kaldırılmayacağını söylendi. Açıklama Rusya Federal Veteriner ve Bitki Sağlığı Gözetim Servisi (Rosselhoznadzor) Basın Sözcüsü Yuliya Melano’dan geldi. Melano, Rosselhoznadzor’un Türk ürünlerine getirilen mevcut kısıtlamaları kaldırmayı planlamadığını bildirdi. Rus medyasında yer alan haberlere göre, Mart ayının başında Rusya hükümetinin Türkiye’den soğan, karnabahar, brokoli, tuz ve karanfil sevkiyatına izin veren kararnamesi yayınlandı. Buna rağmen, et, tavuk, domates, salatalık, üzüm, elma, armut ve çilek hala yasak listesinde bulunuyor. Melano’nun yaptığı açıklamada, “Rosselhoznadzor, Türk ürünlerinin sevkiyatına getirilen kısıtlamaların kaldırılma ihtimalini değerlendirmiyor” ifadesini kullandı. Türkiye ile Rusya arasındaki uçak krizi aşılmasına rağmen tarım ürünleri ihracatındaki sorunun hala devam etmesini değerlendiren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, “Ne bir kasıt, ne bir maksat var. Anlam veremiyorum Umarım görüşmelerle sorunlar çözülür” demişti. Rusya’dan buğday ithal eden şirketlerin ise bu ülkeden ithalatı durdurma yönünde karar aldığı ileri sürülmüştü.
KAYIPLAR DÜZELTİLMELİ
Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi Üyesi, Rusya Büyükelçisi Petr Stegniy iki ülke arasındaki ‘ilişkilerin normalleştirilmesi’ni her iki tarafın da istediğini söyledi. Stegniy yaptığı açıklamada, “Bunun Türk dinleyicilerine yönelik olduğunu düşünüyorum, çünkü ben vizesiz rejimin düzelme süreci sebebiyle inşaat işçileri ve şirketlerin memnuniyetsizliğinden bahsediyorum. Biz de ilişkilerimizde kaybedilen şeyleri en kısa zamanda düzeltme isteğini paylaşıyoruz, çünkü işbirliği potansiyelimiz çok geniş ve her şekilde kullanılması gerek” dedi.
İHRACATÇI İÇİN YIKIM DEĞİL
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, Türkiye’nin yıllık 3 milyon tonun üzerinde yaş meyve sebze ihracatı olduğunu, yasak kararı öncesinde ihracatın yaklaşık yüzde 40’ının Rusya’ya yapıldığını anımsattı. Satıcı, yasağın ardından ihracatçılar olarak “B” planını uygulamaya koyduklarını bildirdi. Satıcı, şöyle konuştu: “Rusya, tamamen kapıları kapatmış olmasına rağmen, geçen yılı yüzde 7 ihracat gerilemesi ile kapattık. Rusya pazarının kapalı olması ihracatçı açısından bir yıkım değil ama önemli bir pazar, tabii ki açılmasını arzu ediyoruz. Ürün çeşidi, kalite, fiyat ve tazelik konusunda bu ülkeler Türkiye ile rekabet edecek durumda değil.” Satıcı, Rusya pazarının Almanya, Romanya, Ukrayna, Belarus, Gürcistan, Azerbaycan ile telafi edildiğini, yeni pazar çalışmalarının da devam ettiğini vurguladı.
GERÇEKLERİ KARAR DİLE GETİRDİ
Türkiye ve Rusya arasındaki olumsuz havanın yumuşamasıyla birlikte herkes tüm ürünlere getirilen yasağın kalkacağını söylemişti. Karar ise bu ambargonun asıl ürünler de devam edeceğini yazmıştı.
BALIĞA BİLE SIKI DENETİM
Türkiye’nin, buğdayın vergisiz ithal edildiği ülkelerin yer aldığı listeden Rusya’yı çıkarmasının ardından, Rusya da, iki Türk şirketinden alınan balıklar için laboratuvar kontrollerini sıkılaştırma kararı aldı. Rus tarım ürünleri denetim ajansı Rosselhoznadzor yetkilileri, ürünlerinde ‘listeriya’ adlı bir bakteri bulunması nedeniyle Kemal Balıkçılık ve TSM Deniz Ürünleri şirketlerinden alınan ürünlere yönelik laboratuvar kontrollerini sıkılaştırma kararı aldıklarını söyledi. Rosselhoznadzor’un bu kararı, Türkiye’nin, buğdayın vergisiz ithal edildiği ülkelerin yer aldığı listeden Rusya’yı çıkarmasının ardından geldi.
