Yazar Mine Kırıkkanat, 2021 yılında Elif Şafak'a 'Bit Palas' romanında kendi eseri 'Sinek Sarayı'ndan intihal yapıldığı iddiasıyla açtığı davada lehine karar çıktığını duyurdu. Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin gerekçeli kararı ile Şafak'ın romanının, Kırıkkanat'ın 'Sinek Sarayı'ndan intihal olduğuna hükmettiği belirtildi.
MERVE ŞİŞMAN
Türk edebiyatında önemli bir yankı uyandıran intihal davası sonuçlandı. Ünlü yazar Mine Kırıkkanat, Elif Şafak'ın 2002 yılında yayımlanan "Bit Palas" adlı eserinin, kendi 1990 yılında yazdığı "Sinek Sarayı" romanından kopyalandığını iddia ederek 2022'de dava açmıştı. Bu uzun süren hukuki mücadele, Kırıkkanat'ın lehine sonuçlanarak, Şafak'ın eserinde intihal yapıldığına hükmedildi.
Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, iki eserin detaylı bir incelemesini yaparak bu karara vardı. Bilirkişi raporunda, "Bit Palas" ve "Sinek Sarayı" arasında isim, kurgu, karakterler, mekân, zaman ve olay örgüsü açısından bariz benzerlikler bulunduğunu belirtti. Mahkeme, bu benzerliklerin sıradan esinlenmenin ötesine geçtiğini ve Kırıkkanat'ın eserinden intihal düzeyinde yararlanıldığını tespit etti. Mahkeme, Elif Şafak'a 159 bin lira, kitabı yayımlayan Doğan Kitap'a ise 83 bin lira yasal faiziyle birlikte maddi tazminat ödemesi yapılmasına karar verdi.
Yaşamda her iyiliğin ve her kötülüğün bir karşılığı, intihalcilerin de fütursuzca çaldıklarının bedelini ödeme zamanı vardır: pic.twitter.com/78dZ6juGMO
— Mine G. Kırıkkanat (@mkirikkanat) January 24, 2024
2012 yılında Kırıkkanat tarafından açılan dava, Türkiye edebiyat dünyasında dikkat çekici bir gelişme olarak kayda geçti. Davacı Kırıkkanat, Şafak'ın romanında kendi eserinin konusu, kurgusu, kurgu mekanı, marjinal karakterler ve yazım üslubunun intihal edildiğini iddia etmişti.
Kırıkkanat ve Şafak'ın eserleri arasındaki benzerlikler şu şekilde sıralandı:
- Her iki romanda da mimar meslek karakterinin bulunması,
- Azınlıkların korunması, dinler, inançlar ve mistik hareketlerin işlenmesi,
- Kürt ve Türk topluluklarının yanı sıra azınlıkların ele alınması,
- Karakterler ve olayların geçtiği apartmanların benzerliği,
- Her iki romanda da apartmanın mimari tarzının ve kuş motiflerinin kullanılması,
- Kapıcı dairesindeki karakterlerin benzerliği ve özürlü çocuk karakterlerin tanımlanışı,
- Travesti ve eşcinsel karakterlerin varlığı,
- Beyoğlu'nun ünlü caddeleri ve sokak adlarının kullanımı,
- Terör olaylarının işlenmesi ve karakterlerin sorunlu psikolojileri.
Mine Kırıkkanat, "Bit Palas"ı okuduktan sonra büyük bir şaşkınlık yaşadığını, karakterlerin ve mekanların benzerliğinin kendisini derinden etkilediğini belirtti. Kırıkkanat, bilirkişinin titiz çalışmasını ve mahkemenin kararını olumlu karşıladı.
Öte yandan, Elif Şafak ve yayıncısı Doğan Kitap, karara itiraz edeceklerini duyurdu. Yayıncı, kararı hukuka ve edebiyata aykırı bulduğunu, yazarın haklarını savunacaklarını açıkladı. İntihal iddiasını reddeden Doğan Kitap, iki kitap arasında intihal olmadığını savunan bir grup yazar ve eleştirmenin hazırladığı raporu da sundu.
Kırıkkanat ise, karşı raporda yer alanların çoğunun Doğan Kitap yazarı olduğunu ve bu sebeple raporun tarafsız olmadığını iddia etti.
