150 metrekarenin üzerindeki konutlarda KDV’nin yüzde 8’e çekilmesi ve kredi faizlerinin düşmesi büyük ev talebini artırdı. Satın alınan metrekareler 155’den 157’ye çıkarken, en çok değer artışı tek daireli binalarda oldu.
EKONOMİ SERVİSİ
Bakanlar Kurulu kararıyla 150 metrekare üzerindeki konutlarda KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e çekilmesi, konut kredisi faizlerinin yüzde 0,79’a kadar düşmesi ve vadelerin uzaması büyük ev talebini artırdı. Vatandaşlar, satın aldığı konutlarda metrekareleri son bir yılda 155’den 157’ye çıkartırken, fiyatlar da yüzde 7,2 artışla 922 liraya yükseldi. Tek daireli binalarda metrekare değeri ise büyük ve çok odalı evleri solladı. Bu evlerin metrekaresi yüzde 8,8 artışla, son bir yılda 812 liradan 884 liraya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2016 yılı yapı ruhsatları verilerinden yapılan hesaplamaya göre, daire başına konut fiyatları son bir yılda yüzde 4,4 artış kaydederken, en çok artış yine tek daireli binalarda yüzde 10.8’le görüldü.
Bunu çok daireler binalar yüzde 8,6 artışla izledi. Öte yandan, daire başına fiyatlar geçen yıl yüzde 4,4 artış göstermesine karşın bu oran, küresel kriz yılı 2009 hariç, tüm yılların gerisinde kaldı. Buna göre, konut fiyatları söz konusu yılda yüzde 10,5 düşüş göstermesine karşın, 2010 yılında yüzde 7,1, 2011’de 10,6, 2012’de 13,7 artış kaydetti. Artış oranı, 2013’e gelindiğinde yüzde 7, 2014’te yüzde 12,9 ve 2015 yılında yüzde 4,9 olarak gerçekleşti. Tip olarak incelendiğinde, değer artışının yine bir daireli binalarda olduğu görüldü. Bu kapsamda, söz konusu evlerde fiyat artışı geçen yıl yüzde 10,8, iki ve daha fazla daireli binalarda yüzde 8,6 oldu. Bir daireli binalarda fiyatın, yine kriz yılı 2009, 2007 ve 2013 yılları hariç tüm yıllarda artış kaydettiği görüldü. En çok yükseliş, yüzde 28,1 ile 2012 yılında yaşanırken, bu oran 2014 yılında yüzde 22,2, 2015’de yüzde 13,5 arttı. Çok daireli binalarda fiyatların sadece küresel kriz döneminde düştüğü görülürken, bu tip yapılardayıllık fiyat artışları 2012’de yüzde 10, 2013’de yüzde 8,3, 2014’de yüzde 13,5, 2015’de yüzde 4,2 ve 2015 yılında yüzde 8.6 artış gösterdi. Son üç yıla bakıldığında, tek daireli binalarda metrekare fiyatları yüzde 30 artarken, çok dairelilerde bu oran yüzde 26’da kaldı. Böylelikle, her iki yapı arasındaki fiyat farkı bir miktar kapandı. Yine de, tek daireli konutlarda metrekare fiyatları nispeten daha ucuz.
Metrekare başına fiyatlar incelendiğinde, en fazla artışın geçen yıl yine tek daireli binalarda olduğu görüldü. Söz konusu binalarda fiyat artışı yüzde 8,8 olurken, çok daireli yapılarda yüzde 7,2 olarak hesaplandı. Bu artışla tek daireli konutların metrekare değeri 884 lira olmasına karşın, fiyatı 922 liraya yükselen çok daireli binaların gerisinde kaldı. Böylelikle 922 liraya ulaşan metrekare değeriyle en yüksek rakama geçen yıl ulaşan bu yapılarda metrekare başına fiyat, 2015 yılında 860 lira, 2014’te 810 lira oldu. Söz konusu fiyat, diğer binalarda 884 lira, 2015’de 812 lira, 2014’te 753 lira oldu. TÜİK’in verilerine göre, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 5,5, bunların yüzölçümü yüzde 7,3, değeri yüzde 15,4, daire sayısı yüzde 10,6 artış kaydetti. Ruhsat verilen binaların toplam yüzölçümü 202,3 milyon metrekare oldu. Bunun 112,8 milyon metrekaresi konut, 48,2 milyon metrekaresi konut dışı alanlar olarak hesaplandı.
YAPI İZİNLERİNDE İSTANBUL ÖN SIRADA
Yapı sahipliğine göre, özel sektör 169,9 milyon metrekare ile en büyük payı aldı. Bunu 29 milyon metrekare ile devlet sektörü ve 3,4 milyon metrekare ile yapı kooperatifleri takip etti. Daire sayısına göre ise toplam 986 bin 119 dairenin 908 bin 687’si özel sektör, 64 bin 604’ü devlet sektörü ve 12 bin 828’i yapı kooperatifleri tarafından alındı. İstanbul, bu alanda 38,9 milyon metrekare ile en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u, 17,7 milyon metrekare ile Ankara, 9,2 milyon metrekare ile İzmir izledi. Yüzölçümü en düşük olan iller sırasıyla Hakkari, Ardahan ve Şırnak oldu. Daire sayılarına göre, İstanbul 213 bin 526 ile en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u 67 bin 514 daire ile Ankara ve 50 bin 367 daire ile İzmir takip etti. Daire sayısı en az olan iller sırası ile Hakkari, Şırnak ve Bayburt olarak belirlendi.
İNŞAATÇILARA 130 MİLYON METREKARE
Yapı sahipliğine göre, özel sektör 130,1 milyon metrekare ile en büyük paya sahip oldu. Bunu 16,2 milyon metrekare ile devlet sektörü ve 3,9 milyon metrekare ile yapı kooperatifleri izledi. Daire sayısına göre ise toplam 750 bin 336 dairenin 683 bin 642’si özel sektör, 47 bin 612’si devlet sektörü ve 19 bin 82’si yapı kooperatifleri tarafından alındı. İllere göre 28,1 milyon metrekare ile İstanbul en yüksek paya sahip oldu.
İstanbul’u 13,4 milyon metrekare ile Ankara, 8,7 milyon metrekare ile İzmir izledi. Yüz ölçümü en düşük olan iller sırasıyla Ardahan, Hakkari ve Bayburt oldu. Daire sayılarına göre, İstanbul 158 bin 709 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul’u 59 bin 352 ile Ankara ve 47 bin 35 ile İzmir izledi. Daire sayısı en az olan iller sırası ile Ardahan, Şırnak ve Hakkari olarak belirlendi.
DEĞER ARTIYOR
Belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen bina sayısı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 0,3, yüzölçümü yüzde 5,1, değeri yüzde 14,2, daire sayısı yüzde 2,5 yükseldi. Bu yapıların toplam yüzölçümü 150,3 milyon metrekare olarak hesaplanırken, bunun 86,1 milyon metrekaresini konut, 36 milyon metrekaresini konut dışı alanlar ve 28,2 milyon metrekaresini ise ortak kullanım alanları oluşturdu. Kullanım amacına göre 110,4 milyon metrekare ile en yüksek paya iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 8,7 milyon metrekare ile toptan ve perakende ticaret binaları izledi.
