Uluslararası para piyasalarında pek çok farklı kavram ve terim yer almaktadır. Genellikle kısaltma olarak kullanılan bu ifadeler karşımıza çıkarken bunlardan bir tanesi de paritedir. Ülkelerin para birimlerinin birbirine olan oranı anlamına gelen parite kelimesini etkileyen pek çok farklı etken ve bulunmaktadır. İşte parite hakkında merak edilen tüm detaylar…
Borsa döviz ve para birimleri gibi kavramlarla birlikte sıkça karşımıza çıkan Parite kelimesi bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri ile karşılaştırılmasına ifade eder. Karşılaştırma ile birlikte baz alınan ülke para biriminin değer belli olmaktadır. Parite hesaplamaları belirli bir formül doğrultusunda yapılır. Yatırımcıların biraz da işlemlerini takip etmek için parite değerlerini bilmesi gerekir. İşte parite hakkında merak edilen tüm detaylar…
PARİTE NE DEMEK?
İki ülkenin para birimlerinin karşılıklı değeri anlamı bulunan parite kelimesi eşitlik anlamına gelmektedir. Fransızca'dan dilimize girmiş olan parite kelimesi para piyasalarının ortak dili olarak görülür.
Kısaca parite iki farklı ülkenin para birimlerinin birbiriyle olan oranlarını gösteren kavram olarak tanımlanır. Paritede bir sırada para birimi baz alınarak döviz göz önünde bulundurulur. Uluslararası piyasada ise en önemli parite değeri dolar ve eurodur.
İlk sırada Euro Dolar paritesi yer alırken “USDEUR” kısaltması ile gösterilir. İkinci sırada ise pound ve euro yer almaktadır. Bu ifadenin kısaltılması ise”POUNDEUR” olarak karşımıza çıkar. Tüm bunların devamında ise “USDJPY” koduyla karşımıza çıkan dolar ve Japon yeni paritesi bulunur.
PARİTE TÜRLERİ NELERDİR?
Birçok farklı çeşit parite yer almaktadır. Bu parite çeşitleri şu şekildedir:
Majör Parite
Minör Parite
Egzotik Parite
Majör Parite; Bu Parite kapsamında dünyadaki 7 büyük para birimi karşılaştırılarak birbirine olan oranları hesaplanır. Bu para birimleri sırasıyla Amerikan Doları, Euro, İngiliz Sterlini, Avusturalya Doları, Kanada Doları, İsviçre Frangı ve Japon Yeni'dir.
Minör Parite; Dünyada yer alan 7 büyük para biriminin diğer ülkelerin para birimleri arasındaki döviz çifte verilen isim olarak karşımıza çıkar. Diğer ülkeler göz önüne alınarak daha küçük ekonomileri olan ülkeleri baz almaktadır.
Egzotik Parite; 7 para birimi dışında yer alan ülkelerin para birimleri arasındaki oranlar için kullanılır. Yatırımı yapacak olan kişiler bu pariteyi kendi ülkeleri adına kullanmaktadır. Örneğin USDPLN (Amerikan Doları ve Polonya Ziloti Kronu), USDSEK (Amerikan Doları ve Danimarka Kronu), EURSEK (Euro ve İsveç Kronu) egzotik parite olarak karşımıza çıkar.
PARİTE HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
Karşıt döviz karşısındaki oranını bulmak için kullanılan parite yönteminde bazı hesaplama yöntemleri bulunmaktadır. Dolar ve euro kalitelerini bakmak istediğimizde hesaplama yapmak için dolar ve euro pariteleri birbirine bölünür. Dolar 10, euro 20 değerinde olması durumunda EURUSD paritesi 20 / 10 = 10 sonucu ortaya çıkmaktadır.
Euro dolar paritesinin hesaplanması ile birlikte yatırımcılar dolarların satarak karşılığında euro alabilmektedir. Aksi bir durumun ortaya çıkmasında ise tam tersi durum görülür.
DOLAR NASIL HESAPLANIR?
Dolar hesaplaması yapmak için mevcut dolar kuru dikkate alınır. Hesaplamak istenen tutar ile mevcut dolar fiyatı çarpılır. Bu şekilde doların kaç TL'ye denk geldiği bulunmuş olur.
Kur fiyatları genellikle virgüllü sayılardan oluşmaktadır. Küçük rakamlardan oluşması nedeniyle bu sayıları yuvarlanarak virgülsüz olarak kullanılmaktadır. Büyük oranlarda İse virgülden sonraki sayılar dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır.
Örnek olarak; 1 Dolar 10 TL ise ve dolara çevrilecek miktar 10 Dolar varsa elde 10 X 10 işlemi yapılarak elde 100 TL olduğu sonucuna varılır.
DOLAR EURO PARİTE HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
Piyasada yatırımcılar en çok dolar-euro paritesi takip etmektedir. Amerika ve Avrupa döviz çifte olarak karşımıza çıkan dolar ve euro USDEUR kısaltmasını kullanır.
Euro paritesinin Dolar paritesine bölünmesi işlemi ile bulunur. Euro 20 TL, Dolar 10 TL ise Euro Dolar paritesi 20 / 10 = 10 TL olacaktır.
EURO'YU DOLAR'A ÇEVİRME FORMÜLÜ NEDİR?
Hem Türkiye'de hem de dünyada önemli pariteler arasında yer alan Euro Dolar paritesi dünyada en yüksek işlem hacmine sahip parite olarak karşımıza çıkar.EURUSD kısaltması ile kullanılan bu parite sık sık piyasalarda yer alıyor. Euroyu dolara çevirmek için uygulayabileceğiniz yöntem şu şekildedir:
Bir dolar 10 TL ise ve bir Euro 15 TL ise EURUSD paritesi 15 / 10 : 1.5 olarak bulunur. Parite hesaplamalarında ilk paranın iki para birimine bölümü ile sonuç ortaya çıkar.
ALTIN DOLAR PARİTESİ NEDİR?
Altın dolar paritesi ise altının dolara oranla değerinin belirlemesini ifade eder. Altının doları olan değeri bilinerek sonucu ortaya çıkar.
PARİTE YAPMAK NE DEMEKTİR?
Göz önüne alınan dövizin karşıt döviz karşısındaki değerini hesaplamak için oranlama yöntemidir. Bu yöntem ile ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimi ile değer karşılaştırması yapılır.
