Fikir dünyasında yeni kapıların aralandığı 2020'de yeni eserler zihinlere ışık tuttu. İslami ilimler alanında da birçok değerli eser okuyucuyla buluştu. Prof. Dr. Mustafa Tekin, Prof. Dr. Mustafa Özel ve Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı, bu yıl İslami ilimler alanında yayımlanan kitapları değerlendirdi.
SALİHA SULTAN | KARAR
Prof. Dr. Mustafa Tekin, Prof. Dr. Mustafa Özel ve Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı, 2020’de İslami ilimler alanında yayımlanan eserleri KARAR okurları için değerlendirdi.
3 ismin sıralamasında, Prof. Dr. Mehmet Görmez’in 'Sünnet ve Hadisi Anlama Kılavuzu', Ahmet Okutan’ın 'Dini Grupçuluk' ve İSAM'ın 8 ciltlik 'Temel İslam Ansiklopedisi' öne çıktı.
AHMET OKUTAN MEHMET GÖRMEZ
"İSLAM’I DOĞRU ANLAMAK ÜZERİNE ÖZGÜR ANALİZLER"
Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı
Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı: "2020’de dikkatimi Ahmet Okutan’ın Rağbet Yayınları’ndan çıkan 512 sayfalık ‘Dini Grupçuluk’ çalışması çekti. Okutan İl Müftülüğünden emekli, entelektüel ve mesleki birikimi, özgür duruşu ve gözlemciliği gibi nitelikleriyle bilinen seçkin bir din âlimi ve aydınımızdır.
Yayımlanmış 30 kitabının sonuncusu olan ‘Dini Grupçuluk’a, tarihten örnekler vererek doğru algılanmamış bir dinin insanlık için mutsuzluk nedeni olacağını anlatarak başlamış; birlik ve bütünlüğe önem veren yönüyle İslam dinine teorik bir bakış yapmış, ardından mezhep, tasavvuf ve tarikat ayrışmalarını ele almıştır.
Kitabın din-devlet ilişkisinin işlendiği bölümünde diğer Müslüman ülkelerde ve Türkiye’de bu ilişkinin doğru kurulmamasının ürettiği sorunlar anlatılmıştır. Daha sonra Haricîlikten Vahhâbîliğe kadar tarih boyunca İslam toplumlarında, özellikle Osmanlı’da ortaya çıkan dinî karakterli ayrılıkçı hareketleri inceleyen yazar, Cumhuriyet Türkiye’sinde dinî hareketlerin her birinin ülke içindeki ve dışındaki ayrılıkçı faaliyetlerini anlatıp değerlendirmiştir.
Kanımca Sayın Okutan’ın ‘Dini Grupçuluk’ adlı kitabını değerli kılan en önemli neden, kullandığı zengin muteber kaynaklar, yazarın uzun meslek hayatı boyunca yaptığı gözlemler ve bu birikimi üzerine kurduğu özgür ve objektif analizleridir."
"HEPİMİZİ İLGİLENDİREN BİR KONU: SOSYAL MEDYA"
Prof. Dr. Mustafa Özel
Prof. Dr. Mustafa Özel: "Türkiye Diyanet Vakfı, İslâm Ansiklopedisi’nden sonra yeni bir çalışmaya daha imza attı: TİA, ‘Temel İslam Ansiklopedisi’. Vakfın kurumlarından İSAM imzalı eser sekiz cilt. İçerik ve görsel olarak büyük emek verilerek hazırlanan ansiklopedi, diğerine nazaran genel okuyucuya hitap ediyor.
Diyanet İşleri eski başkanı Mehmet Görmez’in ‘Sünnet ve Hadisi Anlama Kılavuzu’ isimli kitabını (Otto Yayın), son yıllarda çığırından çıkan hadis ve sünnet tartışmalarına farklı ve özgün bir katkı sağlayacak eser olarak görüyorum.
Son zamanlarda hepimizi ilgilendiren, hepimizi etkileyen bir alan var: sosyal medya. Bu alan hakkında insanımızı bilgilendirecek yayınlar yok denecek kadar az. Boşluğu dolduracak bir çalışma: ‘İslam Hukukunda Mahremiyet ve Sosyal Medya’. Sevdegül Çekiç’in yüksek lisans tezi olarak hazırladığı kitap, DİB imzalı.
Tunuslu allâme İbn Âşûr’un (ö. 1973) ‘et-Tahrîr ve’t-Tenvîr’ tefsirinin mukaddimesi, ‘Tefsire Giriş -Mukadimetü’t Tahrîr ve’t Tenvîr Mine’t Tefsir’ adıyla Harun Ünal çevirisiyle neşredildi (Ekin Yayınları).
Tercümenin, Kur’an ve tefsir çalışmalarına büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum. Birkaç yıldır Türkiyeli okuyucunun gündemine giren ve büyük ilgi gören iki isimden söz etmek istiyorum: Wael B. Hallaq ile Taha Abdurrahman. Her iki yazar da dikkatle okunmayı hak ediyor. Hallaq’ın ilk kitabı olarak ‘İslam Hukukuna Giriş’ini tavsiye ederim.
Abdurrahman okumaya ise ‘Bilgi Ahlaktan Ayrıldığında’ ile başlanabilir. Her iki kitap da Pınar Yayınları etiketli. Ali Albayrak’ın ‘Buhari’nin Kaynakları Ve Fuad Sezgin’ini (İFAV), Ersin Kabakcı’nın ‘Çağdaş Batı Literatüründe Kur’an Metnine Yaklaşımlar’ını (Fecr), İsmail Yakıt’ın ‘Kur’an-ı Hakîm Meâli’ (Semantik Analizli Açıklamalı ve Yorumlu) (Ötüken) çalışmasını da zikredelim."
"SİYASİ PARÇALANMIŞLIĞIN PERDE ARKASI"
Prof. Dr. Mustafa Tekin
Prof. Dr. Mustafa Tekin: "1. Şankıti, İslam Medeniyetinde Anayasal Kriz, Mana Yayınları: Kitap, İslam dünyasının temel sorununun kriterler ve normatif ilkeler belirlemek anlamında ‘anayasal’ olduğu varsayımından hareketle tarihsel ve güncel olayları analiz etmektedir.
2. Osman Demir, Kavram Atlası-Kelam 1, Gazi Kitabevi: İslami ilimlerden olan Kelam ilim dalında, temel kavramları yeniden içeriklendirme bağlamında önemli bir çalışmadır.
3. Ali Ayten, Din ve Sağlık, Marmara Akademi Yayınları: Özellikle pandemi’nin yoğun gündem olduğu bu dönemde, özelde pandemi genelde sağlık ve din arasındaki ilişkileri yoğunluklu olarak din psikolojisi bağlamında analiz etmektedir.
4. Vejdi Bilgin, Adım Müslüman-Protest Dini Müziğin Edebi ve Sosyo-Politik Bağlamı, Beyan Yayınları: Çalışma, özelde protest müziğin dini versiyonunun tarihsel, sosyolojik ve politik arka planlarını da akılda tutarak analiz etmektedir.
5. Aydın Topaloğlu, Filozofların Tanrısı, İz Yayınları: Kitap, bilhassa filozofların kendi çerçevelerinden tanımladıkları ve içeriklendirdikleri Tanrı anlayışını irdelemektedir.
6. Müstakim Arıcı (Ed.), İlimleri Sınıflamak-İslam Düşüncesinde İlim Tasnifleri, Klasik Yayınları: Kitap, tarih boyunca İslam düşüncesi içerisinde farklı ilim tasniflerini geleceğe projeksiyon tutmak bağlamında irdelemektedir.
7. M. Ali Büyükkara, İmamet Mücadelesi ve Haşimoğulları, İlk Şiiler: Hicri İkinci Asır, Klasik Yayınları: Özellikle iktidar mücadelesinin Müslüman toplumlarda çağdaş arkaplanlarına ışık tutması açısından erken örnek olan Haşimoğulları’nı incelemektedir.
8. Atasoy Müftüoğlu, Evrensel Yalanlarla Yüzleşmek, Mahya Yayınları: Yılların yazarı olan Müftüoğlu, evrensel olduğu iddia edilen argümanları tekrar sorgulamakta ve onların gerçekliklerini sorunsallaştırmaktadır."
TERCÜME ESERLER
1-Behrooz Ghamari, Tahran 1979, Ayrıntı Yay.
Çalışma İran Devrimini ve İran’a dair olayları yeniden düşünmekte ve irdelemektedir.
2- Wael B. Hallaq, Şarkiyatçılığı Yeniden Düşünmek, Ketebe Yay.
Şarkiyatçılık ya da oryantalizm doğuya ait Batı yargılarının ileri boyutta müslümanların da pekiştirdiği şekilde işlev görmüştür. Yetkin bir kalem olan Hallaq, sömürgecilikten iktidara kadar modern epistemolojiyi gözden geçirmektedir.
3-Taha Abdurrahman, Dini Amel ve Aklın Yenileşmesi, Pınar Yay.
Son dönemlerde Türkçeye çok sayıda kitabı çevrilen Abdurrahman, bu kitabında din, amel ve akıl üçgeninde yeniden sorgulama ve inşalar yapmayı denemektedir.
4- Ömer Nesefi, Ömer Nesefi Tefsiri (2. Cilt)
İslam düşüncesinde önemli bir isim olan Nesefi’nin tefsirinin ikinci cildi yeni çıktı.
