İran Genelkurmay Başkanı Bakıri, 38 yıl aradan sonra kendisine eşlik eden üst düzey bir askeri heyetle Türkiye’ye geldi. Kuzey Irak’taki referandum ve Suriye’deki çatışmasızlık konuları, görüşmelerin ana gündem maddesi. Kritik ziyaret iki başkent arasında işbirliği sinyali olarak yorumlanıyor.
EROL METİN / ANKARA
İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, 38 yıl aradan sonra kendisine eşlik eden üst düzey bir askeri heyetle birlikte Türkiye’ye geldi. Kritik ziyaret 3 gün sürecek. Ziyaretin Kuzey Irak’taki referandum krizi ve Suriye’de terör örgütü PYD’nin çatışmasızlık bölgeleri görüşmelerine dahil edilme girişiminin konuşulduğu süreçte gerçekleşmesi dikkat çekerken, görüşmelerde bu konuların da gündeme geleceği öğrenildi.
Genelkurmay Karargahı’nda Orgeneral Hulusi Akar’la görüşen Bakıri’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli’yle de bir araya gelmesi bekleniyor. İran askeri heyetinin 3 günlük Ankara temaslarında, kuzey Irak’ta Barzani yönetiminin bağımsızlık referandumu kararının, Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri mutabakatının hayata geçirilmesinin, Türkiye’nin İran sınırına duvar inşasının ve terör meselesinin masaya yatırılacağı belirtildi.
İKİLİ İHTİLAFLAR BİR KENARA BIRAKILIYOR
38 yıl aradan sonra bir İran genelkurmay başkanının Türkiye’de temaslarda bulunmasını Karar’a değerlendiren İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) uzmanlarından Mehmet Koç, bu düzeyde gerçekleştirilmiş bir ziyaretin kapsamlı tutulmasının, iki ülke arasında gerek bölgesel gerekse ikili güvenlik işbirlikleri konusunda yeni bir döneme girildiğini gösterdiğini söyledi.
Doğrudan görüşmenin ikili ihtilafların bir kenara bırakıldığının işareti olduğunu belirten Koç, “Bölgedeki gelişmeler her iki ülkenin de ulusal güvenliğini ve toprak bütünlüğünü etkileyebilecek gelişmelerdir. Kuzey Suriye’deki durum özellikle Türkiye’yi, Kuzey Irak’taki durum İran’ı çok tedirgin etmiş durumda. 25 Eylül’deki referandum sadece Kuzey Irak’ı değil, aynı zamanda Kuzey Afrika’ya, Yemen’e, Afganistan’a kadar uzanan geniş bir coğrafyayı etkileyecek bir girişim. Bu anlamda bir dönüm noktası. Dolayısıyla tarihten bugüne kadar bölgenin iki aktörü olarak Türkiye ve İran, son 5-6 yılda bölgesel konularda yaşanan görüş ayrılıklarının artık bundan daha öteye taşınamayacağını anladı” dedi.
TÜRKİYE VE İRAN KÜRESEL GÜÇLERİN BOŞLUĞU DOLDURDUĞUNU GÖRDÜ
İhtilafların iki ülkeye de zarar vereceğini Ankara ve Tahran’ın anlamaya başladığını belirten Koç, “Bu görüş ayrılıklarının bu kadar uzaması, derinleşmesi, bölgedeki krizin iki bölgesel gücün kontrolünden çıkması ve buna küresel güçlerin müdahil olmasıyla tamamen onların inisiyatifine geçmek üzere. Bölgedeki olaylara ilişkin inisiyatif tamamen küresel güçlere geçtiği andan itibaren artık iki ülke o süreci geri döndüremez. O çok zor olur. Döndürülse bile maliyeti yüksek olur. En azından iki taraf da bunun farkında olarak bu adımı atmışlardır. Bu süreci iki ülkenin ulusal güvenliğinin gerektirdiği noktaya doğru mümkün mertebe yönlendirmeye çalışacaklardır. Bu güvenlik konusundaki kaygılar, iki ülke arasındaki siyasi görüş ayrılıklarını da bu süreç içerisinde giderek azaltacaktır. Bu 3 günlük görüşmelerin sonucunda önümüzdeki sürecin yol haritasının belirlenip belirlenmeyeceğini göreceğiz” diye konuştu.
SON ZİYARET DEVRİMDEN ÖNCEYDİ
Türkiye’yi ziyaret eden son İran Genelkurmkay Başkanı Abbas Garabaği’ydi. General Garabaği, İslam devriminden yanlızca birkaç hafta önce 1979 yılında Türkiye’ye gelmişti.
Abbas Garabaği
Tahran’a dönüşünden kısa bir süre sonra da İran’da rejim değişmiş, Garabağıi 22 general ile birlikte Humeyni yanlısı son Şah hükümetinden desteğini çektiğini açıklamıştı. Garabaği, İran devrimi sırasında ordunun ‘tarafsızlığı’ politikasının da uygulayıcısıydı.
