İngiltere'de dün gerçekleştirilen erken seçimin ilk sonuçlarına göre, iktidardaki Theresa May'in liderliğindeki Muhafazakar parti mecliste çoğunluğu kaybetti. Jeremy Corbyn'in İşçi Partisi'nin sandalye sayısı ise yükseldi. Başbakan May'in koalisyon hükümeti kurulması için kreliçeyle görüşeceği açıklandı. İngiliz basını ise seçim sonuçlarını 'Oynadığı kumarı kaybetti' şeklinde servis etti.
Birleşik Krallık, Manchester ve Londra’daki terör saldırılarının gölgesinde dün erken seçime gitti. İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ta yaklaşık 47 milyon seçmen, Parlamento’nun alt kanadı 650 sandalyeli Avam Kamarası’na girecek isimleri belirlemek için oy kullandı.
İlk sandık çıkış anketlerine göre, iktidardaki Muhafazakar Parti 314, ana muhalefetteki İşçi Partisi 266 milletvekili çıkardı. May liderliğindeki iktidar partisinin, az farkla da olsa tek başına hükümet kuracak çoğunluğa erişeceği tahmin edilse de hükümet kurmak için 326 milletvekilinin desteğinin bulunması gerekiyor. Bu sonuca göre Muhafazakarlar tek başına iktidar için gerekli rakama ulaşamıyor.
CORBYN OYLARINI ARTTIRDI
İlk sonuçlara göre Jeremy Corbyn'in İşçi Partisi sandalye sayısını ciddi şekilde artırarak 266 sandalyeye ulaşıyor. İngiliz basınına göre seçimlerin bu şekilde bitmesi halinde, İçişleri Bakanlığı'na İşçi Partisi'nden bir isim getirilebilir.
Sandık çıkış anketlerine göre İskoç Ulusal Partisi 22 koltuk kaybetti.
MAY'İN KAZANMA İHTİMALİ KALMADI
İngiliz Reuters haber ajansı, saat 07:51’de ‘acil’ koduyla geçtiği haberle, May’in şu anda itibarıyla çoğunluğu kazanma ihtimalinin bulunmadığını yazdı. Reuters, bu bilgiyi kısmi sonuçlara göre yaptığı hesaplamalara dayandırdı.
2014’teki İskoçya referandumunun arkasındaki isim olan İskoç Ulusal Partisi (SNP) eski lideri ve eski İskoçya başbakanı Alex Salmond, seçim bölgesi Gordon'da koltuğunu Muhafazakârlara kaptırdı.
İSTİFAYA ÇAĞIRDILAR
İşçi Partisi lideri Jeremy Corby, seçim sonuçlarının netleşmesinin ardından Başbakan May’i istifaya davet etti. Londra’da değerlendirmelerde bulunan Corbyn, “Bu seçim çağrısı, Başbakan’ın büyük bir çoğunluk kazanarak, gücünü ortaya koyması için yapıldı. Bu geceki sonuçlardan bir mesaj çıkarsa, bu şudur: Başbakan bir yetki almak istediği için bu seçimi istedi. Ve aldığı yetki, Muhafazakârların kaybolan sandalyeleri, kaybolan oyları, kaybolan desteği ve güveni oldu. Bunun gitmek için ve bu ülkenin tüm halkını hakkıyla temsil edecek bir hükümetin yolu açmak için yeterli olduğunu düşünüyorum
Başbakan Theresa May, İngiltere'nin güney doğusundaki seçim bölgesi Maidenhead'de yaptığı konuşmada ‘istikrar' vurgusu yaptı. May, “Şu anda bu ülkenin, her şeyden daha fazla ihtiyacı olan, bir istikrar süreci” dedi ve ekledi: “Eğer Muhafazakâr Parti sandalyelerin çoğunluğunu ve muhtemelen oyların çoğunu kazanırsa bu durumda üzerimize düşen görev, bu istikrar sürecini sağlamak olacaktır ve tam olarak yapacağımız budur”.
HİÇBİR PARTİ ÇIKAMADI
Sandık çıkış anketi sonuçları, Birleşik Krallık’ta bir koalisyon veya azınlık hükümeti ihtimaline işaret ediyor. İngiliz basını, sandık çıkış anketlerinden çıkan sonucu, hiçbir partinin çoğunluğu teşkil etmediği parlamento için kullanılan İngilizce ‘hung parliament’ yani ‘askıda parlamento’ olarak dünyaya duyurdu.BBC, Sky ve ITV kanallarının ortaklaşa yayınladığı sandık çıkış anketine göre, ayrılıkçı İskoç Ulusal Partisi (SNP) de seçimin kaybedenleri arasında. SNP’nin milletvekili sayısı 22 azalarak 34’e düşüyor. Liberal Demokrat Parti ise milletvekili sayısını 6 artırarak 14’e çıkarıyor. Aşırı sağcı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) ankete göre milletvekili çıkaramıyor.
İşçi Partisi'nin etkili milletvekillerinden Emily Thornberry, Başbakan Theresa May'in istifa etmesi gerektiğini söyleyerek, "Eğer bu sonuçlar doğruysa, May pozisyonunu gözden geçirmeli. Gitmesi gerektiğini düşünüyorum. Açıkça başarısız oldu. Ülkeye her istediğini yapabileceği sandı ama biz ona 'Hayır' dedik" şeklinde konuştu.
İskoçya Başbakanı ve İskoç Ulusal Partisi lideri Nicola Sturgeon, ‘SNP’nin İskoçya’da seçimleri kazandığını ancak yardımcısı Angus Robertson’ın koltuğunu kaybetmesinden dolayı üzgün olduğunu’ söyledi.
Sturgeon seçimlerin Başbakan Theresa May için ‘felaket’ olduğunu belirtti.
İskoç lider, SNP’nin Muhafazakarlara alternatif olacak bir ilerici ittifakta rol oynayabileceğini ümit ettiğini ekledi.
BAŞBAKAN, GÜCÜNÜ ARTIRMAK İSTİYORDU
2015’teki son seçimlerde Muhafazakâr Parti, 331 sandalye ile çoğunluğu elde ederken, İşçi Partisi 232 koltuk kazanarak ikinci olmuştu. Geçen yılki referandumda “İngiltere’nin AB’den ayrılması” yönünde sürpriz kararın çıkmasının ardından Muhafazakâr Partili Başbakan David Cameron istifa etmiş, yerine May gelmişti. May, 2020’deki seçimleri öne alarak, geçen nisan ayında erken seçime gidilmesi çağrısı yapmıştı. Başbakan, bu seçimle Avam Kamarası’ndaki çoğunluğunu artırarak AB ile yürütülecek ve hayli sancılı geçecek Brexit müzakerelerinde elini güçlendirmek istiyordu. May; İşçi Partisi, İskoçya Ulusal Partisi (SNP) ve Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) Brexit sürecini parlamentoda zorlaştıracağını öne sürüyor.
2015 genel seçiminde oyların yüzde 36,9’unu alan Muhafazakar Parti 330 milletvekili çıkarırken, oyları yüzde 30,4’te kalan İşçi Partisi 232 milletvekili elde etmişti. UKIP yüzde 12,6 oyla 1, Liberal Demokrat Parti yüzde 7,9 oyla 8, SNP yüzde 4,7 oyla 56 ve Yeşil Parti yüzde 3,8 oyla 1 milletvekilini parlamentoya sokabilmişti.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Yeni hükümeti kimin kuracağı belli olana kadar Muhafazakârlar iktidarda kalmaya devam edecek. Theresa May de eğer istifa etmezse bu durumda başbakan olmayı sürdürecek. Bu süreçte partiler arasında koalisyon görüşmeleri başlayacak. Bu sürecin sonunda ya May ya da İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn başbakan olacak.
Bu süreçteki bir olasılık koalisyon. Bir diğer olasılık da bu partilerin kendi başlarına hareket etmesi ve küçük partilerin desteğiyle azınlık hükümeti kurmaya çalışması.
Theresa May mecliste çoğunluğun desteğini elde etmeyi başarması durumunda başbakan olarak kalabilecek. Ancak bunun olamayacağı, Jeremy Corbyn'in ise bunu kendisinin elde edebileceği kesinleşirse, istifası beklenecek. Bunun ardından Corbyn başbakan olacak.
Ancak Corbyn'in çabalarına başlaması için May'in durumunun kesinleşmesini beklemesi gerekmiyor. May görüşmelerini sürdürürken Corbyn de kendi görüşmelerini yürütebilir. Hatta liderlerin aynı partilerle görüşmeleri de mümkün.
'ARTIK O TOPAL ÖRDEK'
İngiltere'deki erken seçimin kazananı olan İşçi Partisi azınlık hükümeti kurmak için çaba harcayacağını açıkladı. İşçi Partili John McDonnell BBC'ye yaptığı açıklamada, "Ülkeye hizmet için azınlık hükümeti oluşturmaya çaba harcayacağız. Muhafazakar Parti artık istikrarlı değil. Başbakan'ın istikrarı sağlayabileceğini düşünmüyorum. Artık o topal ördek" dedi.
KUALİSYON HÜKÜMETİ İÇİN KRELİÇE İLE GÖRÜŞECEK
Kuzey İrlanda'daki birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi ile koalisyon hükümeti kurma konusunda anlaşan Başbakan Theresa May'in Kraliçe İkinci Elizabeth'le görüşeceği açıklandı. Başbakan May'in hükümeti kurmak için onay alacağı ifade ediliyor.
Birleşik Krallık Parlamentosu'nun alt kanadı Avam Kamarası'ndaki 650 milletvekilini belirlemek için dün seçim yapıldı. Katılım oranının yaklaşık yüzde 69 olduğu genel seçimde şu ana kadar 650 bölgenin 649'unda oy sayımı tamamlandı.
Seçimin en büyük kaybedenlerinden biri de Nicola Sturgeon liderliğindeki ayrılıkçı İskoç Ulusal Partisi (SNP) oldu. Sturgeon bir önceki seçime göre 21 sandalye kaybetti.
326 SAYISINA ULAŞMASI GEREKİYOR
Liberal Demokrat Parti'nin oy oranı değişmese bile milletvekili sayısını artırarak parlamentoda 12 koltuk kaparken, oy sayımının 650 bölgede tamamlanmasının ardından May'in parlamentodaki sandalye sayısının 315'e yükseleceği tahmininde bulunuluyor.
Ülkede herhangi bir siyasi partinin tek başına iktidar olması için parlamentoda bulunan 650 milletvekilinin yarısından bir fazlası olan 326 sayısına ulaşması gerekiyor. Dar bölge ve çoğunluk esasına göre düzenlenen seçim sisteminde, her seçim bölgesinde en çok oyu alan aday doğrudan milletvekili seçiliyor.
Bu seçimin sonuçlara göre de Birleşik Krallık'ta bir koalisyon veya azınlık hükümeti ihtimali belirmiş oldu.
Önümüzdeki süreçte partiler arasında koalisyon görüşmelerinin başlaması, sürecin sonunda da istifa etmemesi halinde ya Theresa May'in ya da İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn'ın başbakanlık koltuğuna oturması bekleniyor.
'OYNADIĞI KUMARI KAYBETTİ'
İngiliz basını olası bir koalisyonda, seçimde 10 milletvekili çıkarması beklenen Kuzey İrlanda'daki birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi'nin (DUP) Başbakan May'in ortağı olabileceğini aktarıyor.
İngiliz gazeteleri ayrıca bugünkü manşetlerinden, Başbakan Theresa May'in erken genel seçim kararıyla "oynadığı kumarı kaybettiğini" yazdı. Ezici bir çoğunlukla parlamentoya dönme vaadiyle erken seçim kararı alan ve "güçlü ve istikrarlı liderlik" vaadiyle de seçim kampanyasını yürüten Başbakan Theresa May, İşçi Partisi lideri Corbyn'in istifa çağrısını reddetti. Theresa May "istikrar" için mücadele etmeye devam edeceğini söyledi.
Siyasi gözlemciler, seçim sonucunun May'in erken seçim kararını "dev bir hesap hatası" olduğunu gösterdiği görüşünde.
Seçim kampanyasını ana akım basının ve parti içi muhalefetin düşmanca tutumuna karşın başarıyla yürüten Corbyn ise liderlik koltuğunu sağlamlaştırdı.
"Aşırı sol"da olmakla eleştirilen Corbyn, 1997'de Tony Blair'in kazandığı seçim başarısından bu yana partinin girdiği bir seçimde milletvekili sayısını artıran ilk lider oldu.
Aşırı sağcı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) geçen seçimde aldığı yüzde 12,6 oranındaki oyda da dramatik bir düşüş yaşadı. Göçmen ve Avrupa Birliği (AB) karşıtı görüşleriyle öne çıkan parti seçimde hiç milletvekili çıkaramadı.
