İstanbul’daki 5.8’lik sarsıntı beklenen felaketi hatırlattı. Ancak 1999’dan bu yana pek çok proje ortaya atılmasına rağmen yıkıma hazırlık için adım atılmadı. İstanbul’daki deprem anketi daha alınması gereken çok yol olduğunu gösterdi: * Halkın yüzde 92’sine göre önlemler yetersiz. * Yüzde 73 oturduğu eve güvenmiyor. * Yüzde 77 ne yapacağını bilmiyor
KENAN BUTAKIN / İSTANBUL
Türkiye’yi sarsan 5.8’lik İstanbul depreminden sonra 20 yılda gerçekleştirilmeyen hazırlıklar üst üste tartışılmaya başlandı. Ortaya ise devletin de vatandaşların da depreme hazır olmadığı gerçeği çıktı. Korkutan sarsıntının ardından ise dikkat çeken bir araştırmaya imza atıldı. Vatandaşların yüzde 83’ünün daha yıkıcı bir depremi beklediğini belirten Areda Survey’ın İstanbul Deprem Araştırması’nda çarpıcı sonuçlar çıktı. Bin 603 kişi ile hazırlanan çalışmada ise 5.8’lik depremi hissedenlerin oranı yüzde 89 olarak açıklandı. İşte çarpıcı ayrıntılar;
YÜZDE 92 ÖNLEM YOK DİYOR: Yeterli önlemlerin alınmadığını düşünenlerin sayısı yüzde 92, kendilerinin yeterli önlem aldığını düşünenlerin sayısı ise yüzde 21,5 oldu.
YARISI EVİNE GÜVENMİYOR: Evlerine güvenenlerin oranı yüzde 27,1, kısmen güvenenlerin oranı ise yüzde 49,7 oldu.
DAYANIKLILIĞA BAKILMIYOR: Binalarının kontrol edilip edilmediği sorusuna yüzde 43 hayır yanıtını verdi. Evet diyenlerin oranı da yüzde 26,8 oldu.
EV ALIRKEN UMURSAMIYORUZ: Ev alırken ya da kiralarken depreme dayanıklı olup olmadığını araştırmayanların oranı yüzde 62,7 iken, katılımcıların yüzde 41,9’u olası bir depremde evlerinin yıkılacağını düşünüyor.
DEPREM BİLİNCİ YOK: Katılımcıların yüzde 77,4’ü deprem anında ne yapacağını bilmiyor. Acil toplanma alanlarının yerini bilmeyenlerin sayısı da yüzde 50,6 olarak belirlendi.
EN ÇOK GÜVEN AFAD’A: AFAD’a güvenenlerin sayısı yüzde 50,6, belediyelere güvenenlerin sayısı yüzde 19,7, Sivil Toplum Kuruluşlarının yardım edeceğini düşünenlerin sayısı yüzde 17 olarak kaydedildi.
YARISI GSM HATTINI DEĞİŞTİRECEK: Deprem sonrası GSM operatörlerinde yaşanan iletişim kopukluğu sorununu katılımcıların yüzde 88,5’i operatörlerin alt yapı yetersizliği olarak değerlendirdi. Operatörünü değiştirmeyi düşünenlerin sayısı ise yüzde 47 oldu.
UZMANLARA DA TAM GÜVEN: Katılımcıların yüzde 50,3’ünün deprem uzmanlarına güvendiği ortaya çıktı.
İLK AKLA GELEN ÇOCUKLAR: Vatandaşların yüzde 55,3’ü ‘deprem esnasında aklınıza ilk ne geldi?’ sorusunu çocuklarım olarak yanıtladı.
DENİZ KABUKLU BİNA MÜHÜRLENDİ
* Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hasar alan binalardaki incelemelerini sürdürüyor. Şu ana kadar 77 binanın ağır hasar aldığı açıklandı. Dün de bir bina mühürlendi. Avcılar’da 9 kat ve 3 bloktan oluşan 30 daireli binada inceleme yapan ekipler, kolon demirlerinde korozyon ve betonda da deniz kabuğu tespit etti. Bina sakinleri tahliye edilirken, ekipler ayrıca bina içerisinde dershane ve sürücü kursunun da bulunduğu 15 iş yerinin kapısına da şerit çekti.
* Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İnşaat Mühendisleri Odası Genel Sekreter Yardımcısı Dilek Bekiroğlu da İstanbul’un depreme hazır olmadığına dikkat çekerek, “Türkiye’nin büyük çoğunluğu deprem bölgesi altında. Biz hiçbir şehrimizin depreme hazır olduğunu düşünmüyoruz” dedi.
29 OKUL ÇÜRÜK ÇIKTI
* Öte yandan dün İstanbul Valiliği’nden dikkat çeken bir açıklama geldi. Valilik, deprem nedeniyle hasar oluşan 29 okulda eğitim ve öğretime 1 gün süreyle ara verildiğini duyurdu. Açıklamada AFAD’a 3 bin 133 hasarlı yapı ihbarı alındığı ve ilk etapta 114 okul ve eğitim kurumu için hasar tespit talebinde bulunulduğu aktarıldı. Bu okul ve eğitim kurumlarında “Ön Hasar Tespit” çalışmaları da tamamlandı. Bu çalışmalar sonucunda; 85 okul hasarsız, 20 okul az hasarlı, 9 okul ağır hasarlı olarak tespit edildi. Ağır hasarlı ve az hasarlı toplam 29 okulun yıkılıp yeniden yapılması veya güçlendirilmesi çalışmalarına da en kısa sürede başlanacak. Açıklamada “Öğrencilerin 1 Ekim 2019 Salı gününden itibaren hangi okullarda eğitim-öğretime devam edecekleri 30 Eylül 2019 Pazartesi günü (Bugün) saat 14.00’e kadar kamuoyuna duyurulacak” denildi. Valiliğin açıklamasından sonra ise “Çocuklar bugüne kadar depreme dayanıksız okullarda mı okuyordu” tepkisi geldi. Eğitime ara verilen okullardan ağır hasarlı olanlar da şöyle sıralandı; “Bahçelievler Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Yenibosna Ortaokulu, Büyükçekmece Mimarsinan İlkokulu ve Ortaokulu, Çatalca Arif Nihat Asya MTAL, Gaziosmanpaşa Vefa Poyraz Anadolu Lisesi, Küçükköy İHL (ABlok) ve 100. Yıl İlk/Ortaokulu, Pendik Seyit Burhan Toprak İlkokulu, Sancaktepe Rehberlik ve Araştırma Merk.”
VALİLİKTE TOPLANTIYA ÇAĞRILMADIM
Depremin ardından İstanbul Valiliği’nde Türkiye Afet Müdahale Planı Toplantısı yapılmıştı. Toplantıya ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun çağrılmadığı kaydedilmişti. Valilik bu iddiayı yalanlarken, İBB Başkanı dün Florya’daki belediye tesislerinde açıklama yaptı. İmamoğlu toplantıya çağrılmadığını söyleyerek “Deprem olduğu andan 4 dakika sonra Vali Beyi arayıp ‘AKOM’a geçiyorum’ dedim ve 18.30’a kadar orada çalışmalarımı yürüttüm” dedi. “İkinci gün çağrılmadım” diyen İmamoğlu “Birinin beni masaya isteyip istememesi umurumda değil” ifadelerini kullandı. İBB Başkanı “Vali beyi Valilik açıklamasından sonra aradım ve tepkimi dile getirdim. Valilik açıklamasından sonra arayıp bunun doğru olmadığını söyledim” diye konuştu. Valilikten yapılan açıklama ise “İBB Başkanı kurulun doğal üyesidir, toplantıya katılması görevidir” denildi. Açıklamada “Durum bu kadar açık ve net iken İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından yapılan ‘Davet Edilmedim’ şeklindeki açıklamalar ‘devlet geleneğimize’ uymamaktadır” ifadelerine yer verildi.
3 GSM OPERATÖRÜ ORTAK HAT KURACAK
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da dikkat çeken açıklamalarda bulundu. GSM şirketlerinin kapasitelerinin artırılacağını söyleyen Oktay “Normalde 20 milyon kişi birbirini arıyor, deprem anından sonra yaklaşık 160 milyona çıkıyor. 3 operatörün şu anki kapasitesi 118 milyon, bunun 175 milyona çıkarılması için çalışılacak. 3 GSM operatorü, depreme karşı ortak hat kuracak” dedi. Depremde 320 dairenin hasarlı göründüğünü ve bin 895 dairede de az hasar olduğunu söyleyen Oktay, İBB Başkanı’nın valilikteki toplantıya davet edilmemesi hakkında da“Koordinasyon kuruluna herkes gelmek durumundadır” yanıtını verdi.
