Avrupa başta olmak üzere dünya genelinde sıcaklıkların yılın 11 ayı boyunca ortalamanın üzerinde seyrettiğine yer verilen iklim raporunda, ölümlerin yüzde 30 arttığı açıklanırken, Türkiye için kuraklık uyarısı yapıldı. İşte detaylar...
Dünya Meteoroloji Örgütü ile Copernicus İklim Değişikliği Servisi, '2023 Avrupa ve 2023 Asya İklim Durumu Raporu'nu yayımladı.
İklim değişikliğine ilişkin son veriler endişeye neden olurken, Avrupa'da bugüne kadar kaydedilen en sıcak yılın 2023 olduğunu saptandı. Hava ve iklime bağlı ekonomik kayıpların 13.4 milyar eurodan fazla olduğu, sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 30 arttığının vurgulandığı bilimsel raporda, sıcaklık değerlerinin küresel ortalamanın yaklaşık 2 katı arttığı da ortaya konuldu.
Avrupa'daki sıcaklıkların yılın 11 ayı boyunca ortalamanın üzerinde seyrettiğine yer verilen iklim raporunda, "2023'te ekstrem sıcaklık stresinin' görüldüğü rekor sayıda gün yaşanmıştır. Haziran ayında, İrlanda'nın batısında ve Birleşik Krallık civarındaki Atlantik Okyanusu, deniz yüzeyi sıcaklıklarının ortalamanın 5 derece üzerine kadar çıktığı, 'ekstrem' sıcak hava dalgasından etkilenmiştir" saptaması yer aldı.
ALPLER ERİYOR
Haberglobal'den Mert İnan'ın haberine göre, raporda, 2022 ve 2023 yılları arasında Alpler'deki buzul erimesine de dikkat çekilirken, şu bilgilere ver verildi:
"2023 yılında Avrupa nehir ağının üçte birinde nehir akışlarının 'yüksek' sel eşiğini aştığı, yüzde 16'sının ise 'şiddetli' sel eşiğini aştığı görülmüştür. Alpler'de 2023'te kış mevsiminde ortalamanın altında kar birikmesi ve yaz aylarında sıcak hava dalgalarından kaynaklanan şiddetli erime nedeniyle olağanüstü buzul buz kaybı yaşanmıştır. 2022 ve 2023 yılları arasında Alpler'deki buzullar kalan hacimlerinin yaklaşık yüzde 10'unu kaybetmiştir."
ASYA'DA REKOR
Öte yandan '2023 Asya İklim Durumu Raporu'nda da, Asya'nın dünyanın afetlere en yatkın bölgesi olduğunun altı çizilirken, "Suyla ilgili tehlikeler en büyük tehdittir ancak ekstrem sıcaklıklar giderek daha şiddetli hale gelmektedir. Eriyen buzullar geleceğin su güvenliğini tehdit etmektedir, Deniz yüzeyi sıcaklıkları ve okyanus ısısı rekor seviyelere ulaşmıştır" denildi.
Yüksek Dağ Asya bölgesinde gözlemlenen 22 buzuldan 20'sinde kütle kaybının devam ettiği, Doğu Himalaya'da ve Tien Shan'ın çoğunda rekor kıran yüksek sıcaklık ve kuru koşullar oluştuğu da aktarılan raporda, "Çoğu buzulun kütle kaybını daha da artırmıştır. Kuzey Kutbu'nun yüksek enlemlerinde hava sıcaklıklarının sürekli artmaktadır. 2023'te çok sayıda aşırı yağış olayı yaşandı. Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında çok sayıda sel ve fırtına olayı Hindistan, Pakistan ve Nepal'de bildirilen 600'den fazla ölümle sonuçlandı" görüşleri de sıralandı.
2023 yılında Pasifik Okyanusu'nun kuzeybatısındaki deniz yüzeyi sıcaklıklarının tarihteki en yüksek sıcaklık değerleri olduğunun altı çizilen raporda, "Arktik Okyanusu bile deniz sıcak hava dalgasına maruz kalmıştır. Asya küresel ortalamadan daha hızlı ısınmaktadır. Isınma eğilimi 1961-1990 döneminden bu yana neredeyse iki katına çıkmıştır" görüşlerine de yer verildi.
"SU KITLIĞI YAŞANABİLİR"
Öte yandan uzmanlar yaz döneminde Türkiye'de de sıcaklık rekorları kırılacağını söylerken, DSİ eski yöneticisi Dursun Yıldız ise "2023 yılında dünya genelinde ortalama sıcaklık değerlerinin sanayi öncesi döneme göre 1.5 derecelik eşiği aştı. Bu tablo devam edecek olursa, geçen yazı mumla ararız. Özellikle yağmura dayalı tarım yapılan bölgeler zor durumda kalabilir. Sulu tarım yapılan havzalarda ise şimdiden tedbirler alınmalı" diye konuştu.
Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk de yaz döneminden endişeli olduğunun altını çizerken, şunları söyledi:
"Konya Havzası başta olmak üzere, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesinde ciddi kuraklıktan etkilenecek yerler olacak. Havaların ısınması ile buharlaşma oranı da artacağından Akdeniz, Konya, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde su kıtlığı yaşanabilir."
