Dünya genelinde sessizce bekleyen yüzlerce volkan, insanlık için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bilim insanları, 21. yüzyılda olası bir mega volkanik patlamanın hem iklimi hem de küresel düzeni sarsabileceği uyarısında bulunuyor.
Bilim insanları, Dünya'nın üzerinde sessizce bekleyen yüzlerce volkanın, modern insanlık için görünmez bir tehdit oluşturduğunu belirterek, 21. yüzyılda büyük bir volkanik patlamanın gerçekleşme olasılığını yüzde 16 olarak tahmin ediyor. Bu tür bir patlamanın yalnızca iklimi değil, küresel düzeni de derinden sarsabileceği uyarısında bulunuluyor.
1815 TAMBORA PATLAMASI: “YAZSIZ YIL” FELAKETİ
Tarihte, büyük volkanik patlamaların insanlık üzerindeki yıkıcı etkilerine dair en çarpıcı örneklerden biri, 1815’te Endonezya’daki Tambora Yanardağı’nın patlamasıdır. Atmosfere saldığı büyük miktarda gaz ve toz, güneş ışınlarını engelleyerek “Yazsız Yıl” olarak adlandırılan bir döneme yol açtı. Küresel sıcaklıklar yaklaşık 1 santigrat derece düştü, kıtlıklar ve hastalıklar yayıldı, milyonlarca insan hayatını kaybetti.
Jeolojik araştırmalar, bu tür patlamaların Dünya’nın sıcaklıklarını geçici olarak 1-1,5 santigrat derece düşürdüğünü gösteriyor. Benzer şekilde, 1257’de Endonezya’daki Samalas Yanardağı’nın patlaması, yüzlerce yıl süren “Küçük Buzul Çağı”nı başlatmıştı. Daha yakın tarihlerde, 1991’de Filipinler’deki Pinatubo Yanardağı’nın patlaması, küresel sıcaklıkları birkaç yıl boyunca 0,5 santigrat derece düşürdü.
VOLKANİK PATLAMALARIN ARTAN TEHLİKESİ
NTV'de yer alan habere göre; Volkanolog Dr. Thomas Aubry, iklim değişikliğinin volkanik aktivite üzerindeki etkilerine dikkat çekiyor. Artan yağışlar ve eriyen buzullar, yeraltındaki magma havuzlarındaki basıncı değiştirerek beklenmedik patlamalara neden olabilir. Bu durum, özellikle İzlanda, Şili ve Endonezya gibi volkanik açıdan aktif bölgelerde ciddi tehditler oluşturuyor.
Bilim insanları, büyük volkanik patlamaların neden olduğu ani soğumaların mahsul kayıplarına, gıda kıtlığına ve kitlesel göçlere yol açabileceğini belirtiyor. Dr. Markus Stoffel, “Ne zaman ve hangi volkanın patlayacağını tahmin etmek imkansız, ancak etkileri çok büyük olacak” diyerek, bu konuda hazırlık eksikliğine dikkat çekiyor.
EN SAVUNMASIZ BÖLGELER VE ETKİLERİ
İzlanda, Endonezya, Şili gibi volkanik açıdan aktif bölgeler, bu potansiyel felaketlere karşı en savunmasız alanlar olarak öne çıkıyor. Artan volkanik aktivite, bu ülkelerdeki yerleşim bölgelerinde ciddi hasara yol açabilirken, aynı zamanda küresel hava yollarını, tarımı ve ticareti de etkileme potansiyeli taşıyor.
Araştırmacılar, geçmiş volkanik patlamaların etkilerini anlamak için buz çekirdeklerinden ve eski ağaç halkalarından elde edilen verileri analiz ediyor. Ancak bu çalışmalar, gelecekteki patlamaları önceden tahmin etme konusunda hala yeterli değil.
Bilim insanları, uluslararası politika yapıcıları tahliye planları ve küresel yardım stratejileri geliştirmeye çağırıyor. Volkanik patlamaların etkilerine karşı daha iyi hazırlanmak için ulusal ve uluslararası düzeyde kapsamlı bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiği vurgulanıyor.
