FETÖ soruşturmaları sürecinde oluşan mağduriyetlerin giderilmesi için en somut adım son KHK’larla atıldı. Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kuruldu, sürece daha kurumsal hüviyet kazandırıldı. Dört başlıktaki değişikliklerle OHAL kapsamındaki bazı uygulamalarda ‘normalleşme’ adımları atıldı.
Olağanüstü hal (OHAL) kapsamında hazırlanan 682, 683, 684 ve 685 sayılı 4 yeni Kanun Hükmünde Kararname (KHK), Resmi Gazete’de yayımlandı. 682 sayılı KHK ile Genel Kolluk Disiplin Hükümleri düzenlendi. Buna göre Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin ortak disiplin mevzuatına sahip olması sağlandı. Ayrıca, KHK ile ceza puanı sistemi getirilerek, belli ceza puanlarında personelin meslekten çıkarılmasına imkan tanındı. Kararnameye göre, müsteşar veya bakanın uygun gördüğü müsteşar yardımcısının başkanlığında İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kurulacak. Mülkiye Teftiş Kurulu Başkanı, Birinci Hukuk Müşaviri ve Personel Genel Müdürü’nün üye olarak bulunacağı kurula, hakkında görüşülecek personelin bağlı bulunduğu kurumdan da üst düzey yetkililer katılacak. Kurulun verdiği kararlar ‘kesin’ hükmünde olacak. Öte yandan, bakan, müsteşar ve mülki amirlerin disiplin amiri olarak astlarına resen disiplin cezası verebilecek. Daha önce resen veya yetkili disiplin kurullarınca verilmiş olan disiplin cezaları da bu KHK hükümleri uyarınca verilmiş sayılacak.
Yürürlüğe giren 683 sayılı KHK ile devletin milli güvenliğine karşı faaliyetlerde bulunan kamu görevlilerinin ihraç listeleri yeraldı. Buna göre, TMSF’den 3, BDDK’dan 2, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansından 1, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından 1, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden 10, İller Bankasından 2, İçişleri’nden aralarında vali yardımcısı, kaymakam ve hukuk müşavirlerinin de olduğu 134, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünden 23, Türkiye İstatistik Kurumundan 2, Kamu Gözetimi, Muhasabe ve Denetim Standartları Kurumundan 1, ÖSYM ‘den 2 ve Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlardan 186 kişi olmak üzere 367 kişi ihraç edildi. Bu kişilerin, silah ruhsatları, pasaportları iptal edilecek, oturdukları lojmanları 15 gün içinde boşaltacaklar. Söz konusu KHK ile 124 kişi ise görevine iade edildi, iki özel televizyon kanalı da kapatıldı.
GAZİ FARKLILIĞI KALDIRILDI
684 sayılı KHK’da ise gözaltı sürelerine ilişkin de düzenleme yapıldı. Buna göre, OHAL kapsamında 6755 sayılı kanunun 3. maddesinde yer alan “Hakim veya cumhuriyet savcısı tarafından verilen yakalama emri üzerine yakalanan şüpheli hakkında verilen gözaltı süresi 30 günü geçemez” ifadesi, “Şüphelinin yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 7 günü geçemez” şeklinde değiştirildi. Maddeye, “Delillerin toplanmasındaki güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle cumhuriyet savcısı, gözaltı süresinin 7 gün süreyle uzatılmasına yazılı olarak emir verebilir” hükmü eklendi. Kanunun aynı maddesindeki “Gözaltındaki şüphelinin müdafii ile görüşme hakkı, cumhuriyet savcısının kararıyla 5 gün süreyle kısıtlanabilir. Bu zaman zarfında ifade alınamaz” bendi ise yürürlükten kaldırıldı. Düzenlemedeki geçici maddeye göre, 684 sayılı KHK’nın yayımı tarihinden önce, gözaltına alıananlar için gözaltı süresi en çok 30 gün olarak uygulanacak.
Aynı KHK ile terör eylemi sırasında yaralanan ve malul sayılmamaları nedeniyle aylık bağlanamayanlara, talepleri üzerine aylık bağlanabilecek.
Bu arada yayımlanan KHK’larla ilgili Bakanlar Kurulu sonrası konuşan Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, “ OHAL kararları için inceleme komisyonu kuruldu. Bu süreçte yapılan bir eksiklik varsa, hatalı kararlar varsa bunların düzeltilmesine imkan tanıyan etkili bir hukuk sürecidir. Gözaltı süresi 30 günden 7 güne indirildi. 5 günlük avukat yasağı da kaldırıldı. Bu KHK’larla getirilen yeni bir husus ise gazilerimiz arasındaki farkların kaldırılmasıdır. OHAL’in daha düzgün işletilmesi bakımından bu KHK’lar önemlidir”dedi.
7 ÜYEDEN OLUŞAN KOMİSYON İKİ YIL GÖREV YAPACAK
685 sayılı KHK ile OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu kuruldu. Komisyon, devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği olduğu gerekçesiyle doğrudan KHK ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirecek ve karara bağlayacak. Komisyon 7 üyeden oluşacak. Üyelerin üçü kamu görevlileri arasından Başbakan tarafından, bir Adalet Bakanı tarafından bakanlığın teşkilatı ile bağlı kuruluşlarında çalışan hakim ve savcılar arasından, biri İçişleri Bakan’ı tarafından mülki idare amirleri sınıfına mensup personel arasından, biri HSYK’ca Yargıtay ve Danıştayda görev yapan tetkik hakimleri arasından belirlenecek. Komisyon, kendi üyeleri arasından yapacağı seçimle bir başkan ve bir başkanvekili seçebilecek. Üyeler iki yıl süreyle görev yapacak. Komisyona mağdurlar başvurularını valilikler aracılığıyla yapacak. Valilikler kendilerine yapılan başvuruları gecikmeksizin komisyona iletecek. Komisyona başvurular 60 gün içinde yapılabilecek, bu süre içinde yapılmayan başvurular işleme konulmayacak. Komisyon, 685 sayılı KHK’nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl süreyle görev yapacak. Bakanlar Kurulu, gerek görmesi halinde bu süreyi, bitiminden itibaren birer yıllık sürelerle uzatabilecek. Komisyonun kararlarına karşı HSYK tarafından belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilecek.
