9 kişinin can verdiği faciayla ilgili üç TCDD çalışanı tutuklandı. Ancak sözleşmeye rağmen hattın sinyalizasyon sistemi olmadan açılması, teknik işlerin taşerona bırakılması gibi çok daha vahim kusurların üstüne gidilmedi. Sorumluluğun öncelikle cinayetlere davetiye çıkaran ‘kafada’ aranması gerektiği bir kez daha gün yüzüne çıktı.
9 kişinin öldüğü Ankara’daki YHT faciasının ihmaller zinciri sonrası geldiği ortaya çıktı. İhaleyi alan şirket proje bitmeden ‘geçici kabul başvurusu’ yaparak hattı seferlere açtı. Ancak günde 12 trenin sefer yaptığı bu hatta ihale kapsamında olmasına rağmen ‘sinyalizasyon sitemi’ kurulmadı. Uyarılara rağmen seferler devam edince kaçınılmaz facia meydana geldi.
nkara’da 9 kişinin öldüğü 90’dan fazla kişinin de yaralandığı Yüksek Hızlı Tren (YHT), uzmanların bütün uyarılarına rağmen yine sinyalizasyon olmadan seferle başlatıldı. Faciaya neden olan sinyalizazsyon eksikliğiyle ilgili ise çarpıcı bir bilgi ortaya çıktı. Başkentray projesi kapsamında; Kolin firması alt yapı ve üst yapı olmak üzere proje taahhüdünü ihale yolu ile aldı. Sinyal projesi de yine bu iş kapsamında. Sinyalizasyon kısmını Kolin firması, Thales grubuna taşere etti. Sinyal projesi kapsamında, ray devreleri idarenin baskısı üzerine İtalyan firması EQUNGS firmasından tedarik edildi. Thales firmasının “Bu ray devreleri bizim sinyal sistemimizde çalışmaz” uyarısına rağmen idarenin ısrarı ile İtalya’da bir heyet tarafından kabulü yapılarak ücreti de ödendi. Ray devreleri üretilip Türkiye’de montajı yapıldı ancak Thales firmasının dediği gibi sistem çalışmadı. Bu süreç yaklaşık 9 ay sürdü. Şimdi ise ray devreleri SIEMENS Firması’ndan temin edilmeye çalışılıyor. Baştan beri Thales firmasının uyarısı dinlenmiş olsaydı bu facia yaşanmazdı.
YÜZDE 33’Ü TAMAMLANINCA TESLİM EDİLDİ: Ancak Sayıştay, facianın ardından Ulaştırma Bakanlığı raporunu açıkladı. Ankara’daki kazanın meydana geldiği tren yolundaki gibi, birçok demiryolunun sinyalizasyon sistemi tamamlanmadan hizmete sokulduğunun altı çizildi. Rapora göre, ihale edilen 2 proje, sinyalizasyon, elektrifikasyon gibi can güvenliğini etkileyen imalatlar tamamlanmadan teslim edildi. Bu demiryolu hattından birinin 700 milyon liraya ihale edilen Kars-Tiflis Demiryolu Projesi olduğu ifade edildi. İşte rapordaki tespitler: “Kars-Tiflis Demiryolu Hattı’nın bitirilerek ticarete açıldığı ifade edilmiştir. Demiryolunun ticarete açıldığı doğru olsa da projenin tamamlandığı ifadesi gerçeği yansıtmamaktadır. Projedeki imalatların önemli bir kısmı sözleşme bedeli doldurulduğu için tamamlanamamıştır. Özellikle tünel ve üstyapı imalatı eksik kalmış, elektrifikasyon, sinyalizasyon ve telekomünikasyon imalatları sözleşmeye dahil olmasına rağmen yapılamamıştır. Söz konusu imalatların tamamlanması için 2’nci ikmal ihalesine çıkılacaktır.”
Sayıştay, 658 milyon liraya mal olan başka demiryolu projesinde de elektrifikasyon ve sinyalizasyon sisteminin kurulmadan işin teslim alındığını ve müteahhit firmaya, bütün işler yapılmış gibi, para ödendiğini tespit etti. Raporda, “Projenin büyük bölümünü oluşturan tünellerin yüzde 17’sinin, üstyapının yüzde 41’inin, köprü ve viyadüklerin yüzde 41’inin tamamlandığı, elektrifikasyon, sinyalizasyon ve telekomünikasyonla ilgili herhangi bir imalat yapılmadığı görülmektedir. Projenin ancak yüzde 33’lük kısmı tamamlanmıştır.”
GEÇİCİ KABULLE HAT AÇILDI
ŞİRKETE GÖRE PROJE SÜRÜYOR: Resmi adı ‘Sincan-Ankara-Kayaş Hattı’ olan işi Gülermak-Kolin ortaklığı aldı. Proje Kolin şirketinin internet sayfasında hala ‘devam eden projeler’ kısmında görünüyor. Dolgu işi, güzergah kazısı, istasyon düzenlemesi, hat döşenmesi, üst ve alt geçitler, menfezler dışında, elektrifikasyon işlerinin yanısıra, sinyalizasyon ve telekomünikasyon da ihale kapsamında. Ancak proje henüz bitmeden şirket ‘geçici kabul’ yöntemine başvurarak çalışma devam ederken seferleri başlamış.
CİMER: TEDBİRLER ALINDI: Trenlerin aynı hatta kafa kafaya gelmesine engel olan tek sistem sinyalizasyon sistemi, günde 12 trenin sefer yaptığı bu hatta bir türlü bitmemiş. Bu durumdan haberdar olan bir vatandaş forumlardaki sinyalizasyon eksikliğinden habedar olunca soruyu hemen CİMER’e yöneltmiş. CİMER’de 14 Kasım’da gelen cevabı şöyle aktarıyor: “T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)’ne 22.10.2018 tarihinde yapmış olduğunuz xxxxxxxxxx sayılı başvurunuz 14.11.2018 tarihinde Demiryolu Modernizasyon Dairesi Başkanlığı tarafından cevaplanmıştır: Başkentray işletmeciliğinde tüm emniyet ve güvenlik tedbirleri alınarak makaslar kumandalı olmak üzere TMİ (Trafiğin Merkezden Telefonla İdaresi) olarak işletmecilik yapılmaktadır.”
5 BİN 534 KİLOMETREDE SİNYAL YOK: Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) Genel Başkanı Makinist Hasan Bektaş’ın paylaştığı verilerine göre şu an Türkiye’deki 12 bin 534 kilometrelik hattın sadece 5 bin 534 kilometresi sinyalizasyonlu. Gerisi TMİ yöntemiyle idare edilmekte.
3 TCDD ÇALIŞANI TUTUKLANDI
Yaşanan kazanın sorumlusu olarak görülen hareket memuru S.Y, makasçı O.Y. ve kontrolör E.E.E, emniyetteki günler süren sorgularının ardından dün ters kelepçe ile adliyeye çıkarıldı. Savcılık ifadesinde hareket memuru S.Y., “Bana hat değişikliği bilgisi verilmedi. Hızlı tren kazasında benim bir kusurum yoktur. Hat 1’den gitmesi gereken YHT hat 2’ye girdi. Daha önce risksiz ve insan faktörü daha az kullanılmak suretiyle işleyen sistemin değiştirilmesiyle trenlerin kabul ve sevk işlemlerini tamamen makasçının çalışmasına, özverisine bağlayan yönetimin gerekli önlemi almayarak sorumlu olduğunu düşünüyorum” dedi. Hareket memuru suçlunun sevk sistemini değiştiren yönetimin olduğunu söyledi. Savcıya ifade veren 3 TCDD görevlisi tutuklandı.
