TÜİK’in geçtiğimiz gün açıkladığı enflasyon rakamlarına göre, dana eti bir ayda yüzde 2,56, koyun eti ise yüzde 3,38 ucuzladı. Fakat bu defa da süt fiyatının aylık bazda 4,95 yükselmesi yoğurttan beyaz peynire, kaşardan tereyağına kadar pek çok üründe ciddi artışlara neden oldu.
GÜVEN ADALI / EKONOMİ SERVİSİ
Enflasyon konusunda sürdürülebilir iyileşmeyi bir türlü yakalayamayan Türkiye’de her geçen gün yeni bir sorun patlak veriyor. Bir türlü fiyatı düşmeyen kırmızı et fiyatları konusunda devreye giren Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, ucuz et satışı yapılması konusunda 2 zincir market ile anlaşma yaptı.
BİM ve A101 Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen fiyatlar neticesinde, kıymanın kilosunu 29 TL, kuşbaşı etin kilosu 31 TL olarak 6 Kasım’da satmaya başladı. Alınan bu karar kasım ayı enflasyon verilerinde de kendini hissettirdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, aylık bazda dana eti yüzde 2,56 ve koyun eti yüzde 3,38 ucuzladı.
Eylül ayında kilogramı 43,2 lira olan dana eti, ekim ayında 42,2 liraya, kasımda ise 41,1 liraya geriledi. Eylül ayında 43 liraya kadar yükselene koyun etinin kilogramı ise alınan önlemler sayesinde kasım ayında 40,5 liraya kadar geriledi. Aylık bazda gerileme yaşansa da et fiyatları geçen yıla göre dana etinde yüzde 4,87 ve koyun etinde yüzde 16,45 daha yukarıda.
Açıklanan rakamlara göre kırmızı ette bir nebze de olsa ateş söndü derken bu defa da süt ve süt ürünlerinde son dört ayda yaşanan yükseliş dikkat çekti. Aylık bazda yüzde 4,95 oranında artan süt fiyatı yıllık bazda da yüzde 19,92 artış gösterdi. Bu yılın ağustos ayında 3,13 lira olan sütün litre fiyatı, eylülde 3,19 lirayı, ekimde 3,30 lirayı, kasımda da 3,46 lirayı gördü. Süt fiyatındaki artışa bağlı olarak yoğurt fiyatı da artış kaydetti.
Aylık bazda yüzde 2,25 artan yoğurt fiyatları yıllık bazda da yüzde 23,69 artış göstermiş oldu. Ağustos ayında 4,72 lira olan yoğurt fiyatı, ekim ayında 5 lirayı aşarken, kasımda rakam 5,2 liraya ulaştı. Süt fiyatındaki artışın etkilediği bir diğer ürün segmenti ise peynir oldu. 2017’ye 19,90 liradan başlayan beyaz peynir aylık bazda yüzde 5,24 ve yıllık bazda da yüzde 19,85 artış göstermiş oldu ve geçtiğimiz ay 23,6 liraya ulaştı. Kaşar peyniri aylıkta yüzde 3,92 ve yıllıkta da yüzde 20,20 artış yaşadı.
Ağustosta 26,4 lira olan kaşar peyniri, eylülde 27 liraya, ekimde 28,6 liraya, kasımda ise 29,7 liraya çıktı. Tulum peyniri ise aylıkta yüzde 2,21 ve yıllıkta yüzde 16,68 artarken, krem peynirde bu artış aylıkta yüzde 3,22 ve yıllıkta yüzde 6,94'e ulaştı. Tereyağında ise çok daha yüksek fiyat artışları yaşandı. Aylık bazda yüzde 4,58 artan tereyağı fiyatları böylece son bir yılda yüzde 45,02 zamlanmış oldu. 2017’ye 33,9 liradan başlayan kahvaltılık tereyağın kilogram fiyatı, ağustos ayına gelindiğinde 40,5 liraya ulaştı. Tereyağ fiyatları eylül ayında 42,5 lirayı, ekimde 46 lirayı, kasımda ise 48,1 lirayı gördü.
ENFLASYONU GIDA ETKİLEDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kasım ayı enflasyonundaki artışta işlenmemiş gıda fiyatlarının önemli bir rol oynadığını bildirdi. Açıklamada, kasım ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,49 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun 1,08 puan yükselerek yüzde 12,98'e çıktığı belirtilerek, şu değerlendirmeye yer verildi: “Bu yükselişe en belirgin katkı işlenmemiş gıda fiyatlarından gelmiştir.
Döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki yükseliş enerji enflasyonunu olumsuz etkilemeye devam etmiştir. Temel mal enflasyonu Türk lirasındaki birikimli değer kaybına bağlı olarak dayanıklı tüketim malları öncülüğünde artış eğilimini sürdürmüştür. Diğer taraftan, hizmet grubunda yıllık enflasyon gerilemiştir. Bu çerçevede, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu temel mal grubu kaynaklı olarak yükselmiş, ana eğilimi ise yüksek seviyesini korumuştur.” Raporda döviz kuru ve petroldeki yükselişin enerji enflasyonunu olumsuz etkilediği de vurgulandı.
