Otomotiv sektörü düşük öngörülerle girdiği zorlu bir yılı geride bıraktı. 2024 yılında toplam otomotiv üretimi bir önceki yıla göre yüzde 7 azalarak 1 milyon 365 bin 296 adete ulaşırken, iç pazarda ise hiç beklemediği bir yılda hiç beklenmeyen bir satış adedine ulaşarak satış rekorunu kırdı. İç pazar önceki yılı 5 bin 874 adet gibi hafif farkla geçerek 1 milyon 238 bin 509 adede ulaştı. Bu kayıtlara tarihi rekor olarak geçti.
CİHAT CEYLAN
Türkiye otomotiv sanayisinin çatı kuruluşu olan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) 2024 yılının 12 aylık dönemine ilişkin verileri açıkladı. Buna göre, 2024 yılında toplam otomotiv üretimi bir önceki yıla göre yüzde 7 azalarak 1 milyon 365 bin 296 adede ulaştı. Otomobil üretimi ise yüzde 5 azalarak 904 bin 513 adet olarak gerçekleşti. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 410 bin 934 adedi buldu. 2024 yılında ticari araç grubunda üretim bir önceki yıla göre yüzde 11, ağır ticari araç grubunda yüzde 25, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 9 geriledi.
Öte yandan, otomotiv sektörü zorlu bir virajı geride bırakırken, hiç beklemediği bir yılda hiç beklenmeyen bir satış adedine ulaşarak satış rekorunu kırdı. Pazar önceki yılı geçerek 1 milyon 238 bin 509 adede ulaştı. Bu kayıtlara tarihi rekor olarak geçti. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD), Ocak-Aralık 2024 tablosunu açıkladı. 12 aylık veri kapsamında otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2023’ü 5 bin 874 adet gibi hafif bir farkla geçti. Pazar bir önceki yıla göre yüzde 0,5 artış kaydetti. Ocak-Aralık 2024 döneminde otomobil satışları hafif gazla yüzde 1,3 büyüme kaydetti. 980 bin 341 adede ulaşan pazar tüm zamanların otomobil satış rekoru olarak dikkat çekti.
Hafif ticari araç satışları ise yerliliğin biraz düşüşüyle birlikte vites küçülttü. Önceki yıla göre satışlar yüzde 2,7 azalarak 258 bin 168 adede geriledi. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı aralıkta yüzde 7,3, otomobil pazarı yüzde 6,6, hafif ticari araç pazarı da yüzde 9,9 büyüdü. Aralıkta otomobil ve hafif ticari araç pazarı, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,3 artarak 170 bin 249 adet oldu.
EN ÇOK SEDAN TİPİ TERCİH EDİLDİ
Geçtiğimiz yıl otomotiv ihracatı, 2023’le paralel seyretti ve 1 milyon 13 bin 34 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde otomobil ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 1 gerilerken ticari araç ihracatı aynı dönemde yüzde 1 artış gösterdi. Traktör ihracatı ise 2023 yılına göre yüzde 23 azalarak 12 bin 988 adet olarak gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, 2024 yılını yüzde 17 ile sektörel ihracat sıralamasında ilk sırada tamamlayan toplam otomotiv sanayi ihracatı yüzde 6 artarak 37,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, 2024 yılında toplam otomotiv ihracatı, euro bazında ise ihracat yüzde 2 arttı ve 33,7 milyar euro olarak gerçekleşti. Bu dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 1 oranında artarken tedarik sanayi ihracatı da yüzde 5 arttı. Otomotiv sektörü, 2024 yılında üretimde düşüşe rağmen ihracatta istikrarını koruyarak Türkiye’nin ihracat lideri olmaya devam etti.
EN ÇOK SATAN GÖVDE TİPİ SUV MODELLER OLDU
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği verilerine göre, Ocak- Aralık 2024’te en çok satan gövde tipi SUV modeller oldu. 1,2 milyon adedi aşan pazardan yüzde 56,8’lik payın yeni sahibi ile SUV araçlar. Sedan, HB, station wagon, MPV ve spor araçlar SUV’ler kadar şanslı olmadı. SUV otomobilleri, yüzde 25,4 pay ve 248 bin 902 satışla sedan, yüzde 16,8 pay ve 164 bin 443 adetle hatchback otomobiller takip etti. Pazarın en dikkat çeken ve ilk çıktığı günden bu yana konuşulan yerli mobilite markası Togg da 2024 yılında zirveye çıktı. T10X modeliyle 30 bin 93 adetlik satış rakamına ulaşan marka, geçen yılın en çok satan elektrikli araç markası oldu. Aynı zamanda bulunduğu SUV segmentinde de liderliği elden bırakmayan marka, satış adetlerinde geçen yıla göre yüzde 53,67 büyüdü
FİAT EGEA ÜST ÜSTE 6’NCI KEZ ZİRVEDE
2024 yılının en çok satan otomobili 58 bin 983 adetle Fiat Egea sedan oldu. Onu 50 bin 891 adetle Renault Clio takip etti. Listenin üçüncü sırasını da 40 bin 77 adetle Renault Megane sedan aldı. Toyota Corolla 31 bin 610 adetle dördüncü sırayı alırken, en çok satanların arasına ilk 5’te 30 bin 93 adetle Togg T10X de yer aldı. Renault; Megane ve Clio ile de başarılı bir satış grafiğine imza attı. 2024 yılında toplam 117 bin 919 satış adediyle Türkiye’nin en çok tercih edilen otomobil markası oldu. Üst üste 6‘ıncı kez pazarın lideri olan Fiat, otomotiv pazarında 1 milyon 238 bin 509 adetlik rekor satış rakamına ulaşılan 2024 yılında, 138 bin 749 adet satış gerçekleştirdi. Yüzde 11,2’lik pazar payı elde etti. Marka, 2024 yılında otomobil pazarında gerçekleştirdiği 87 bin 126 adetlik satış ile yüzde 8,9 pazar payı ve hafif ticari araç pazarında ise 51 bin 623 satış adedi ile yüzde 20’lik pazar payı elde etti.
ZENGİN LÜKS ARAÇ SEVDASINDAN VAZGEÇMEDİ
Zenginin lüks otomobil tutkusu 2024 yılında da sürdü. İthal ultra lüks araç satışları rekor kırdı. Ultra lüks otomobil markaları olan Bentley, Ferrari ve Lamborghini satışları toplamda 83 adet olarak kaydedildi. 2023 yılında da bu üç markanın toplam satışları 83 olarak gerçekleşmişti. Son 10 yılda bu üç markanın satışlarının en düşük olduğu dönem 2018 yılıydı. 2018’te üç markanın toplam satış adedi 31’di. 2024’te üç marka içinde en yüksek satış 37 adet ile Bentley’de görüldü. 2024 Bentley satışlarında rekor gerçekleşen bir yıl olarak kayıtlara geçti. Bentley’i 24 adet ile Ferrari izledi. 2024’te Lamborghini satışları ise 22 olarak gerçekleşti.
ÇİN’DE YATIRIM ÖNCESİ SON GÖRÜŞMELER YAPILDI
Türkiye otomotiv sektörü, 2025’e yeni bir yatırım sinyali ile başladı. Çinli SAIC bünyesindeki İngiliz otomobil üreticisi MG’nin distribütörü olan Doğan Trend Otomotiv, markanın yatırım süreci ile ilgili açıklamada bulundu. Şirket CEO’su Kağan Dağtekin, “İş ortağımız SAIC’le son bir yıldır Türkiye fabrikası üzerinde birlikte kararlılıkla çalışıyoruz. Bu süreçte oldukça fazla yol kat ettik” dedi.
Türkiye otomotiv sektörü, geçtiğimiz yıl 27 yıl sonra gelen ilk doğrudan otomotiv yatırımına da sahne olmuştu. Çinli otomotiv üreticisi BYD, 2024’ün yaz aylarında yaptığı açıklamaya göre, Türkiye’ye 1 milyar dolarlık yatırım taahhüdünde bulunmuş ve Manisa’da yıllık 150 bin adet kapasiteli bir fabrika kurmak için kolları sıvamıştı. Bu dikkat çeken gelişmelerin ardından, yeni yılda da otomotiv sektöründe yatırım sinyalleri gelmeye başladı. Bu kapsamda, Çinli SAIC bünyesindeki İngiliz otomobil üreticisi MG’nin distribütörü olan Doğan Trend Otomotiv’den bir açıklama geldi. Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin, SAIC ile Türkiye yatırımını görüşmek üzere Çin’e gideceklerini bildirdi. Dağtekin, “İş ortağımız SAIC’le son bir yıldır Türkiye fabrikası üzerinde birlikte kararlılıkla çalışıyoruz. Bu süreçte oldukça fazla yol kat ettik. Çalışmalarımız kararlılıkla devam ederken, SAIC üst yönetiminin daveti üzerine Şangay’a giderek bu önemli projeyi bir sonraki aşamaya taşımayı hedefliyoruz” bilgilerini paylaştı. MG’nin önceki günlerde Mısır’da yaptığı fabrika yatırımıyla ilgili de konuşan Dağtekin, bu fabrikanın Türkiye’ye alternatif olmadığını vurguladı. Dağtekin, motosiklet üretimine hazırlandıklarını da belirterek, “KYMCO markamızla motosiklet üretimi yatırımımız sona yaklaştı. İzmir Kemalpaşa’daki fabrikamızda deneme üretimine 24 Aralık 2024 itibarıyla başladık. Kısa süre içinde seri üretim için çalışmalarımız tamamlanarak yerli üreticiler arasına adımızı yazdıracağız” ifadelerini kullandı.
HONDA 0 SERİSİ İKİ ELEKTRİKLİ OTOMOBİL GELİYOR
Honda, 2026 yılında satışa sunmaya hazırlandığı Honda 0 Sedan ve Honda 0 SUV olmak üzere Honda 0 Serisinin iki modelinin dünya tanıtımını gerçekleştirdi. 0 Serisinin yanı sıra Honda, küresel elektrikli araç serisinde hayata geçireceği orijinal araç işletim sistemi ASIMO OS’i ve Seviye 3 otonom özelliklere sahip Otomatik Sürüş teknolojilerini tanıttı. Teknolojik adımlarına hız veren Honda, yeni nesil modelleri için Japon çip üreticisi Renesas ile iş birliğini de duyurdu. Honda mühendisleri tarafından geliştirilen orijinal araç işletim sistemi ASIMO OS, Honda 0 Serisi modellerinde kullanıma sunulacak. Honda’nın temel teknoloji araştırmalarının bir parçası olarak ‘Akıllı’ değeri kapsamında geliştirilen, otonom yürüyüş becerilerine sahip insansı bir robot olan ASIMO’nun mirası katkılarına devam ediyor. Honda 0 Serisinde kullanıma sunulacak ASIMO OS, bir yazılım platformu olarak otomatik sürüş/gelişmiş sürüş destek sistemleri ve araç içi bilgi-eğlence sistemi gibi araç sistemleri için elektronik kontrol ünitelerinin kontrolünü entegre etmek üzere geliştirildi.
MAKYAJLI YENİ SKODA MODELLERİ TANITILDI
Skoda, Avrupa’da en çok tercih edilen elektrikli otomobiller arasında yer alan Enyaq ailesi modellerini yeniledi. Markanın yeni tasarım dili Modern Solid ile yepyeni bir görünüme sahip olan Enyaq ailesi; düşük sürtünme katsayısına sahip aerodinamik tasarımı sayesinde 597 km’ye varan menzili, daha fazla sürdürülebilir materyal kullanılan iç mekânı ve geliştirilmiş boyutlarıyla 2025’in ikinci yarısında Türkiye yollarıyla buluşmak için gün sayıyor. Enyaq ve Enyaq Coupé, 2020 yılında Avrupa’da piyasaya sürülmesinden bu yana 250 binin üzerinde kullanıcı tarafından tercih edildi ve Avrupa’da elektrifikasyonda Skoda markasının öncü rolünün altını çizdi.
KARSAN’IN YERLİ MİNİBÜSÜ FLORANSA SOKAKLARINDA
Dünyada toplu taşımanın dönüşümünde öncü rol oynayan Karsan, ana hedef pazarlarından olan İtalya’daki varlığını hızla büyütüyor. İtalya’da kısa bir süre önce kazandığı ihale kapsamında Karsan, Floransa Büyükşehir Belediyesi’ne 12 adet e-JEST’in teslimatını gerçekleştirdi. İtalya’daki 250’nci elektrikli aracını da teslim etmiş oldu. Yüzde 100 elektrikli Karsan e-JEST’ler, şehir surları içerisinde, tarihi merkezde hizmet verecek. Avrupa’nın toplu taşımasının elektrikli dönüşümünde en çok tercih edilenlerden biri olduklarını söyleyen Karsan CEO’su Okan Baş, “İtalya’daki varlığımızı güçlendirerek büyümeyi sürdüreceğiz” dedi.
CHERY’DEN 2024 YILINDA 2,6 MİLYONUN ÜZERİNDE SATIŞ
Chery, güçlü bir yılı daha geride bıraktı. 2024’ü 2,6 milyon adedin üzerinde satış ve yüzde 38,4’lük büyümeyle tamamlayan Chery, tarihinin en yüksek satış rakamlarını elde etti. Yıllık geliri yaklaşık 65,5 milyar dolara ulaşan şirket, ihracatını yüzde 21,4 artışla 1,1 milyon adedin üzerine çıkarırken NEV satışları 600 bin adede yaklaştı. PHEV satışlarında da 100 bin adedi geride bırakan marka, dört tarihi atılımı başarıyla gerçekleştirmiş oldu. Bugüne kadarki faaliyetleri 110’un üzerinde ülke ve bölgeye yayılmış olan otomotiv devinin 4,5 milyonu yurt dışında olmak üzere toplam 15,72 milyon araç kullanıcısı bulunuyor.
BYD ÜRÜN YELPAZESİNİ ZENGİNLEŞTİRİYOR
BYD, ürün gamını genişletmeye devam ediyor. BYD’nin B-SUV segmentindeki tam elektrikli yeni modeli olan ATTO 2, kompakt boyutları ve çevik manevra kabiliyetiyle şehir içi SUV deneyimini yeniden tanımlıyor. Elektrikli mobiliteye yeni bir boyut kazandıracak ATTO 2, 2025 yılının ilk büyük otomotiv etkinliği olan Brüksel Otomobil Fuarı’nda otomobil tutkunlarıyla buluştu. Yeni model, 45.1 kWsa kapasiteli bataryasıyla WLTP standartlarına göre 312 kilometre menzil sunuyor. BYD, Şubat ayında düzenlenecek Avrupa lansmanında ATTO 2’nin teknik detaylarını ve kapsamlı donanım seçeneklerini bütün otomobil severlere duyuracak.
