Geçtiğimiz haftalarda başlayan dövizde resmi kur ile piyasa kuru farkının hızlı bir şekilde açılması, bankada alış ile satış kuru arasında yüzde 6 oranına yaklaşan bir farkın ortaya çıkması, akaryakıt sektörünü darmadağın etti. LGP'de ithalatçı firmalar bugün kur kaynaklı şekilde zammı dağıtıcılara yansıtırken, sektör durumun kalıcı olmasından endişe duyuyor.
14 Mayıs'ta gerçekleşecek olan genel seçimlerin öncesinde döviz kurunda resmi kurlar ile piyasa kurları arasındaki farkın açılması, akaryakıt sektörüne de direkt olarak etkide bulundu.
Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımlamış olduğu göstergeye göre; niteliğindeki resmi dolar satış kuru dün 19,42 olurken, bankaların dolar satış kuru 20,50 seviyelerinde bulunuyordu.
Sözcü'den Emre Deveci'nin haberine göre; bankalarda bu hafta itibarıyla dolarda alış ve satış kuru arasındaki fark, yüzde 6’ya dayandı.
Satış fiyatlamasını EPDK’nın belirlediği formüle ve resmi döviz kuruna göre yapan akaryakıt sektörü de döviz piyasasında daha önce görülmedik bu durumdan derinden etkilendi.
İthalat yaparken bankadan 20,50’den dolar almaya başlayan tedarikçi firmalar, bunu akaryakıt dağıtım şirketlerine yansıtmaya başladı ancak fiyatlama 19,40’lık resmi dolar kuruna göre yapıldığı için ve ikili kur durumunun ne kadar süreceği belirsiz olduğu için sektör fiyatlama yapmakta zorluk çekiyor.
OTO GAZA ZAM MI GELECEK?
Sozcu.com.tr’ye konuşan akaryakıt sektörü temsilcileri, dövizde ikili kur olgusunun ilk somut yansımasının oto gazda (LPG) yaşandığını ve ithalatçı firmaların dağıtıcılara bugünden itibaren litrede yaklaşık 30 kuruşluk zam yaptığını dile getirdi.
Sektör bu zammı tüketiciye yansıtıp yansıtmamak üzere değerlendirme yaparken, ikili kur durumunun ne kadar süreyle devam edeceğinin belirleyici olacağı belirtiliyor.
Öte yandan, Kadogaz firmasının dün gece itibarıyla oto gaza 30 kuruş zam yaptığı görüldü.
Türkiye’nin oto gaz tüketiminin yaklaşık yarısının ithalatla karşılandığını, ithalatçının da 20,50’ye ulaşan dolar kuruyla ithalat yapmaya başladığını belirten sektör temsilcileri, piyasa kurunun bu seviyelerde kalması durumunda tüm sektörün zam yapmak zorunda kalacağını vurguladı.
Dizelde de tüketimin yaklaşık yarısının ithalatla karşılandığını belirten sektör temsilcileri, bu üründe henüz somut bir gelişme olmadığını ancak aynı dinamiğin burada da işlediğini, kurda bu seviyelerin kalıcı olması durumunda sorun ortaya çıkacağını dile getirdiler.
Akaryakıt sektöründe yaklaşık yüzde 10’luk brüt kâr marjı olduğunu ve kurda yüzde 6’lık alım satım marjının sürdürülemez olduğunu belirten sektör temsilcileri, bu durumun geçici olmasını umduklarını, aksi takdirde enerji otoritesinin önlem alması gerekeceğini söyledi.
BANKALAR MAKASI NEDEN AÇTI?
Yüksek cari açık ve yetersiz yabancı sermaye girişleri nedeniyle rezervi giderek azalan TCMB, döviz talebini kısmaya dönük önlemleri artırırken, döviz kurlarında makas açıldı.
Bankacılık kaynakları, makasın açılmasını TCMB’nin istediğini belirtiyor.
TCMB'nin önceki hafta bankalara döviz alımında sınırlama getirmesinin ardından, geçen hafta başından itibaren artan bankaların döviz alış-satış makası, bu hafta yüzde 6’ya dayandı.
TCMB, döviz talebinin önüne geçme gerekçesiyle şubat ayında bankalara “döviz ve altında alış-satış makasını artırın” talimatı vermiş ve makas yüzde 1-2 aralığına yükselmişti ancak bu hafta makas giderek arttı.
Döviz işlemlerine dönük sıkı markaj, işlemlerin bir bölümünün Kapalıçarşı’ya kaymasını da beraberinde getirdi.
