Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, ceviz üretimindeki verim sorunlarına dikkat çekerek, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya bir soru önergesi verdi. Gürer, ürün vermeyen ceviz ağaçlarının sayısının, ürün veren ağaçlarla neredeyse aynı olmasının ceviz üretiminde kapasiteyi ve verimliliği olumsuz etkilediğini belirtti.
CHP’li Ömer Fethi Gürer, Bakan Yumaklı’ya yönelttiği soru önergesinde ceviz üretiminde verimliliği ele alarak, ürün veren ve vermeyen ağaç sayılarının dengesizliğini gündeme taşıdı.
Bakan Yumaklı ceviz üretiminde yüzde 80,6’lık bir yeterlilik oranına sahip olunduğunu ifade ederek, arz açığını kapatmaya yönelik hibeler ve desteklemelerle ithalatın gerektiğinde sürdüğünü bildirdi.
Gürer şöyle konuştu:
“Ceviz üretiminde, diğer sert kabuklu meyve ağaçlarıyla kıyaslandığında, meyve veren ve vermeyen ağaç sayıları arasında makul bir oran gözlemlenmektedir. Ancak, ceviz ağaçlarında meyve vermeyen ağaç sayısının meyve veren ağaç sayısına neredeyse eşit olması, üretim kapasitesi ve verimlilik açısından dikkate alınması gereken bir durumdur.
2022 yılında, ceviz ağacı sayısı 15 bin 327’si meyve veren ve 12 bin 246’sı meyve vermeyen olmak üzere toplamda 27 bin 573 olarak kaydedilmiş ve ceviz üretimi 335 bin ton olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılı itibarıyla ise meyve veren ceviz ağacı sayısı 16 bin 777’ye, meyve vermeyen ağaç sayısı ise 12 bin 628’e yükselerek toplamda 29 bin 405’e ulaşmış ve üretim 25 bin ton artarak 360 bin ton seviyesine çıkmıştır.”
Önergesinde verimlilik sorununu detaylandıran Gürer, Bakan Yumaklı’ya şu soruları yöneltti:
- “Son iki yılda ceviz üretim miktarımız iç talebi karşılamada yeterli midir? Ceviz ithalatı mevcut mudur? Üreticilere son beş yılda ne kadar ücretsiz ceviz ağacı dağıtılmıştır? İthal ceviz ağaçları beklenen verimliliğe ulaşmış mıdır?
- İllere göre en fazla ceviz ağacı bulunan ilk beş il hangileridir? Hangi tür ceviz ağaçları daha yüksek verim sağlamaktadır?
- Ceviz ağaçlarında meyve vermeyen ağaç sayısının meyve veren ağaç sayısına neredeyse eşit olması, üretim kapasitesi ve verimlilik açısından dikkate alınmakta mıdır?”
BAKAN YUMAKLI: “CEVİZ ÜRETİMİNDE YETERLİLİK YÜZDE 80”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Gürer’in sorularına verdiği yanıtta Türkiye’nin ceviz üretimindeki mevcut durumu açıkladı:
“Ülkemizin ceviz üretimi konusunda yeterlilik derecesi yüzde 80,6 olup halihazırda arz açığı bulunan ceviz üretimini artırmak için Bakanlığımızca muhtelif hibeli projeler ve desteklemeler uygulanmaktadır.”
Yumaklı, ceviz ithalatının gerektiğinde serbest piyasa koşulları çerçevesinde sürdüğünü ve ceviz üretimindeki arz açığının kapatılması için çeşitli destek programlarının hayata geçirildiğini belirtti.
Yumaklı’nın açıklamasında, iller bazında en fazla ceviz üretimi yapan iller arasında Denizli, Manisa, Kahramanmaraş, Balıkesir ve Bursa’nın bulunduğu ifade edildi.
Açıklamada Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine de yer verilerek, ülke genelinde 16,8 milyon adet meyve veren ve 12,6 milyon adet meyve vermeyen ceviz ağacı bulunduğu bilgisi paylaşıldı.
Bakan Yumaklı, ceviz üretimindeki arz-talep dengesinin iyileştirilmesi amacıyla yeni tarım politikalarının devreye girdiğini belirtti. Bu doğrultuda, “Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe girdiğini vurgulayan Yumaklı, bu düzenleme kapsamında ürünlerin bölgesel özelliklere göre üretileceğini söyledi.
Yumaklı, yönetmelikle tarım havzası veya işletme bazında ürünlerin arz-talep miktarı dikkate alınarak üretim planlaması yapılacağını belirtti. Ayrıca, ilin ekolojisine uygun ve su kaynaklarını merkeze alan bir anlayışla bitkisel üretim desenlerinin oluşturulacağını ve stratejik ürünlerin önceliklendirileceğini ifade etti.
