Resmi Gazete’de yayımlanan %43,93’lük Yeniden Değerleme Oranı (YDO), kamu vergileri ve harçları artırırken dezenflasyon sürecini nasıl etkileyecek? Asgari ücret zammı için beklentiler bu yüksek YDO oranından nasıl ayrışıyor? İşte detaylar…
Ekonomi yazarı Cahit Saraçoğlu'nun kişisel blogunda yer alan makaleye göre, 2025 yılında uygulanacak %43,93’lük Yeniden Değerleme Oranı (YDO), Resmi Gazete’de yayımlandı. YDO, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geçmiş yıl vergilerini günümüz değerlerine uyarladığı bir düzenleme olarak biliniyor. Bu oran, Üretici Fiyatları Endeksi’nde (ÜFE) bir yıllık artışın sonucunda belirleniyor.
Vergilere ve harçlara etkisi:
Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV): En düşük MTV 347 TL’den 499,44 TL’ye, en yüksek MTV ise 160 bin 285 TL’den 230 bin 698,2 TL’ye çıkacak.
IMEI Kayıt Harcı: Yurt dışından getirilen telefonlar için kayıt harcı 31 bin 692 TL’den 45 bin 614,3 TL’ye yükseldi.
Yurt Dışı Çıkış Harcı: 500 TL’den 720 TL’ye çıkacak.
Bu düzenlemelerle, kamu gelirlerinin artırılması hedefleniyor. Ancak bu yüksek oranlı YDO’nun, dezenflasyon sürecini olumsuz etkileyeceği yönünde eleştiriler var. Ekonomistlere göre, bu tür artışlar dolaylı olarak fiyatların yükselmesine ve tüketici enflasyonunun yavaşlamasının zorlaşmasına yol açabilir.
DEZENFLASYON SÜRECİ YAVAŞLAYACAK MI?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarına göre, enflasyonun bu yıl %44-45 civarında kapanması bekleniyor. Şimşek, 2025 yılında para politikası ve maliye politikalarının daha sıkı olacağını belirtti. Ancak bu sıkılaşma, yüksek YDO oranı nedeniyle dezenflasyon sürecini hızlandırmaktan ziyade zora sokabilir. YDO, üretici fiyatları üzerinden belirlenirken, tüketici fiyatlarına dolaylı etkiler yaratabilir. Bu da, enflasyonun beklenenden daha yavaş düşmesine neden olabilir.
ASGARİ ÜCRET YDO’DAN NASIL AYRIŞIYOR?
YDO ile ilgili tartışmalar devam ederken, %43,93 oranındaki bu artışın asgari ücretle karıştırılmaması gerektiği belirtiliyor. YDO, geçmiş yıl vergilerinin güncellenmesiyle ilgili bir düzenleme iken, asgari ücret artışı, ileriye dönük gelirlerdeki enflasyon beklentilerine göre belirleniyor.
2025 yılı için asgari ücret zammına dair baskın görüş, enflasyon beklentilerine göre belirlenecek bir artış yönünde:
Aylık enflasyon oranlarının %2,5-3 aralığında seyretmesi, yıllık enflasyon beklentisini %24-36 aralığına işaret ediyor.
Bu durumda, asgari ücret artışının da benzer bir oranda yapılabileceği tahmin ediliyor.
Bu bağlamda, asgari ücret artışının YDO oranından daha düşük olacağı öngörülüyor.
KAMU GELİRLERİ VE ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDEKİ ETKİLER
%43,93 oranındaki YDO, kamu vergilerinde önemli artışlar getirse de doğrudan piyasadaki fiyatlar üzerinde aynı oranda bir etki yaratması beklenmiyor. Ancak dezenflasyon sürecini yavaşlatabileceği endişesi dile getiriliyor. Asgari ücret artışı ise tamamen farklı bir mekanizmaya bağlı olarak, 2025 yılı için enflasyon beklentileri doğrultusunda belirlenecek.
