Türkiye'de 50 ve 100 dolarlık sahte banknotlar piyasada dolaşıyor. Sahte doları ayırt etmenin etkili yolları ve dikkat edilmesi gereken güvenlik özellikleri merak konusu oldu. Peki Sahte 50 ve 100 dolar nasıl anlaşılır? Doların sahte olup olmadığını anlama yöntemleri neler? Gerçek dolar ile sahte doları nasıl ayırt edebiliriz? İşte, sahte dolarları tespit etmenin etkili yolları.
Sahte 50 ve 100 dolarlık banknotların piyasada dolaşmaya başlaması, ekonomi üzerinde büyük bir etki yaratıyor. 600 milyon dolarlık sahte banknotun piyasalarda varlığına dair endişeler artarken, yazılımları güncel olmayan ATM'ler ve para sayma makineleri sahte parayı ayırt edemiyor. Peki, gerçek dolar ile sahte doları nasıl ayırt edebiliriz? İşte, sahte dolarları tespit etmenin etkili yolları.
SAHTE DOLARIN YAYILMASI VE TÜRKİYE'DEKİ DURUM
Türkiye genelinde 50 ve 100 dolarlık sahte banknotların alımları durdurulmuş durumda. Sahte paraların piyasada dolaşması, döviz bürolarının ve bankaların makinelerini güncellemesini zorunlu hale getirdi. Bursa Kapalı Çarşı’daki döviz bürosu işletmecisi Yüksel Durmuş, makinelerini sık sık güncellediklerini belirtiyor. Durmuş, "Biz devamlı makineleri güncelliyoruz. Şu anda bizim makinelerimizden bu paralar geçmiyor" diyerek, sahte dolarla ilgili yaşanan sorunu dile getirdi. Ancak Durmuş, bu durumun geçici olduğunu ve yeniden döviz alımlarına başlanacağını ümit ettiklerini belirtti.
SAHTE DOLAR NASIL ANLAŞILIR?
Sahte dolarların tespitinde en önemli yöntemlerden biri, dikkatli gözlemler yapmaktır. Sahte dolarları ayırt etmek için dikkat edilmesi gereken başlıca özellikler şunlardır:
1. Kağıt Kalitesi ve Doku Farklılıkları: Gerçek dolar banknotları, özel bir kağıttan yapılır ve sahte paralarda genellikle bu özellik bulunmaz. Gerçek dolarda paranın dokusu belirgin bir şekilde hissedilir.
2. Renk ve Şekil Farklılıkları: Sahte dolarda, renk ve şekil bozulmaları olabilir. Gerçek dolar banknotlarının rengi canlıdır, ancak sahte banknotlar daha soluk olabilir. Ayrıca, dolar banknotunun üzerine 45 derece eğimle bakıldığında, 100, 50, 20 ve 10 sayılarının renginin bakırdan yeşile dönüşmesi gerekir.
3. Filigran ve Güvenlik Özellikleri: Gerçek doların üzerinde filigran adı verilen güvenlik özellikleri bulunur. Bu özellik, ışığa tutulduğunda görünür ve üzerinde kişinin resmi yer alır. Bu tür bir filigran, sahte paralarda genellikle bulunmaz.
4. 'Intaglio' Baskı Tekniği: Gerçek doların üzerine ‘intaglio’ adı verilen bir baskı tekniği uygulanmıştır. Bu baskı sayesinde, paranın üzerinde kabartmalar hissedilir. Sahte paralar bu baskı tekniğini genellikle yansıtmaz.
5. UV Işığı Testi: Gerçek dolarda UV ışığı altında belirgin güvenlik özellikleri görünür. Sahte paralarda bu özellikler genellikle eksiktir. Gerçek dolarda, UV ışığı altında su yamaları ve güvenlik işaretleri belirgin bir şekilde gözlemlenebilir.
RİSK ALMAMAK İÇİN MANUEL KONTROL ŞART
Risk almamak için banknotların kontrolünü manuel olarak yaptıklarını anlatan Durmuş, “Daha para sayma makineleri çıkmadan biz elle kontrol ediyorduk. Bu anlamda da kendimiz uzmanız. Bizden sahte para geçmez” şeklinde konuştu.
BANKALARIN ALIMLARI DURDURDUĞU PARALAR
TÜYEMDER Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver, sahte ve gerçek dolar arasındaki farkların ancak uzmanlar tarafından yapılacak detaylı incelemelerle anlaşılabileceğini belirtiyor. Ayrıca, sahte dolarların renk ve dokusunda görülen dağınıklıklar, bu paraların anlaşılmasında önemli ipuçları sunuyor. Yüksel Durmuş ise, "Biz elle kontrol ediyoruz, uzmanlık gerektiren bir konu. Bizden sahte para geçmez" diyerek, sahte dolarla ilgili deneyimlerini paylaştı.
"Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Büroları Derneği (TÜYEMDER) Başkanı Mehti Şeren, sahte dolar iddialarının asılsız olduğunu belirtti. Şeren, piyasada bin dolar dahi sahte doların olmadığını ifade etti."
''DÖVİZ BÜROSU GİŞELERİMİZDEN GEÇMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR''
Şeren, "600 milyon dolar veya 1 milyon dolar sahte para olduğu şeklindeki haberler tamamen asılsızdır. Piyasada bırakın 600 milyon dolar veya 1 milyar dolar sahte parayı, bin dolar dahi yoktur. TÜYAMDER üyesi döviz büroları ve diğer yetkili müesseseler sahte paraları tespit etmek için gerekli teknolojiye ve uzmanlığa sahiptir. Bu tür paraların döviz bürosu gişelerimizden geçmesi mümkün değildir. Yetkisiz işlem yapan kaçak işletmeler, kuyumcular ve para transfer merkezleri, sahte para riskini arttırmaktadır. Buradan bir kez daha uyarıda bulunmak istiyorum. Kuyumcu, para transfer merkezi, cihazlar ve personellerin nitelikli olmaması sebebiyle sahte paralar ancak buralardan halkımıza verilebilir" ifadelerini kullandı.
''BİR KRİZ YOK, SAHTE PARA YOK''
Şeren, ''Çözüm ve önerilerimizi de şu şekilde sıralamak istiyorum. Bankalar yetkili müesseseler tarafından gerçek olduğu teyit edilen eski basın beyaz dolarları kabul etmelidir. Ne yazık ki şu an hiçbir banka elimizde ki gerçek dolarları almıyor. Müesseseler doğruluğundan emin oldukları banknotların bankalarca kabul edilmesi durumunda herhangi bir sorun yaşandığında bu paraları geri alma tahmininde bulunmasına rağmen bu paralar bizden alınmıyor. BDDK ve Merkez Bankası'na büyük görev düşmektedir. Eski basım dolarlarının Merkez Bankası ve bankalar tarafından kabul edilmesi, piyasadaki bu sorunun çözümüne büyük katkı sağlayacaktır. Aslında olmayan bir sahte parayı konuşuyoruz. Yok. Kapalı çarşı bir adım ötede. Ben 1 haftadır şu iki paraya ulaştım sadece. Bunlar da makinelerden geçmiyor. Ve ele alındığı zaman sahte olduğu hemen anlaşılabilir. Buradaki en önemli konu bankalar döviz bürolarından ve vatandaşlardan bu paraları almıyor bankalar bu parayı almaya başlarsa bütün kriz çözülmüş olacak. Bir kriz yok, sahte para yok" dedi.
BANKALARIN SAHTE PARALARA KARŞI ALDIĞI ÖNLEMLER
Bankalar, özellikle eski 100 dolarlık banknotları kabul etmiyor. Bankacılık sektöründeki yetkililer, bu durumun sahte paralardan kaynaklanmadığını, ancak eski banknotların güvenlik açısından yetersiz kaldığını belirtiyor. Bazı döviz büroları da güvenlik endişeleri nedeniyle 50 ve 100 dolarlık eski banknotları almayı durdurmuş durumda.
SAHTE DOLARLA MÜCADELEDE SİSTEMİN GÜNCELLENMESİ
Sahte dolarların yayılmasının önüne geçebilmek için ATM ve para sayma makinelerinin yazılımlarının güncellenmesi büyük önem taşıyor. Yüksel Durmuş'un belirttiği gibi, makineler sürekli güncellenmeli ve sahte dolara karşı en yeni algoritmalarla donatılmalıdır. Aksi takdirde, sahte dolarlar piyasada daha fazla yer edinmeye devam edebilir.
