Rusya'nın 24 Şubat 2022'de başlayan işgaliyle birlikte dünyanın birçok ülkesi Ukrayna'ya silah gönderdi, göndermeye devam ediyor. Bazı ülkeler, Kiev yönetimine tank ve helikopterler de temin ediyor, ancak Ukrayna'ya verilen silah desteğinin çoğunluğunu ateşli silahlar ve mühimmat, füzeler, silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve toplar oluşturuyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) şu ana kadar 3 milyar dolarlık askeri yardım ve 165 milyon dolarlık ek silah satışıyla Ukrayna'ya en fazla askeri yardım gönderen ülke durumunda.
Biden'ın Kongre'ye sunduğu yeni yasa teklifi ile bu sayının hem ödünç verme ya da malzeme kiralama şeklinde hem de ek 20 milyar dolarlık askeri yardımla birlikte daha da artması bekleniyor.
Bazı ülkeler Rusya'nın Ukrayna topraklarını ele geçirmesi veya elinde tutmasına engel olmak amacıyla Kiev yönetimine tank ve helikopterler de temin ediyor, ancak Ukrayna'ya verilen silah desteğinin çoğunluğunu ateşli silahlar ve mühimmat, füzeler, silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve toplar oluşturuyor.
ABD merkezli Cato Enstitüsü'nde silah ticareti alanında araştırmacı ve poltika analisti olarak çalışan Jordan Cohen Ukrayna'ya başlıca bu dört grup askeri malzemeyi tedarik eden ülkeleri şu şekilde sıralıyor:
ATEŞLİ SİLAHLAR
Tabanca, tüfek ve mühimmat sevkedilen silahlar arasında en büyük grubu oluşturuyor. ABD tabanca, tüfek ve toplar için Ukrayna'ya 50 milyon tam atmlık mühimmat gönderdi. Hollanda, Kanada, Litvanya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya ve Yunanistan da mühimmat temin etti.
Ateşli silah ve mühimmatın önemi çok açık. Bu silahlar olmadan ne Ukraynalı askerler ne de gönüllü siviller kendilerini koruyamaz. Bu malzemeleri öğrenmek kolay ve nispeten küçük ve hafif olmaları başka bir ülkeden diğerine büyük miktarlarda nakliyesini kolaylaştırıyor.
FÜZELER
Birçok ülke Ukrayna'ya tanksavar gemisavar füzeleri tedarik etti. Bu füzeler içinde en dikkat çekeni ABD yapımı tanksavar Javelin füzeleri. ABD bugüne kadar 7 bin Javelin tedarik etti. Ukraynalı askerlerin bu füzelerin Rus tanklarına karşı etkili bulduğu belirtiliyor.
Javelin ve benzeri füzelerin kullanımı kolay. Askeri uzmanlar bu füzelerin kullanımınının yarım saatte öğrenilebileceğini öne sürüyor. Daha da ötesi, Javelin bir kez fırlatıldığında hedefi vurması için yeniden yönlendirilmesi gerekmiyor ve bu nedenle kullanıcıya derhal çatışma yerinden kaçma imkanı tanıyor.
Ancak ABD halihazırda tedarik edebileceğinden daha fazla Javelin'i Ukrayna'ya gönderiyor. Bu durum yakın zamanda bu füzelerin tedarikinde zorluk yaşanabileceği anlamına gelebilir.
Buna ek olarak, başka ülkeler Ukrayna'ya uçaksavar ve diğer füze sistemlerini yolluyor. Stinger füzeleri tanksavar Javelin'lerin uçaksavar versiyonu olarak görülebilir.
Stinger'lar bir kişi tarafından taşınabilecek ve ateş edilebilecek kadar hafif ve ateş edildikten sonra yönlendirmeye ihtiyaç duymuyor. Ancak bu füzeler yalnızca azami 5 mil (yaklaşık 8 kilometre) uzaklıktaki hedefleri hedefleri burabiliyor.
Alman yapımı Gepard hava savunma tankları da hızlı hareket kabiliyetine sahip zırhlı uçaksavar araçlar ve bir uçağı 10 mil gibi uzun mesafelerden hedef alabiliyor.
S-300'lerin ve Gepard'ların Rus insansız hava araçlarına karşı daha etkin olduğu bildiriliyor. Rusya bu SİHA'ları Ukrayna'ya uzak mesafeden bomba ve füze atışları için kullanıyor.
Gemisavar füzelerin nakliyesi ise Birleşik Krallık'tan yapılıyor ve Rusya'nın Ukrayna'nın Karadeniz limanlarını bloke etmesi amacıyla kullanılıyor.
SİHA'LAR
Ukrayna saldırı amaçlı kullanılan insansız hava araçlarını ABD ve Türkiye'den temin ediyor ve Rus tank ve toplarını yok mekte kullanıyor. Bu silahlar genellikle küçük, örneğin ABD'nin gönderdiği "intihar İHA'ları" olarak bilinen Switchblade yaklaşık 60 santimetre uzunluğunda ve 3 kilogramdan hafif.
Birçok farklı kabaliyete sahip ama özellikle Rus tanklarını ve top mevzilerini vurmada başarılı. Buna ek olarak Rus gemilerine saldırırken Rus füze savunmaları yanıltmada bu araçlar tuzak olarak kullanıldı.
ABD Ukrayna'ya MQ-9 Reaper gibi daha gelişmiş insansız hava araçlarını göndermeyi düşünüyor. Bu araçlar Ukrayna'nın şu anda kullandıklarının neredeyse iki katı hızlı.
Reaper'lar 100 mil mesafeden kullanılması gereken diğer küçük SİHA'ların aksine 1000 mil mesafeden kullanılma özelliğine sahip. Ancak ABD'nin bu aracın sevkiyatı konusunda uluslararası hukukun kısıtlamalarına takılabileceği ve NATO'yu bir savaşa çekme ihtimali açısından endişeler bulunuyor.
Türkiye ise Ukrayna'ya Bayraktar SİHA'ları temin ediyor. Bu araçlar Ukrayna'nın savunmasında öne çıkan silahların başında geliyor. Birçok askeri uzman ucuz ama etkili Bayraktar'ların beklenmedik bir başarı sergilediğini belirterek Türk SİHA'ların özellikle propoganda açısından faydalı olacağı ve Ukrayna halkına moral destek sağladığı görüşünde.
TOPLAR
Rusya'yla mücadele için silah talebinde bulunan Ukrayna'ya bazı ülkeler geçtiğimiz günlerde kara muharebesinde kullanılmak üzere top ve yüksek kalibreli silah göndermeye başladı
Uzmanlar Rusya'nın uzun menzilli bombardıman ile Ukraynalı güçleri geri itmeye çalıştığını ve ardından kara birliklerini ve tanklarını nispeten güvenlikli hale getirdiği alana soktuğu yorumunu yapıyor. Bu noktada ileri sistemli silahlar devreye giriyor.
Her ne kadar topları kullanmak için ileri eğitimli ve birden fazla personele ihtiyaç olsa da geneleksel mühimmattan daha büyük mevzisi olduğundan Ukrayna'ya halen sayıları fazla olan Rus güçlerini yıpratmaya yardımcı oluyor.
Ukrayna'ya verilen uluslararası askeri destekRusya'nın toprakları elinde tutmasına ve hava üstünlüğü kurmasına engel oluyor.
