Donald Trump’ın aşırı sağcı ve İsrail yanlısı isimleri yeni yönetimine ataması, İsrail’deki yerleşimci hareketler tarafından “eşi görülmemiş bir fırsat” olarak nitelendirildi. Filistinli gruplar ve insan hakları örgütleri ise bu atamaların bölgede gerilimi artıracağı ve iki devletli çözüm ihtimalini tamamen ortadan kaldıracağı konusunda uyarıda bulunuyor.
Donald Trump’ın başkan seçilmesinin ardından İsrail’deki aşırı sağcı yerleşimci gruplar ve milliyetçi Siyonist çevreler, yeni yönetimi “rüya takımı” olarak nitelendiriyor. Trump’ın yaptığı tartışmalı atamaların, İsrail’in işgal altındaki topraklardaki etkisini artırmasına ve Filistin devletinin kurulma ihtimalinin tamamen ortadan kalkmasına yol açacağı düşünülüyor.
YERLEŞİMCİLERDEN DESTEK: "EŞİ GÖRÜLMEMİŞ BİR FIRSAT"
İsrail’de yerleşimci hareketlere yakın gruplar, Trump yönetiminin İsrail’e sunduğu desteği tarihi bir fırsat olarak görüyor. Aşırı sağcı Ateret Cohanim örgütünün sözcüsü Daniel Luria, Trump yönetiminin politikalarının “Yeni Ortadoğu”yu şekillendirebileceğini ifade etti. Luria, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün bölünemez olduğunu savunarak, bu toprakların Yahudilere ait olduğu iddiasını tekrarladı.
İLK ADIMLAR: YIKIMLAR VE YERLEŞİM GENİŞLEMESİ
Trump’ın seçim zaferinin ardından İsrail, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki Filistin yerleşimlerine yönelik yıkımları hızlandırdı. Doğu Kudüs’ün Al-Bustan mahallesinde dokuz ev yıkıldı, 40 kişi evsiz kaldı. Yerel aktivist Fahri Ebu Diyab, yıkımları “Filistinlileri cezalandırma ve bölgeden uzaklaştırma” çabası olarak nitelendirdi. İsrail ordusu ayrıca, Necef Çölü’ndeki bir Bedevi köyünü Yahudi yerleşimi inşa etmek için yıktı.
TRUMP’IN TARTIŞMALI ATAMALARI
Trump’ın yaptığı yeni atamalar, İsrail’e destek veren aşırı sağcı isimlerden oluşuyor:
- Mike Huckabee (ABD’nin İsrail Büyükelçisi): Huckabee, Batı Şeria’nın işgal edilmediğini savunarak, iki devletli çözümün “uygulanamaz” olduğunu söyledi. İsrail’in işgal altındaki topraklardaki yerleşimlerini mahalleler ve şehirler olarak tanımlıyor.
- Pete Hegseth (Savunma Bakanı Adayı): Hristiyan sembolleri ve Haçlı Seferleri’ni çağrıştıran dövmeleriyle tanınan Hegseth, İsrail’in Filistin karşıtı askeri operasyonlarını destekliyor.
- Marco Rubio (Dışişleri Bakanı Adayı): Hamas’a yönelik operasyonların durdurulmaması gerektiğini savunan Rubio, İsrail’in Gazze’deki tüm unsurları yok etmesini istedi.
- Elise Stefanik (BM Büyükelçisi Adayı): Stefanik, BM’yi “antisemitizmin merkezi” olarak nitelendiriyor ve İsrail’e yönelik eleştirilerin tamamen haksız olduğunu savunuyor.
YEREL VE ULUSLARARASI TEPKİLER
Trump yönetiminin atamaları, Filistinli gruplar ve İsrail’deki sol görüşlü STK’lar tarafından tepkiyle karşılandı. İsrail’in sol görüşlü gazetesi Haaretz, Trump’ın atamalarını “İsrail’in geleceğini düşünen herkes için endişe verici” olarak değerlendirdi. İnsan hakları grupları ise İsrail’in bu süreçte daha cesur adımlar atacağını ve Filistin halkının daha fazla mağduriyet yaşayacağını öngörüyor.
YERLEŞİM POLİTİKALARINDA YENİ DÖNEM
İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, 2025’i “Yahudiye ve Samiriye’de egemenlik yılı” ilan etti ve Batı Şeria’nın İsrail topraklarına katılmasına yönelik mesajlar verdi. Trump’ın ilk başkanlık döneminde Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanınması ve ABD Büyükelçiliği’nin buraya taşınması gibi adımlar, yerleşim politikalarının hız kazanmasına neden olmuştu. Yeni yönetimin bu politikaları daha ileriye taşıması bekleniyor.
