Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ABD’nin yeni başkanı Donald Trump yönetimiyle iş birliğine hazır olduklarını ifade ederken, mevcut başkan Joe Biden ile yaptığı görüşmede siber suçlar, ticaret, Tayvan ve Güney Çin Denizi gibi konular üzerindeki anlaşmazlıkları ele aldı. Liderler, rekabetin sorumlu bir şekilde yönetilmesi ve iş birliğinin sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, cumartesi günü yaptığı açıklamada, ABD’nin yeni seçilen başkanı Donald Trump yönetimiyle iş birliği yapma taahhüdünde bulundu. Şi, mevcut ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı son görüşmede, siber suçlar, ticaret ilişkileri, Güney Çin Denizi, Tayvan ve Rusya ile ilişkiler gibi kritik konulardaki anlaşmazlıkları çözmek için çaba göstereceklerini belirtti.
Biden ve Şi, Peru’nun başkenti Lima’da Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) forumu kapsamında düzenlenen görüşmede yaklaşık iki saat boyunca bir araya geldi. Bu toplantı, iki liderin yedi ay sonra gerçekleştirdiği ilk yüz yüze görüşme oldu ve Trump’ın göreve başlaması öncesinde gerçekleşen son buluşma niteliği taşıdı.
DİYALOG VE İŞ BİRLİĞİ VURGUSU
Şi Cinping, görüşmede, Çin’in ABD ile istikrarlı, sağlıklı ve sürdürülebilir ilişkiler kurma hedefinin Trump’ın seçilmesiyle değişmediğini vurguladı. Ancak, iki ülke arasındaki ilişkilerin dalgalı bir seyir izlediğini kabul etti. Şi, "Çin, yeni Amerikan yönetimiyle iletişimi sürdürmeye, iş birliğini genişletmeye ve anlaşmazlıkları yönetmeye hazır" dedi.
Başkan Biden ise, görüşmeleri “açık ve samimi” olarak nitelendirerek, ABD’nin iç kaynaklara yatırım yapmasının ve müttefikleriyle koordinasyonun dış politika yaklaşımının temelini oluşturduğunu ifade etti. Biden ayrıca, Çin ile açık iletişim kanallarını korumanın önemine dikkat çekti.
GÜNEY ÇİN DENİZİ VE TAYVAN TARTIŞMALARI
Görüşmede, Şi Cinping, ABD’yi Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflara müdahale etmemesi ve "provokasyonları teşvik etmemesi" konusunda uyardı. Tayvan konusunda ise, Şi, Tayvan’ın Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu konuda ABD’nin tek Çin politikasına saygı göstermesi gerektiğini yineledi.
Biden, Tayvan konusunda ABD’nin politikasının değişmediğini belirterek, mevcut durumun tek taraflı olarak değiştirilmesine karşı olduğunu ve anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi gerektiğini ifade etti.
DÖRT KIRMIZI ÇİZGİ
Çin lideri Şi, ABD ile ilişkilerde “dört kırmızı çizgi” olduğunu belirtti:
1. Çin'in egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı.
2. Demokrasi ve insan hakları konularında Çin’in iç işlerine müdahale edilmemesi.
3. Çin’in kalkınma haklarına ve kendi sistemine müdahale edilmemesi.
4. Tayvan meselesinin Çin’in iç işlerinden biri olarak görülmesi.
Şi, bu kırmızı çizgilerin aşılmasının kabul edilemez olduğunu ve ilişkileri geri dönülemez şekilde zedeleyeceğini ifade etti.
ORTAK ALANLAR: İKLİM, YAPAY ZEKA VE TİCARET
Her iki lider, uyuşturucuyla mücadele, iklim değişikliği, yapay zeka ve halklar arası ilişkiler gibi konularda iş birliğinin artırılması gerektiğini vurguladı. Şi, "Mevcut şartlar altında, Çin ve ABD’nin ortak çıkarları genişliyor, daralmıyor" diyerek iki ülkenin yalnızca bölgesel değil, küresel sorunlara da birlikte çözüm bulabileceğini belirtti.
ABD ve Çin arasındaki bu diyalog, iki küresel güç arasındaki tansiyonu düşürmek ve gelecekteki iş birliği için zemin hazırlamak adına kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
