Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul'da yapılacak müzakere görüşmelerinin ilk günü tamamlandı. Toplantının ardından Ukrayna, garantörlüğünü istediği ülkeler arasında Türkiye'nin de olduğunu vurgularken Rusya, "Böyle devam ederse barış daha hızlı gelecek" açıklamasında bulundu. Bakan Çavuşoğlu ise görüşmeyi "En önemli ilerleme bugün kaydedildi" şeklinde tanımladı.
Tüm dünyanın endişe ve merakla takip ettiği Rusya-Ukrayna savaşında bir kez daha ateşkes ihtimali gündemde. İki tarafın heyetleri, bugün saat 10.30'da bir araya geldi. Görüşme yaklaşık 4 saat sürdü.
Savaş boyunca taraflar arasında yoğun diplomasi trafiği yürütüp Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanlarını Antalya’da bir araya getiren Türkiye, bu kez de İstanbul’da heyetler arası görüşmeye ev sahipliği yapıyor. Rus heyeti, dün saat 16.15 sıralarında, Ukrayna heyeti ise saat 22.00 sıralarında İstanbul’a geldi. Rus heyeti konaklayacakları Çırağan Sarayı’na, Ukrayna heyeti ise Beşiktaş’taki otele giriş yaptı. Her iki heyet için geniş güvenlik önlemi alındı. Ukrayna heyetinin İstanbul’a geç gelmesi nedeniyle dün yapılması beklenen görüşmeler bugüne kaldı. Heyetler bugün saat 10.30’da Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde masaya oturdu. Dünyanın gözünün çevrildiği görüşmelerin İstanbul’da yapılması kararı, önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki telefon görüşmesinde alınmıştı.
ABRAMOVİÇ DE İSTANBUL'DA
Müzakere sürecinde öne çıkan bir figür olan Rus oligark Roman Abramoviç'in de İstanbul'a geldiği belirtildi. Abramoviç'in, heyette yer alarak müzakereye katıldığı görüldü.
TARAFLAR DOLMABAHÇE'DE GÖRÜŞTÜ
Kaldıkları otellerden çıkan Rus ve Ukrayna heyetleri görüşmelerin yapılacağı Dolmabahçe’deki Çalışma Ofisi’ne geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dolmabahçe Sarayı'nda bir araya gelen Rus ve Ukrayna heyetlerine seslendi. "Dünyadaki herkesin gözü sizin üzerinizde" diyen Erdoğan, "Bu trajediyi durdurmak tarafların elinde. Bir an önce ateşkesin sağlanması herkesin faydasınadır. Artık görüşmelerden somut sonuçların alınması gereken bir döneme girildiğini düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
Rusya ve Ukrayna müzakere heyetlerinin İstanbul'da bir araya geldiği toplantı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açılış konuşmasının ardından yapıldı.
İstanbul'daki müzakerelerin yarın da devam etmesi planlanıyor.
HEYETLER ERDOĞAN'I AYAKTA ALKIŞLADI
Dolmabahçe'deki Rusya-Ukrayna müzakeresi öncesinde konuşma yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ı, Rusya ve Ukrayna heyetleri ayakta alkışladı.
UKRAYNA'DAN İLK AÇIKLAMA
Müzakere sonunda Ukrayna heyetinin ilk açıklaması şu şekilde:
"Güvenlik garantileri konusunda anlaşmak mümkün olmadı. Garantör olarak BM Güvenlik Konseyi ülkelerini istiyoruz. ABD, Fransa, Türkiye, Çin, Kanada, Polonya. Tabi şu anda işgal altında olan Donbas ve Luhansk bölgeleri söz konusu. Garantör ülkelerle bunun hakkında da istişare edeceğiz. Ukrayna'nın gelecekteki güvenliği tüm garantörler tarafından temin edilsin istiyoruz. 2-3 hafta sonra tüm garantörler görüşmelere katılsın istiyoruz. Burada konu, Ukrayna'nın toprak güvenliği ve bütünlüğünün yeniden sağlanmasıdır. Bizim temel taleplerimiz bunlardır ve yasal olarak bağlayıcı garantiler olmalıdır. İstişarelerin başarısız olması halinde garantörlerin bize askeri destek sunması gerekir. Temel taleplerimiz bunlardır.
NATO'nun 5. maddesindeki gibi güvenlik önlemleri alınırsa o zaman bizim de herhangi bir askeri ittifaka katılımımız olmayacaktır. NATO'ya girmeyeceğiz ancak AB'den vazgeçmeyeceğiz. Anlaşmada hiçbir şey AB'ye girmeye engel olmayacak. Kırım ve benzer bölgedeki durumlar ayrı değerlendirilmelidir. Geçici işgal altındaki bölgelerin kurtarılması, müzakereler devam ederken yapılamaz. Burada önemli olan vatandaşlarımızın demokratik hakları sağlanmalı. Anlaşmaya sadece çatışmalar durursa imza atarız. Ruslar Kırım'a kendi toprakları deseler de bunu kabul etmiyoruz.
Tabi ki böyle bir garanti sözleşmesi, ateşkes sonrasında mümkün olacaktır. Ayrıca Kırım ve Donbass toprakları konusunda 15 yıl içinde görüşmeler yapılacak. Ayrıca bu 15 yıl içinde askeri harekat yapılmayacak.
Liderlerin görüşme ihtimali de var. Bugün itibarıyla kabul edilen belgeler buna altyapı oluşturuyor. Başkanımız Rusya tarafından açılan savaşta kahramanca mücadele etti. Yeni bir güvenlik sisteminin de gerekliliği de bariz. Bütün dünya anlasın bu güvenlik sistemi değişmeli.
Rus heyeti yapıcı oldu. Görüşmenin kolay olduğunu söylemiyoruz ama Rusya tarafı Ukrayna'nın tekliflerini dikkatle inceliyor."
RUSYA'DAN İLK AÇIKLAMA
Müzakere sonunda Rusya heyetinin ilk açıklaması şu şekilde:
"Bu anlaşma dışişleri bakanları tarafından görüşülebilir ve barışın sağlanması daha kuvvetli bir ihtimal olabilir. Talepleri Putin'e ileteceğiz. Bazı maddelerde anlaşıldığı, böyle devam ederse barış daha hızlı gelecek.
ÇAVUŞOĞLU'NDAN İLK AÇIKLAMA
Müzakere sonunda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun açıklaması şu şekilde:
"Her zaman vurguladığımız gibi en büyük öncelik ateşkesin sağlanması ve milyonlarca insana zarar veren bu savaş artık durmalıdır. En önemli ilerleme bugün kaydedildi. Sonraki adımda iki ülkenin dışişleri bakanlarının, sonra da iki ülkenin başkanlarının bir araya gelmesi gündemdedir. Oradaki vatandaşlarımızın tahliyeleri ve mahsur kalan gemilerimiz için çalışmalarımız sürüyor. Bize olan güvenin farkındayız. Uluslararası toplumla birlikte çalışmalarımızı sürdürüyoruz."
UKRAYNA VE RUSYA MÜZAKERE ÖNCESİNDE NE DEMİŞTİ?
UKRAYNA
Görüşmelerden önce savaşın iki tarafından da da karşılıklı olumlu açıklamalar geldi. Ukrayna, Türkiye'nin güvenlik garantisi sağlayabilecek ülkeler arasında olduğunu söyledi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise "Türkiye'de yüz yüze görüşme için bir fırsat ve ihtiyaç var" açıklamasında bulundu.
"Rusya, savaş öncesi topraklara çekilsin" çağrısında bulunan Zelenskiy, ayrıca "Tarafsız statüyü görüşmeye hazırız" mesajı yayımladı. Ukraynalı lider, ancak bunun üçüncü taraflarca garanti edilmesi ve referanduma sunulması gerektiğini söyledi. Zelenski, "Putin ile anlaşmamız lazım. Anlaşmaya varmak için Ukrayna'dan askerlerini çekmesi ve benimle buluşmaya gelmesi gerekiyor" dedi.
RUSYA
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da Rus ve Ukraynalı heyetlerin Türkiye'ye gideceklerini belirterek "Yüz yüze görüşmelere başlanmasına karar verilmesi bile başlı başına önemli" dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İstanbul'da yapılacak yüz yüze müzakerelerin başarılı sonuçlanmasını umut ettiğini söyledi.
