Kurban Bayramı yaklaşırken et fiyatlarına ilişkin tartışmalar hız kazanıyor ve fiyatlardaki artış dikkat çekiyor.
Kurban Bayramı öncesi kırmızı et fiyatlarındaki artış dikkati çekiyor. Ulusal Kırmızı Et Konseyi Başkanı Mustafa Bılıkçı, fiyatların hayvan azlığı ve kurbanlık piyasasını bekleyen besicinin elindeki hayvanı kesime göndermemesinden kaynaklandığı öne sürerek, karkas et ithalatının gündeme alınması gerektiğini savundu.
Ulusal Kırmızı Et Konseyi rakamlarına göre ülke genelindeki kesimhanelerde ocak ayında 20 lira olan yağsız dana eti, temmuz ayı sonunda 25 liraya ulaştı. Afyon, Elazığ, Edirne ve Tokat'ta ise fiyatlar 26 lirayı da aştı. Perakende piyasasında da fiyatlar ortalama 40 liranın üzerine çıktı.
Fiyatların yükselmesinde ithalata rağmen hayvan açığının olması, ramazan ayında talebin artması ve kurban bayramı öncesi besicilerin hayvanlarını elinde tutmayı tercih etmesinin etkili olduğu ifade ediliyor.
"Besiciler fırsatçılık yapıyor"
Bılıkçı, hayvan açığının kapatılmaması nedeniyle kırmızı et fiyatlarının yaklaşık 2 yıldır arttığını savundu.
Besi hayvanı ithalatına belli oranda yerli hayvan besleme şartı getirilmesi nedeniyle ithalatın düştüğünü, mayıs ayında kısıtlamaların kaldırıldığını ancak tüketim artışıyla fiyatların yükselmesinin önüne geçilemediğini belirten Bılıkçı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kısıtlama nedeniyle yılın ilk yarısında toplam 40 bin baş olan besi hayvanı ithalatı, kısıtlamanın kalkması sonrası 2 ayda 80 bine çıktı. Ancak bu yeterli değil. Bizim tahminlerimize göre 140 bin başlık hayvan açığı var. Elinde hayvan bulunan besici de sürekli fiyat artırıyor.
İthal ettiği besilik hayvanın fiyatı sabit ama satış fiyatları sürekli artıyor. Besiciler fırsatçılık yapıyor. Fiyat artışı nedeniyle perakende satışlar da sürekli düşüyor. Piyasaya artık müdahale edilmesi gerekiyor. Karkas et ithalatına hep karşı çıktık ama artık bu aşamada gerekli olduğuna inanıyoruz. Kısa sürede piyasaya denge getirebilecek bir mekanizma olarak ithal et seçeneği değerlendirilmeli."
Besilik canlı hayvan fiyatının 15-16 liraya mal olduğunu, bu karkasa çevrildiğinde fiyatın en fazla 23 lira olması gerektiğine inandıklarını ifade eden Bılıkçı, 26 lirayı gören fiyatın kendileri için de çok fazla olduğunu, tüketim düşüşü nedeniyle et piyasasında sıkıntı yaşandığını dile getirdi.
Bılıkçı, etteki artışın kurbanlık fiyatlarını da artıracağını belirterek, "Artan fiyatlar nedeniyle kurbanlıkta büyükbaş yerine küçükbaş tercih edilecek. Küçükbaş hayvan sayısında bir sıkıntı gözükmüyor" dedi.
"Küçükbaşı da etkiler"
Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç da küçük işletmelerin besi hayvanı ithalat yapabilmesi konusunda kredi desteği sağlanması konusunda önerilerinin kabul görmediğini, piyasanın birkaç büyük yatırımcıya bırakılması nedeniyle spekülasyonların tartışıldığını ileri sürdü.
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Arman ise her yıl iki bayram arası dönemde talep artışı nedeniyle fiyat baskısının oluştuğunu, besicinin kurbanlık piyasasını görmek için elindeki yetişmiş hayvanı tuttuğunu, bunun da fiyatları artırdığını söyledi.
Kesimhanedeki et fiyatlarının Kurban Bayramı öncesi 30 lirayı bulacağını savunan Arman, perakende de 40 lirayı aşan fiyatlar nedeniyle tüketimin azaldığına dikkati çekti.
Kurbanlık büyükbaş fiyatlarının yüksek olacağını ifade eden Arman, "Kurbanlıkta talebin küçükbaşa yönelmesi bu hayvanların da fiyatını artıracaktır. Bize göre fiyat artışına kesin çözüm karkas et ithalatının yapılması ve yetiştiriciye de olumsuz etkilemeden piyasaya denge getirilmesidir"
Spekülasyon iddiası
Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük ise ette bir "ithalat lobisinin" bulunduğunu iddia ederek son dönemdeki fiyat artışlarının spekülatif olduğunu savundu.
Et fiyatlarının üretici için tatmin edici bir seviyede olduğunu kaydeden Eskiyörük, şu değerlendirmede bulundu:
"Et fiyatlarında 22 liralık bir seviye üretici için tatmin edicidir. Fiyatların 26 liraya yükselmesi ithalata haklılık kazandırmak için bir politika. Burada sanki ihtiyaç var gibi bir algı yaratarak ithalat için ortam yaratılmaya çalışılıyor. Elinde ürün fazlası bulunan bir çok ülke de Türkiye'nin ithalat kararı almasını bekliyor. Türkiye'ye yine binlerce canlı hayvan girecek birilerinin de cebine para girecek. Bakanlık buna seyirci kalmamalı."
İZMİR/AA
