S-400’lerin teslimatında geri sayımın başladığı kritik süreçte Washington ‘Vazgeç’ baskısını artırdı. Temsilciler Meclisi’ne sunulan son tasarıda ‘Türkiye F-35’ten çıkarılsın, yaptırım uygulansın’ denildi. Diplomasiyi zorlayan Ankara ise net tavrını ‘İptal yok’ mesajıyla ortaya koyuyor.
Haziran sonu ve Temmuz başında ilk bataryaların Türkiye’ye teslim edilmesi beklenen S400 hava savunma sistemleri Washington’u istim üstünde tutuyor. Daha önce Başkan, Başkan Yardımcısı, Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı, Müsteşarlar ve sözcüleri aracılğıyla Türkiye’yi bu konuda tehdit eden Washington masaya askeri ve ekonomik yaptırımları da koymuştu.
Son olarak Reuters ve Bloomberg’in Ankara’daki kaynaklarına dayandırarak yaptıkları ‘teslimatın erteleneceği’ iddilarını da kesin dille yalanlayan Ankara S-400 hava savunma sistemlerini almakta ısrarlı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımı kararının nedenlerini anlattı. Türkiye’nin seçimi olmadığını, hava savunma sistemlerine acil ihtiyacı olduğu için bunları, en iyi teklifi veren Rusya’dan aldıklarını kaydetti. Bu sistemleri daha önceden Batılı müttefiklerinden almak istediklerini ancak son 10 yıldır alamadıklarını anlatan Çavuşoğlu “NATO Genel Sekreteri ve Yardımcısı herhangi üye ülkenin savunma sistemlerini istedikleri ülkeden alma hakkına sahip olduğunu açıkça söyledi” diye konuştu. Çavuşoğlu, ABD’nin S-400’lerin, F-35 ve diğer NATO sistemlerine tehdit olabileceği iddiasına yönelik, şunları kaydetti: “Öncelikle bu sistemlerin tamamıyla kendi kontrolümüzde olacağını ve NATO sistemlerine dahil edilmeyeceğini söyledik. ABD’lilerin iddiaları doğru olsaydı, bu durumda, Suriye’de, Baltık bölgesinde ve kuzeyde, S-400’ler çoktan F-35 teknolojisine ulaşmış olurdu. Çünkü Suriye’de Rusya’nın tam kontrolü atında S-400’ler bulunuyor. ABD ve İsrail F-35’leri çoktan bunların etrafında uçuyor. Norveç’te sınırın hemen ötesinde S-400 bataryaları var ve etrafında Norveç F-35’leri var. Yani bu iddialar doğru olsaydı, çoktan gerçek olurdu.”
Bunun değerlendirmesini teknik uzmanların yapması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, bu kapsamda ABD ve NATO’ya ortak bir çalışma grubu kurulması teklifinde bulunduklarını söyledi.
Kriz konusunda ABD ise geri adım atmıyor. Türkiye’ye yönelik tehdit dilinden vazgeçmeyen Washington’da yeni bir yaptırım yasa tasarısı daha hazırlandı. Önceki gün Bütçe’ye eklenen F35’lerin Türkiye’ye gönderilmesi halinde fedaral bütçenin kullanılmasını önleyen önergenin ardından konu dün Temsilciler Meclisi Dışilişkiler Komitesi’nde de gündem geldi. Burada sunulan yeni karar tasarısında Türkiye’ye yönelik yaptırım uygulanması isteniyor.
İki partinin üyeleri de Türkiye’ye Moskova ile anlaşmayı iptal etme çağrısı yaptı. Hazırlanan karar tasarısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Rusya ile ABD-Türkiye ortaklığını ve Türkiye’nin NATO’daki rolünü tehlikeye atacak bir askeri ilişkiye girmekten kaçınması çağrısı yapıldı. Komitenin Demokrat Partili Başkanı Eliot Angel “Vladimir Putin ile yakınlaşmak kabul edilemez” dedi. Engel “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önemli NATO müttefikimizi götürdüğü yönden endişeliyiz. Demokrasi, sivil toplum ve özgür basına yönelik saldırıları kaygı verici. (Rusya Cumhurbaşkanı) Vladimir Putin ile samimi durmak kabul edilemez. ABD Kongresi Erdoğan’ın Rusya’dan S-400 füze savunma sistemini alması halinde boş oturmayacak. Bu tasarı Erdoğan’a ‘Bu yolda gidersen ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalacaksın’ mesajını net şekilde veriyor” ifadelerini kulllandı.
Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu’nun Cumhuriyetçi kıdemli üyesi Michael McCaul da “Türkiye uzun süredir Amerika’nın müttefiki. Ancak bir tercih yapmak zorunda. Ankara’nın Rus füze sistemini alması halinde Amerika derhal yaptırım uygulamalı ve Türkiye’yi de F-35 programından çıkarmalıdır. Her iki partinin de destek verdiği karar tasarısı Türkiye’nin seçimini yapması gerektiği konusunda Kongre’den gelen açık bir mesaj olarak algılanmalı. Türkiye Rusya ile mi ortak olacak yoksa NATO müttefikleriyle mi? Umarım Erdoğan doğru kararı verir. İttifakımızın geleceği buna bağlı” şeklinde konuştu.
KONGRENİN GÖRÜŞÜ AMA BAĞLAYICILIĞI YOK
Tasarıda Türkiye’nin S-400 sistemlerini almasının, Düşman Ülkelere Yaptırım Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında “önemli bir işlem” olarak kabul edildiği belirtilirken, S-400’leri teslim alması durumunda CAATSA yasası kapsamında Türkiye’ye yönelik yaptırımların uygulanması talep ediliyor. Benzer içeriğe sahip ancak Kanun Tasarısı olan iki tasarı da geçen aylarda Senato ve Temsilciler Meclisine sunulmuştu. ABD Kongresinde yasa tasarısı ve karar tasarısı olmak üzere iki şekilde tasarı sunulabiliyor. Yasa tasarıları kongrenin iki kanadından da onay aldıktan sonra ABD Başkanının imzasıyla kanunlaşıyor. Karar tasarılarının kanuni bir bağlayıcılıkları bulunmuyor ancak kongrenin bir konudaki görüşünü yansıtıyor.
