ChatGPT’nin kamuoyuna sunulduğu ilk günlerde pek çok kullanıcının Türk siyasiler için parodi nutuklar yazdırdığını kimi zaman gülerek, kimi zaman yapay zekanın nüansları yakalama kabiliyetine şaşırarak izledik.

Eğlenceli, her gün yeni bir muzipliğin keşfedildiği günlerdi. Tıpkı 90’ların çok meşhur İnönü, Süleyman Demirel tiplemelerine benzer, daha çok yazıda hissedilen siyasetçilerin tipik tonları büyük beğeni toplamıştı.

Yapay zeka her geçen gün gelişen yetenekleri ile siyasetteki etkinliğini de arttırıyor. Henüz Türkiye’de olmasa bile dünya siyaset arenasında yapay zeka, difüzyon modelleri ile siyasetçilerin karikatürlerini, deep fake videolarını üretmenin ötesinde manşetlerle gündeme geliyor. Önce Ukrayna’nın dışişleri sözcüsünün bir yapay zeka tarafından temsil edileceği haberi ile ilk sinyalleri almıştık. Sıradaki haber Amerika Birleşik Devletleri’nde yerel bir seçimde aday olan bir siyasetçinin eş belediye başkanı olarak duyurduğu yapay zeka botu idi.

Birleşik Devletler’de Wyoming'in Cheyenne belediye başkanlığına aday olan Victor Miller ilginç bir kampanya ile tüm dikkatleri üzerinde toplamayı başardı. Miller ChatGPT ile geliştirdiği botun esas olarak belediye başkanlığı yapacağını, kendisinin ise yapay zekanın etten, kemikten bir temsilcisi olacağını vaad etmişti. Şaşkınlığı henüz süren okurlar için üzücü haber, maalesef mevzuat uygun olmadığı için oy pusulasına yapay zeka botunun (VIC, yani Sanal Entegre Vatandaş Virtual Integrated Citizen) temsili fotoğrafı değil, Victor Miller’in fotoğrafı konulmak zorunda kalındı.

Victor Miller, belediye başkanlığına kendisinin en güçlü adayı olan VIC için Türkiye kamuoyunun hislerine tercüman olurcasına şunları dile getirmişti:

“Bu varlığın benden çok daha akıllı olduğunu ve daha da önemlisi, gördüğüm kamu görevlilerinin bazılarından çok daha iyi olduğunu fark ettim". Miller, devamında şunları ifade etmişti, kararları VIC verecek ve Miller onun "et kuklası" olarak, toplantılara katılacak, belgeleri imzalayacak ve diğer türlü şehri yönetme gibi maddi bir işi yerine getirecek.”

Maalesef 20 Ağustos’da girilen seçimi VIC kaybetti, fakat 11 bin 36 oyun, 327’sini kazandı. VIC için küçük, insanlık için gerçekten büyük bir haber. Üstelik seçim süresince Miller, siyasi bir kampanyada ürünlerini kullandığı için OpenAI firması ile de problem yaşadı. Hatta bir ara açık kaynak kodlu başka bir modele geçmeyi de düşündü, fakat VIC’ın siyasi ömrü bu değişikliğe vefa etmedi.

2023 yılından başlayarak AutoGPT ve BabyAGI denemeleri ile şunu gördük ki yapay zekanın her şeye rağmen en iyi olduğu alanlardan biri reasoning, yani gerekçelendirme, bir hususta karar verme, verdiği kararı neden verdiğini, hangi temellere dayandığını izah edebilme kaabiliyeti. Hatta bu öylesine umut vaadeden bir alan ki, yapay zeka, daha özel olarak büyük dil modelleri, ChatGPT’den alışık olduğumuz üzere sadece soru-cevap rutininde çalışmakla kısıtlanacak bir teknoloji değil. Kendisi bir akışı oluşturup, planlarını yapıp, adım adım iş sürecini takip edip neticelendirebiliyor. Bu süreçte kendisine yardımcı olarak atanan araçları hakkını vererek kullanabiliyor. Hatta bu yapay zeka ajanları (agent) kendi aralarında koordine olup bir işi uçtan uca çözümleyip, teslim edebiliyorlar. Bu gerekçelendirme aşamasında yapay zeka ajanları elbette birden çok prompt’u, yani girdiyi, dil modellerine gönderiyor. Fakat her bir prompt’un maliyet demek olduğunu, arka tarafta cayır cayır GPU’ların çalıştığını ve para yaktığını söylediğinizde bunu anlayışla karşılıyabiliyorlar. Prompt’ları optimize edebiliyorlar.

Bu köşede yayımlanan Yapay Zeka ve Konfor Zonu başlıklı yazımızda Brown Üniversitesi’nin bir akademik araştırmasına değinmiştik. Hafızaları tazeleyelim öyle ise:

“Brown Üniversitesi başta olmak üzere, birkaç farklı Çin üniversitesinden bir araya gelen araştırmacılar, birkaç yapay zeka botuna değişik görevler atayarak, ChatDev adında bir yazılım şirketi kurdurdular.[2] Bu yapay zeka botlarından birine sen CEO’sun, birine sen teknik işlerin amiri CTO’sun, birine yazılımcısın, sen grafikersin diyerek yaptıkları işbölümü neticesinde bir yazılım projesinin baştan sona geliştirilmesini sağladılar.”

Bunlar münferit vakalar değil sayın okurlar. Bu alandaki denemeler sürüyor. Nitekim birkaç gün önce yine yapay zeka agentlarından müteşekkil bir çeviri ekibi, bir tercüme ofisi kurarak pekala kaliteli çeviriler yapabildiklerini ispat ettiler.

Herkesin siyasetten ümidini kestiği, siyasilerin de, siyasi partilerin de bir umut odağı olmaktan fersah fersah uzak olduğu günümüzde, yapay zekaya bir şans vermeye ne der acaba insanlık?

Bendeniz gerçek insanların sahte vaatlerindense, yapay zekanın gerçek çözümlerini yeğliyorum.

Gelecek seçimlerde belki ne başkan adayı olarak, ne de kabinede bir bakan olarak yapay zekayı göreceğiz. Ama durun bir dakika, hiç değilse robot vekillerden birkaçını, yapay zeka ile ikame edebiliriz!

Hem ne kaybetmiş oluruz ki, meclis oturumlarına katılmayan, tek bir soru önergesi vermemiş vekilleri gelecek parlamento seçiminde yapay zeka botları ile ikame edelim.