Gücünün zirvesine çıkan herkes “yalnızdır.”

Şöhrette, servette, kudrette…

Tüm ünlüler, pop ikonları, mültimilyarderler, finans imparatorları, mutlak güç sahipleri, diktatörler…

İnsanın, bilinç sahibi olmaya başladığı andan itibaren; daha çok ilgi ve takdir görme, daha çok para kazanma, daha yüksek bir statüye ve kudrete kavuşma isteği, varoluşunun ve benliğinin ayrılmaz bir parçası haline gelir.

İnsan, ne kadar çok şey elde ederse etsin, ne kadar ileriye giderse gitsin, her defasında daha fazla artan bir iştahla daha yükseğe çıkmayı ve daha öteye gitmeyi ister. Bu öyle bir yükselme veya ilerlemedir ki, gelinebilecek en üst noktası olsa bile, doymak ve tatmin olabilmek yönünden zirvesi veya sınırı yoktur.

Buna karşılık, yükselmenin mutlak ve kaçınılmaz bir bedeli vardır:
“Yalnızlık…”

Yalnızlık; kişinin şöhret, servet ve kudret basamaklarını tırmanmaya girişmesiyle başlar. Zirveye yaklaşınca, çevresindeki insan sayısı azalır. Kimsenin ulaşamadığı en üst noktaya vardığında ise, yanında yöresinde hiç kimse kalmaz.

Gücün mutlaklaştığı yerde, yalnızlık da mutlak ve kaçınılmaz olur.

Hiç kimsenin ulaşamadığı bir dağın zirvesine dünyada sadece sizin çıktığınızı düşünelim. Böyle bir durumda, herkes sizden aşağıda kaldığı ve dolayısıyla tüm insanlardan koptuğunuz için; fiziksel ve sosyal olarak, yani mutlak anlamda “dünyanın en yalnız insanı” olmuş olursunuz.

Dünyanın en şöhretlisi, en zengini ve en kudretlisi olmak; dünyadaki en yüksek dağın zirvesine çıkan tek kişi gibi olmak, yani rakipsiz olmak demektir. Rakipsiz olan, yalnızlığın da zirvesindedir.

Şöhret, aynaların en çekici, en parlak olanıdır. Başlangıçta göz kamaştırır ve kişide kendisini sonsuz seyretme isteği uyandırır. Ancak, zamanla bir yanılsamaya dönüşür.

İnsan, şöhretin zirvesine ulaştığında, herkesin tanıdığı ama kimsenin gerçekten bilmediği bir “simgeye” dönüşür. Zirvede, paradoksal bir şekilde, görünürlük arttıkça “anlaşılma” azalır; kalabalıklar çoğaldıkça “iletişim” kaybolur; alkışlar yükseldikçe “gerçek benlik” susar. Bu, maksimum görünürlük içinde yaşanan bir kimlik kaybıdır. Şöhret, “kimliği örten bir maske,”
gerçek benliği “görünmez kılan bir perde” olur.

Dünyada milyarlarca insan sizi tanıyor, çılgınca alkışlıyor, peşinizden koşuyor ve size dokunmak için can atıyor. Oysa, ne onlar sizinle temas kurabiliyor, ne siz onlarla…Kalabalıklar içindesiniz, ama “tek başınasınız.” Bu, kalabalıklar içinde çekilen bir yalnızlıktır. Size hayran olanların hayranlığı, gerçekte olduğunuz kişiye değil, sizin “imgenize”dir. Gerçekte kimse sizi tanımaz, sadece “sizi sandıkları kişiye” hayrandırlar.

Nasıl olur da sosyal medyada milyonlarca takipçisi olan bir kişi, maksimum seviyede ilgi gördüğü halde yalnız olabilir?

Görünür olmak ve takipçi sayısını arttırmak gerçek bir bağlantı değildir. Milyonlarca takipçisi olabilir, ama bunlarla kurulan bağlar, gerçek bir ilişki değil, kişinin inşa ettiği “sanal persona”nın, yani “gölge (simülakra) benliğin” yansımasından ibarettir.

Dünyanın en zengin insanı, milyarlarca sıradan insanla aynı gezegende yaşar, ama aynı dünyada değildir. Artık eşsiz olduğu için, dünyanın geri kalanından kopmuştur ve yalnızdır. Ultra ekonomik bir seviyeye geldiği için tamamen farklı bir statüdedir ve olaylara çok farklı noktalardan bakar.

Zenginlik büyüdükçe:
-Muhatapları, zengine, maddi gücüne göre davranırlar. Çevresindekiler onunla değil, onun serveti üzerinden yaşama yollarını ararlar
-Dostluklar sahiciliğini kaybeder. Kimse kendisine, “özünde olduğu insan” gibi davranmaz
-Artık kimse, zengine, “doğru geri bildirim” veremez. Herkes “gönlünü hoş tutmak” ve kendi çıkarlarını korumak için vardır. Gerçek bağlar, yerini “rol ilişkilerine” bırakır.
-Etrafındaki herkes, ya onun çalışanıdır ya çıkar ilişkisi kurmak isteyen biridir. En zengin kişi, çevresindekilerle çıkara bağlı ilişkilerin en yüksek olduğu kişidir.

Yönetme ve hükmetmede mutlak bir güce sahip olan, devleti tartışılmaz bir otorite ile yönetme kudretine sahip bir egemen veya diktatör, ülkesinin “en yalnız” insanıdır.

Mutlak otoritenin olduğu yerde, zirvedeki kudret sahibi artık “rakipsizdir.” Üstünde veya kendi seviyesinde hiç kimse kalmamıştır. Ülkedeki tüm insanlar, sergilenen ezici otorite karşısında varlıklarını ve çıkarlarını korumak ve herhangi bir zarara uğramamak için daima korku ve tedirginlikle hareket ederler. Ya iki yüzlü davranıp dalkavukluk yaparlar ya da susarlar.

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un, delici bakışlarını mecliste karşısında kurşun asker gibi dizilen yüzlerce üyenin üzerinde gezdirirken bir taraftan fütursuzca sigara içmesi, buna karşılık salondakilerin tek bir çıt bile çıkarmadan kendisini korku ve teslimiyet içinde izlemeleri, ayrıca söylediği her sözü avuçlarını patlatırcasına alkışlamaları, açık bir yalnızlık işaretidir.

Un’un bu durumu, yalnızlığın en mutlak biçimidir.

Çünkü;
-Gerçeklikten tamamen kopmuştur.
-Tebasına veya yönettiği kitleye bütünüyle yabancılaşmıştır.
-Çevresi, kendisini alkışlayanlarla, yüceltenlerle ve sadece “evet” diyenlerle çevrilidir.
-Her muhalefeti “düşmanlık,” her eleştiriyi “ihanet” olarak görmeye başlar.
-Kendi algısına uymayan ve kabullerine ters düşen tüm mesaj ve bilgileri tehdit sayar.
-Etrafında yankı odaları oluşmuştur: Çıkarılan her ses, “kendi sesi” olarak geri döner.

Kim Jong Un’da, Stalin’de ve tarihte çeşitli derecelerdeki otoriter liderlerde görüleceği gibi, diktatörün gücü arttıkça, çevresi daralır. Çevresi daraldıkça, gerçeklik silinir ve yalnızlığı artar. Kimse onu uyaramaz, kimse ona yaklaşamaz ve kimse ona gerçekten bir şey anlatamaz. Çevresinde sayısız insan vardır, ama kimse ile ilişki kuramaz. En yakınına bile güvenmeyecek derecede paranoyak bir ruh haline bürünmesi; anlamsız, irrasyonel, hatta yıkıcı emirler vermesi; halkın açlığına ve sefaletine tamamen kör ve sağır olması bu mutlak yalnızlığının sonucudur. Stalin’in çevresinde korku duvarı örmesi ve kendini herkesten izole ederek yalnızlaşması sonucu; odasına çekildiği bir sırada felç geçirip bilincini kaybettiği ve uzunca süre kendisinden ses çıkmadığı halde, korkudan kimse gidip bakamamış ve ölümcül bir akıbete uğradığı günler sonra anlaşılabilmiştir.

“Zirvede yalnızlık,” yalnızca psikolojik değil, aynı zamanda “arketipik,”yani insanlık tarihinin kolektif bilinçaltının derinlerinde yer alan evrensel bir kavramdır.

Yalnızlık duygusuna ve yalnızlaşmaya, dini kaynaklarda, felsefi anlatılarda, mitolojik ve tarihi figürlerde de rastlarız:
-Hz Musa, Sina Dağı'na çıktığında halkından kopmuştu.
-İkarus, güneşe uçarken yalnızdı ve kanatları yanarak düştü.
-Akıl almaz despotluklar sergileyen Roma hükümdarı Neron’un etrafı sadece korkudan boyun eğen insanlarla çevriliydi ve son zamanları trajik bir yalnızlaşma içinde geçti.
-Galileo, bilimsel düşüncesinin siyaset ve kilise otoritesiyle çatışmasının sonucu yalnızlaşmış; gerçeği görenlerin, karanlığa teslim olmuş kalabalıklar arasında susturulmasına örnek olmuştur.

Güç yükseldikçe, ilişkilerdeki gerçeklik ve içtenlik azalır. İlişki azaldıkça yalnızlık artar. Yalnızlık arttıkça, kişi daha fazla güce sarılma ihtiyacı hisseder. Bu, gücün doğası gereği oluşan kaçınılmaz bir sonuçtur.

Özetle, gücünün zirvesine ulaşan kişi; şüphe, korku ve güvensizlik ikliminin oluşturduğu görünmez bir kafeste, gerçeklikten kopuk, derin bir yalnızlık içinde yaşar.