Çin’in “Yapay Güneş’i”

in.jpg

Çin Devleti ileri düzey teknolojilerde ABD ile kıyasıya bir yarışa  girdi. Bilim ve teknoloji konusunda sıradışı mesafe kat eden Çin, her alanda Dünya Lideri olmak için ciddi yatırımlar yapıyor. Yapay zekâ alanında da müthiş çalışmalar yapan Çin’de geçtiğimiz hafta açıklanan rakamlara göre, bir yıl içerisinde 210 bin yapay zekâ şirketi kuruldu. Bu bir günde 213 yapay şirketi demek ve halen yapay zekâ alanında faaliyet gösteren 950 bin şirket var. Aynı zamanda liselerde yapay zekâ eğitimini zorunlu hale getirdi. 

Uzay çalışmalarında da Çin’in dünya standartlarında bir seviyeye ulaştığını söyleyebiliriz. Bu ülke geçtiğimiz yıl sessiz sedasız Ay’ın görünmeyen yüzüne başarılı bir iniş gerçekleştirdi ve geçtiğimiz hafta ise Ay’dan örnek alıp gelecek olan Change 5 isimli uzay aracını başarıyla ay yüzeyine indirdi. Önümüzdeki günlerde bu aracın Ay’dan aldığı örnekleri Dünya’ya getirmesi bekleniyor. Kendi uzay istasyonunu da kuran Çin önümüzdeki yıllarda Çin’li astronotların uzayda sürekli kalmasını sağlayacak. 

Elektronik eşyaların çoğu yine Çin’de üretiliyor ve Dünya mikroçip üretiminin %15’ini elinde tutuyor. Sadece mikroçiplerden yıllık 125 milyar dolar geliri var ve gelişmiş çip üretme konusunda hızlı adımlar atmaya başladı. Dünya’nın en hızlı bilgisayarlarını kendisi üretiyor. 

Geleceğin teknolojisi olan ve normal bilgisayarlardan 150 milyon kez daha hızlı çalışan kuantum bilgisayarlar ve kuantum teknolojisi üzerinde de ciddi yatırımlar yapay Çin Devleti, uzaya ilk defa bir kuantum uydusu gönderdi ve bu uydu ile kuantum iletişim sayesinde hiç kırılamayacak iletişim kuruluyor. 

Ve nükleer enerji alanında geçtiğimiz hafta daha önce hiç kimsenin yapamadığını yaptı ve HL-2M Tokamak adı verilen “yapay güneş” nükleer füzyon reaktörü ilk kez çalıştırdı . Bu gelişme, muhtemelen enerji üretme ve tüketme şeklimizde bir devrim denilecek cinsten. Çünkü nükleer füzyon, fisyon reaktörlerine göre çok temiz ve Güneş’in merkezinde meydana gelen termonükleer reaksiyonları kopyalıyor. Fizyon reaktörünün aksine Atomların çekirdeklerini birleştirerek daha ağır elementler oluşturup Güneş gibi enerji üretiyor.    

İnsanların enerji ihtiyacı her gün artarak devam ediyor. Araba ile yolculuk yapmaya alışan bir kişi artık toplu taşımaya bir daha kolay kolay binmek istemiyor. Evlere ve işyerlerine her gün yeni elektronik cihazlar ekleniyor. Eskiden çamaşırlar elde yıkanır balkonlarda kurutulurdu. Bugün artık neredeyse her evde bir çamaşır makinesi ve kurutma makinesi var. Aydınlatma lambaları, fırınlar, bulaşık makineleri, dizüstü bilgisayarlar, tabletler, akıllı telefonlar, kablosuz internet cihazları, televizyonlar, alarm sistemleri, güvenlik kameraları derken hayat standartlarımız günden güne yükseliyor ve bunlardan asla vazgeçmek ve geriye dönmek istemiyoruz. Akıllı telefona alıştıktan sonra kim bir daha eski Nokia telefonlara geri dönebilir ki? Hal böyle olunca elektrik ve enerji ihtiyacımız git gide artıyor ve bunu karşılamak hiç de kolay değil. 

Enerji kullanımı arttıkça devletler de enerji ihtiyacını karşılamak için değişik alternatifler arıyor. Barajlardan üretilen elektrik yeterli değil. Kömür yakarak üretilen elektrik çevreyi kirletiyor. Çevreye duyarlı olarak bildiğimiz güneş ve rüzgar enerjilerinin verimliliği çok az. Öyle ki; bütün Türkiye’yi güneş enerjisi panelleri ile donatsanız bile elektrik ihtiyacımızın çok cüzi bir kısmını ancak karşılayabiliyor. Güneşten gelen enerji ‘bedava’ olduğu için aslında çok ideal bir sistem, lakin Güneş enerjisi panellerinin verimliliği ihtiyaca yetmiyor. Hal böyle olunca enerji ihtiyacını karşılamak için büyük devletler nükleer enerjiye yöneliyorlar. Bazı ülkeler nükleer enerjiden vazgeçtiklerini açıklasalar bile sonra pişman oluyorlar. Çünkü enerjinin korunumu kanununa göre enerji elde ekmek için elinizdeki kaynaklardan aynı derecede fedakarlık yapmak zorundasınız.  

Nükleer enerji ise ihtiyacımızı karşılayacak potansiyele sahip olmasına rağmen insanlık için çok zararlı olan radyasyon ve kaza durumunda kontrolü elden kaçırdığınızda telafisi mümkün olmayan zararlara sebep olabiliyor ve örnekleri defalarca görüldü. Yine de nükleer enerji diğer enerji elde etme yöntemleri ile karşılaştırıldığına en temiz ve en ucuz enerji. Termik santrallerde Kömür yakarak enerji elde ediyorsunuz fakat havaya karbondioksit verip küresel ısınmaya ve ardından seller, orman yangınları gibi doğal felaketlere sebep oluyoruz. Barajlarda su toplardan tarihi ve kültürel mirası olan şehir ve köyleri haritadan siliyoruz ve doğal dengeyi yapay göller ile bozuyoruz. Güneş ve rüzgar enerjilerinin verimliliği az. Geriye en iyi seçenek nükleer enerji kalıyor. 

Geçtiğimiz hafta Çin’de faaliyete geçen füzyon reaktörü ile temiz enerji üretimi ve bütün insanlığın yüzyıllar boyunca enerji ihtiyacını karşılayacak cinsten. Fisyon reaktörleri atom çekirdeğine düşük hızlarda gönderilen nötron parçacıklarının atomun çekirdeğinden yeni nötronlar koparması ve bu kopan nötronların başka atom çekirdeklerine çarparak zincirleme reaksiyon meydana getirerek ortaya çok yüksek enerji çıkarması ve bu enerjinin suya aktarılarak buhar oluşturulması ve su buharının elektrik jeneratörlerin döndürmesi sonucu enerji üretiminin meydana gelmesi şeklinde çalışıyor. Burada bir gram uranyum ile reaktörün yapısına göre 600 kilo ile 3500 kilo kömür yakılarak elde edilecek enerjiye eşdeğer enerji üretilebiliyor. Tek problem bu nötronlar hızlı hareket ediyorlar ve onu araya grafit gibi, bor gibi maddeler kullanarak hızlı reaksiyonları istediğimiz hıza çekip istediğimiz ölçüde ve sürekli enerji üretebiliyoruz. 

Fisyon reaktörlerinin dezavantajı ise çekirdekten kopan parçacıklar çok yüksek enerjiye sahipler ve sağlığımız için çok zararlı olan alfa, beta ve gama ışınları yayıyorlar. Ancak Çin’in yeni faaliyete geçen füzyon reaktörü çekirdekleri ve parçacıkları birleştirerek daha zararsız ve temiz enerji üretilmesini sağlıyor. Güneş’in yüzeyi 6 bin derece iken merkezinde sıcaklık bu füzyon reaksiyonları sebebiyle 15 milyon santigrad dereceye çıkıyor. Çin’in ürettiği füzyon reaktöründe ise sıcaklık 150 milyon dereceye çıkıyor ve bu Güneş’in merkezinden tam 10 kat daha sıcak. Güneş’teki reaksiyonlara benzerliği nedeniyle bu enerjiye Çin’in Yapay Güneş’i ismi verildi. 

Türkiye’de ise siyasi tartışmalarla, o bunu demiş cezalandırılsın, bu bunu demiş haklı demiş, bu ona laf yetiştirmiş ne iyi söylemiş gibi bir incir çekirdeğini doldurmayacak tartışmalarla zamanımızı öldürmeye ve geleceğin teknolojilerini milyar dolarlar ödeyerek alacağımız günleri beklemeye devam ediyoruz.. 

YORUMLAR (32)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
32 Yorum