Kovid-19 aşısının bulunmasıyla vaka sayılarında düşüş yaşanıyor. 1,5 yıldır süren uzaktan eğitim, evden çalışma, maske zorunluluğu, toplu taşıma kısıtlaması gibi tedbirler yavaş yavaş gevşetilirken, koruyuculuğu 6 ay olduğu belirtilen koronavirüs aşısının gelecek yıl da yapılıp yapılmayacağı merak konusu oldu. Uzmanlar, eski normale dönmek için 2022'nin ikinci yarısını işaret ediyor. İşte detaylar...
Son yüzyılın en büyük küresel felaketi olan koronavirüs salgını etkisi azalırken, ortaya çıkan 'delta varyantı' uzmanları endişelendiriyor. Kovid-19 aşısının tüm varyantlara karşı etkili olduğu söylense de delta varyantının şu ana kadarki en tehlikelisi ve bulaştırıcı özelliğe sahip olduğu tahmin ediliyor.
3. DOZ AŞIYI KİMLER OLMALI?
Milliyet'e konuşan Prof. Dr. Derya Unutmaz, Hindistan'da oluşarak dünyaya yayılan delta varyantının, en bulaşıcı koronavirüs olduğunu ve antikorlardan kaçabildiğini, dolayısıyla şu ana kadar ki en tehlikeli varyant olduğunu söyledi.
Prof. Unutmaz, konuyla ilgili şunları aktardı: "Üçüncü doz aşıyı daha önce Sinovac aşısı olmuş kişilere tavsiye ediyoruz. İki doz Sinovac olanların üçüncü doz Biontech aşısı olması zaten aylardır tavsiye ettiğimiz bir durumdu. Sinovac aşısının belli bir koruyuculuğu olmasına rağmen antikor düzeyi düşük olduğu için virüsün enfeksiyonunu çok fazla önlemiyor. Bu bakımdan Sinovac iki doz olanların üçüncü doz Biontech olmalarını tavsiye ediyoruz.
HER YIL AŞI OLMAK GEREKİR Mİ?
Her yıl koronavirüs aşısı olacağımızı düşünmüyorum. Özellikle Biontech aşısı olanlar veya Moderna gibi aşıların uzun yıllar koruyucu olacağını düşünüyoruz. Belki 6 ay 1 yıl sonra üçüncü doz yapılabilinir. bu da varyantlara karşı aşı olabilir. Koronavirüs örneğin grip virüsü gibi kendini aşırı derecede değiştiren virüs değil. Şu an için her yıl bir aşı gözükmüyor. Tabii ki ileride ne olacağını bilmek biraz zor şu anda."
ESKİ NORMALE NE ZAMAN DÖNERİZ?
1) Normale dönmek için aşı şart mı?
Aşı tek başına yeterli olmasa da kesinlikle gerekli. Sürü bağışıklığına ulaşmak için tek kanıtlanmış yol aşı. Bunun için nüfusun yüzde 60'ının covid-19'a bağışıklı hale gelmesi gerekmekte. Sürü bağışıklığında pozitif kişi, çok sayıda bağışıklığa sahip olmayan kişiyle temas edemiyor, yeni bir beden bulamayan virüs zamanla ölüyor. Yeterli oranda bağışıklık oluşmadan denenen sürü bağışıklık yöntemi ise İngiltere ve İsveç gibi ülkelerde acı sonuçlara yol açtı.
2) Aşı olamayanlara ne olacak?
Aşı özellikle ikinci dalgadan kötü etkilenen ülkeler için kısa vadeli bir sürü bağışıklığı vadetmiyor. Bu nedenle ilk hedefin riskli gruplar olması bekleniyor. Ön saflarda corona ile mücadele eden sağlık çalışanlarına, hastalığı ağır geçirme ihtimali yüksek olanlara aşıda öncelik verilecek. Böylece ölüm oranları ve hastanelerdeki yoğunluk azalacak.
Ancak maske takmaktan veya mesafe koymaktan vazgeçildiği takdirde virüs, gençler arasında dolaşmaya devam edecek. Imperial College profesörü David Salisbury, herkesin aşı ile korunmayacağı söz konusu ara dönem için 'Aşı Plus' tanımını ortaya attı. Aşı Plus döneminin amacı maske ve sosyal mesafeyi koruyarak aşı olup aşıyla korunmayanların (yüzde 30), aşı olmayan yüksek riskli kişilerle temasını kesmek.
3) Maskelerden kurtulamıyor muyuz?
Salisbury'ye göre, bu esnada maske takmaya, sosyal mesafeyi korumaya, seyahat konusunda tedbirli olmaya, toplu taşıma konusunda aşırı dikkatli davranmaya ve mümkünse uzaktan çalışmaya devam edeceğiz. Gevşeme, büyük bir risk yaratabilir.
4) Anneanneme ne zaman sarılabilirim?
Normalleşmenin en önemli göstergelerinden biri de ailemizde risk grubunda olan kişilerle temas etmek, onlara sarılabilmek. Aşı olmak anneanneyi yüzde 100 korumaz. Biz de aşılı olsak dahi bilmeden virüsü taşıyor olabiliriz. Evet, ihtimaller daha düşük olacak ama dikkat etmeyi bırakacak bir noktaya kısa vadede gelmeyeceğiz.
5) Normale dönüş için bir tarih verilebilir mi?
Bu konuda benzer uzman görüşleri mevcut. Uzun lafın kısası: 2022'ye kadar pandemiye karşı kendimizi dikkatli şekilde korumalıyız. Bunu yapmamak normalleşmeyi uzatabilir.
ABD Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü Başkanı Dr. Anthony Fauci, "Başarılı bir aşıyla, toplum sağlığı önlemlerini bir şekilde devam ettirerek, 2021'nin 3. ve 4. çeyreklerinde normalleşmeye benzer bir durum görebiliriz."
