Kişinin eğer şikayeti varsa, belli bir yaş üzerindeyse veya bilinen bir kovid-19 hastası ile teması var ise hastaneye başvurması gerekiyor. İzolasyon kurallarına uymak ve el hijyen kurallarıyla birlikte önlem almak, sosyal ortamlardan izole etmek, kapalı alanlardaki buluşmalardan uzak durmak gerekiyor. İşte, işyerinde koronavirüse karşı alınacak tedbirler...
Son yüzyılın en büyük küresel krizi olan koronavirüs salgını, işçileri derinden etkiledi. Çalışanların bazıları kapanan işyerleri nedeniyle işini kaybederken, bazı vatandaşlarsa ücretsiz izne çıkarıldı. Salgına rağmen işyerine gitmek zorunda kalan çalışanlarsa enfekte riskiyle karı karşıya kalıyor. Özellikle kapalı alanlardaki işyerlerinde kovid-19 tanısı konan bir kişi, yemekhane ve tuvalet alanların ortak kullanılması dolayısıyla hızlıca virüsü bulaştırabiliyor. Bu noktada işyerlerinin salgına karşı çeşitli önlemler alması gerekiyor.
İŞYERİNDE KOVİD-19 ŞÜPHESİ VEYA TANISI OLURSA NELER YAPILMALI?
* Koronavirüs hastalık şüphesi bulunan çalışan maske takmak suretiyle işyeri sağlık personeline gitmeli ve işyeri hekimi tarafından değerlendirilmesi yapılmalıdır.
* İşyeri hekimi tarafından çalışanın kovid-19 şüphesi olarak değerlendirilmesi halinde daha önceden belirlenen ve enfeksiyonun yayılmasını önleyecek nitelikte olan bir alanda diğer çalışanlardan izolasyonu sağlanmalıdır.
* Durum işyerinde görevli iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerine ve işyeri yetkililerine bildirilir.
* İşyeri hekiminin değerlendirmesine göre veya işyeri sağlık personelinin bulunmadığı durumlarda, Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi ALO 184 aranarak yetkilinin verdiği talimatlar izlenmelidir.
* İlgili yetkili kurum/kurumlar tarafından belirtilen önlemler yerine getirilir.
* İşyeri sağlık biriminde görev yapan personelin kişisel hijyeni ve görev yapılan fiziki mekanın dezenfeksiyon işlemi gerçekleştirilir.
* Enfekte olduğu doğrulanmış çalışanın ayrılmadan önce temas etmiş olabileceği diğer çalışanların maske takılması sağlanarak işyeri sağlık personeline bilgi verilir. Enfekte çalışanın temas ettiği diğer çalışanlar tespit edilerek Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi ALO 184 aranarak yetkilinin verdiği talimatlar izlenmelidir.
* Enfekte olduğu doğrulanmış çalışanın işyerinde çalıştığı ve temas ettiği alanlar dezenfekte edilmelidir.
KORNAVİRÜS TEMASLI NE DEMEK? NE ZAMAN TEMASLI OLUNUR?
Aşağıdaki dönemlerden biri için yeni koronavirüs ile enfekte birine yakın bulunduysanız, yakın temas sayılırsınız:
* Belirtileri olan enfekte kişi: İlgili kişinin belirtileri başlamadan 48 saat önce ve o kişinin belirtilerinin durmasından 48 saat sonrasına kadar.
* Belirtileri olmayan enfekte kişi: Kişi test edildikten 48 saat öncesine ve 7 gün sonrasına kadar.
Enfekte olmuş biriyle yakın temasınız varsa, örneğin birlikte yaşıyorsanız veya sarıldıysanız. 15 dakikadan fazla bir süredir önerilen mesafeden daha yakın oturmuş olmanız veya birbirinize önerilen mesafeden daha yakın durmuş olmanız da olabilir. Ancak yakınlığınız bulunan birinin yeni koronavirüs test sonucu pozitif çıkarsa, yakın temas sayılırsınız. Endişeleriniz varsa, Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi 184 numaralı hattan arayarak destek alabilirsiniz.
YAKIN TEMASLI OLDUĞUNUZ ÖĞRENDİĞİNİZDE NE YAPMALISINIZ?
* Evde kalın. İşe/okula/eğitim yerinize ve örneğin spora veya alışverişe çıkmayın. Bu belirtileriniz olmasa ve rahatsızlık hissetmeseniz dahi geçerlidir.
* Birlikte yaşadığınız insanlarla yakın temasta bulunmayın.
* Eğer istisnai olarak evinizden ayrılmanız gerekiyorsa, örneğin test edilmeniz gerektiği için, CE işaretli bir ağız maskesi kullanmalısınız.
* Birlikte yaşadığınız kişilerle yeterli mesafeyi koruma fırsatınız yoksa, örneğin bir otel ve benzeri yerlerde, ev dışında gönüllü izolasyon konaklaması önerilebilir. Seçeneklerinizi öğrenmek için belediyenize başvurun.
* Hijyene ve temizliğe önem verin.
* Gün boyunca ellerinizi su ve sabunla birkaç kez yıkayın ve başkalarıyla havlu paylaşmayın.
* Yüzünüze dokunmaktan kaçının. Öksürürken veya hapşırdığınızda, bunu örneğin kollarınızın üzerine yapın.
* Hastayken kullandığınız odayı/odaları günlük temizleyin. Normalde kullandığınız temizlik ürünlerini kullanın.
* Günde birkaç kez havalandırın.
* 2 doz aşı olduktan sonra yakın temaslı olduğunuz belirtilirse, kişisel karantinaya girmeniz gerekmez. Yine de yakın temaslı olarak iki kez test olmanız tavsiye ediliyor. COVID-19 belirtileriniz oluşursa, kişisel karantinaya girmeniz gerekir.
* Daha önce yeni koronavirüs ile enfekte olduysanız ve yakın temaslı olduysanız kendinizi karantinaya almanıza gerek yok Testinizin pozitif çıkmasının üzerinden 12 haftadan az bir süre geçtiyse, test yapmanıza gerek yoktur. Kovid-19 belirtileriniz oluşursa, kişisel karantinaya girmeniz gerekir.
KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELER?
Kovid-19'un en yaygın belirtileri ateş, yorgunluk ve kuru öksürüktür. Bazı hastalarda ağrı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir. Bazı insanlar enfekte olsa bile herhangi bir belirti göstermeyebilir.
Yukarıdaki belirtiler göz önünde tutulmak suretiyle özellikle aşağıdaki durumlarda işyeri hekimi muayenesi için işyeri sağlık birimine başvurulur:
* Ateş, öksürük, nefes darlığı,
* Semptomların başlamasından önceki 14 gün içerisinde yurt dışında bulunma öyküsü veya yurtdışından gelen kişi ile temas,
* Doğrulanmış koronavirüs enfeksiyonu vakası ile yakın temas,
* Kovid-19 enfeksiyonu hastalarının tedavi edildiği birimlerde görev yapan sağlık personeli,
* Laboratuvar yöntemleriyle kovid-19 olduğu saptanan olgular.
İŞYERİ KOVİD-19 İÇİN ÇALIŞANLARIN SAĞLIĞINI KORUMAYA YÖNELİK TEDBİRLER ALMADIYSA YAPTIRIM UYGULANIR MI?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği, işveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde idari yaptırım uygulanır.
İşçiler karşılaştıkları sorunları, çalışan veya işçi temsilcileri aracılığıyla, İş Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna iletmelidir. Çözüm konusunda adım atılmadığı gözlemleniyorsa, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi ALO 170 hattı aranarak ilgili konularda şikayetler dile getirilmelidir.
Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalınan durumlar ise oldukça önemlidir. Çalışanlar kurulun acilen toplanması talebiyle, çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilir. Bu hak, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 13. Maddesi ile koruma altına alınmıştır. Çalışanlar kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhal kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.
Burada işçiler açısından dikkat edilmesi gereken husus, durumu tutanakla birlikte kurula veya işverene iletmeli, bu tutanak 2 nüsha olacak şekilde hazırlanıp imzalanmalıdır. Bir tutanak imzalı şekilde çalışanlarda, bir tutanak ise işveren veya kurula teslim edilmelidir. Sözlü iletilen taleplerin işverenler tarafından birçok kez inkar edildiği, iş mahkemelerinde gözlemlenmiştir. İşveren veya vekillerinin bu tutanakları imzalamaktan kaçındığı durumlarda ise, işçiler bu durumu da tutanağın altına ayrıca not olarak eklemelidir.
